Τις επόμενες μέρες εκδικάζεται σε δεύτερο βαθμό από την Εκκλησία της Ελλάδος η υπόθεση του πρώην Αττικής Παντελεήμονα, όπως ακριβώς είχε… προστάξει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Την ίδια στιγμή, οι τριγμοί στις σχέσεις Αθήνας και Φαναρίου συνεχίζονται, με την πλειονότητα των μελών της Ιεραρχίας να ζητά από τον Αρχιεπίσκοπο να κόψει κάθε σκέψη για αμφισβήτηση του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, «όπως ακριβώς είχε κάνει ο Μακαριστός Σεραφείμ».
Την προηγούμενη Κυριακή το «Π» αποκάλυψε ένα ιστορικό ντοκουμέντο που είχε γράψει πριν από 17 χρόνια, για λογαριασμό του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, ένας γηραιός ιεράρχης. Στην επιστολή που υπέγραφε ο Σεραφείμ ως πρόεδρος της Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος ξεκαθαρίζονταν «μια και καλή»
οι σχέσεις που θα είχε η «θυγατέρα» Εκκλησία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στον γηραιό Μητροπολίτη, Μητροπολίτη Πατρών Νικόδημο, που δεν ζει πια, είχε δώσει τότε εντολή ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ να χαράξει με… αδρές γραμμές τις σχέσεις που θα πρέπει να διέπουν τις δύο Εκκλησίες.
Έμπειρος, ο Σεραφείμ «έκοβε τον βήχα» στον νεαρό τότε Βαρθολομαίο, ο οποίος είχε εκλεγεί δύο χρόνια νωρίτερα (το 1991) και από την αρχή έδειχνε τη διάθεση να μετατραπεί η Εκκλησία της Ελλάδος στην πιο μεγάλη Μητρόπολη του Πατριαρχείου. Ο Σεραφείμ υπενθύμιζε στον Πατριάρχη ότι η ονομασία «Νέες Χώρες» δεν έχει καμία σχέση με την (τότε) πραγματικότητα (πόσω μάλλον 17 χρόνια μετά!), ενώ του απαγόρευε να ιδρύσει πατριαρχικό γραφείο στην Αθήνα, κάτι που επέτρεψε μόλις εξελέγη ο… αντιπατριαρχικός (!), όπως τον θυμούνται στο Φανάρι, Χριστόδουλος.Πολλοί Μητροπολίτες, με αφορμή την επιστολή του Σεραφείμ, σχολίασαν τη σημερινή κατάσταση μεταξύ του κ. Βαρθολομαίου και του κ. Ιερωνύμου. «Ο Μακαριστός Σεραφείμ είχε στείλει από νωρίς το μήνυμά του. Είχε ξεκαθαρίσει τα πράγματα και τότε ο νεαρός Πατριάρχης συμμορφώθηκε με τις υποδείξεις του Αρχιεπισκόπου. Σήμερα βεβαίως υπάρχει το περιθώριο να εκδηλωθούν ακόμη πιο σκληρές διαθέσεις», υπογραμμίζει ιεράρχης της Βόρειας Ελλάδος.
«Επί Χριστοδούλου και πολύ περισσότερο επί αρχιεπισκοπίας Ιερωνύμου, το Οικουμενικό Πατριαρχείο φαίνεται να επιδιώκει να παγιώσει μια κατάσταση, επιδεικνύοντας πρωτοφανή παρεμβατικότητα στα εσωτερικά της Εκκλησίας της Ελλάδος». «Ο Σεραφείμ ήταν σκληρός, ο Χριστόδουλος πιο συναινετικός και ο Ιερώνυμος ήταν απόλυτα ανεκτικός. Κι όμως το Πατριαρχείο τηρεί την ίδια σκληρή στάση απέναντι στην Εκκλησία της Ελλάδος. Ακόμη και ο νυν Αρχιεπίσκοπος, που διαλαλούσε την αγάπη του προς τον Οικουμενικό Θρόνο, κάποια στιγμή φαίνεται πως αγανάκτησε με την αδικία που εξυφαίνεται εις βάρος της Εκκλησίας του», λέει Μητροπολίτης της Αττικής.
«Στο Φανάρι λέγουν ότι πρέπει να τηρούμε τους ιερούς κανόνες και όχι τους νόμους του ελληνικού κράτους», υποστηρίζει έτερος Μητροπολίτης της ηπειρωτικής Ελλάδας. «Αυτό ήταν και το βασικό σημείο τριβής με τον Χριστόδουλο. Δηλαδή, τι λέει το Πατριαρχείο; Να μη λάβουμε υπόψη μας τους νόμους του κράτους. Εκείνοι τολμούν άραγε να μην ακολουθήσουν τους τουρκικούς νόμους; Γιατί επομένως δίνουν λόγο στον τούρκο νομάρχη; Ας τον αγνοήσουν και ας του πουν ότι εμείς ακολουθούμε μόνο τους ιερούς κανόνες. Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται…»
Αντιδρούν
Στο εσωτερικό της Εκκλησίας της Ελλάδος πάντως η πλειονότητα της Iεραρχίας δηλώνει αγανακτισμένη με τις απαιτήσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Οι αρχιερείς που συντάσσονται με το Φανάρι είναι μετρημένοι στα δάχτυλα, οι «γνωστοί - άγνωστοι» δηλαδή. Εκείνοι που εισηγούνται την πλήρη υποταγή στις εντολές του Φαναρίου (Ιωαννίνων, Φιλίππων, Μυτιλήνης, Ζακύνθου, Μεσσηνίας). Από την άλλη, πολλοί αρχιερείς των «Νέων Χωρών» και της «Παλαιάς Ελλάδας» ζητούν από τον Αρχιεπίσκοπο να «κόψει τον βήχα» του Βαρθολομαίου και να οριοθετήσει τον χώρο στον οποίο μπορεί να έχει γνώμη το Πατριαρχείο. Ο Αρχιεπίσκοπος αισθάνεται απογοητευμένος από το «άδειασμα» του Πατριαρχείου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, δεν δείχνει διατεθειμένος να έρθει σε ρήξη και θα τους κάνει (για τελευταία φορά;) τα χατίρια. Αυτό σημαίνει με λίγα λόγια, όπως μας εξηγεί έμπειρος κληρικός της Συνόδου, να γίνει ό,τι χρειάζεται ώστε σύντομα να βγει «λάδι» ο πρώην Αττικής Παντελεήμονας Μπεζενίτης, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Δηλαδή, να δικαστεί σε δεύτερο βαθμό από εκκλησιαστικό συνοδικό δικαστήριο, για να μπορεί μετά να έχει το δικαίωμα να προσφύγει (με την έκκλητο προσφυγή) στον Οικουμενικό Θρόνο. Όποια απόφαση και αν λάβει το δευτεροβάθμιο συνοδικό δικαστήριο (αθωωτική ή καταδικαστική), το Οικουμενικό Πατριαρχείο θεωρείται βέβαιο (γιατί άραγε;) ότι θα αποκαταστήσει εκκλησιαστικώς τον Μπεζενίτη, επαναφέροντάς τον από τις τάξεις των μοναχών στις τάξεις των πρώην αρχιερέων… Στο συνοδικό δικαστήριο πάντως τόσο ο πρόεδρος (Αρχιεπίσκοπος) όσο και τα συνοδικά μέλη, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα συμμετάσχουν με πολύ βαριά καρδιά…
Έκδηλη η ενόχληση
της κυβέρνησης
Την έμπρακτη ενόχλησή της για τη στάση που τηρεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο σχετικά με την Εκκλησία της Ελλάδος έδειξε για ακόμη μια φορά η κυβέρνηση. Πριν από δέκα μέρες, αμέσως μετά την ανακοίνωση της «εντολής» του Πατριαρχείου προς την Εκκλησία της Ελλάδος να μην προχωρήσει σε εκλογές στις δύο νέες Μητροπόλεις (οι οποίες συστάθηκαν με πρωτοβουλία της νυν υπουργού κ. Διαμαντοπούλου) από το υπουργείο Παιδείας «διέρρεε» η απογοήτευση της υπουργού.
Η διαφωνία όμως δεν ήταν, όπως φαίνεται, μεμονωμένη στο κυβερνητικό στρατόπεδο, καθώς κατά πάσα πιθανότητα δόθηκε γενικότερη «γραμμή» να σταλεί κάποιο μήνυμα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Γιʼ αυτό και στο Φανάρι, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, ήταν ηχηρή η απουσία υψηλόβαθμου εκπροσώπου της κυβέρνησης, και μάλιστα χωρίς να επικαλεστούν κάποια δικαιολογία. Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο έλληνας πρόξενος κ. Βασίλης Μπορνόβας, ούτε καν ο πρέσβης μας στην Τουρκία, ενώ πάντα εκπροσωπούσε τη χώρα ο υφυπουργός Εξωτερικών. Φέτος, ο υφυπουργός που έχει και την αρμοδιότητα των εκκλησιαστικών, κ. Σπύρος Κουβέλης, προτίμησε να πάει κάπου... ιδιωτικά, ο δε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Δρούτσας προτίμησε να παραστεί στη Μητρόπολη όπου χοροστάτησε ο Αρχιεπίσκοπος.
Τα πράγματα λοιπόν δεν είναι ζοφερά για το Πατριαρχείο μόνο από τον άλλοτε «φιλοπατριαρχικό» Ιερώνυμο αλλά και από την πλευρά της κυβέρνησης, που φαίνεται να έχει δυσφορήσει με τα νέα θέματα που «γεννά» για το χατίρι του Μπεζενίτη.
Ας μην ξεχνούμε και τα ιδιαίτερα… λεπτά αισθήματα που έχει εκφράσει στο παρελθόν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος για το Πατριαρχείο (και ιδιαίτερα για συγκεκριμένους κληρικούς).
Αντίθετα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φρόντισε με επιστολή του στον Αρχιεπίσκοπο να ενημερώσει από νωρίς ότι θα παρευρισκόταν στη γιορτή της επετείου της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων, όπου και πήγε στην εκεί Μητρόπολη για την εορτή της Κυριακής της Ορθοδοξίας.
