Την ηρωική υπεράσπιση του Υψώματος 731 από μαχητές του 5ου Συντάγματος Στρατού απέναντι στην ιταλική επίθεση, τον Μάρτιο του 1941, γιορτάζουν σήμερα, από κοινού, τα Τρίκαλα και η Καρδίτσα. Η τελευταία, μάλιστα, έχει καταγραφεί ως η πρώτη ελεύθερη πόλη σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η "τιτανομαχία" του Υψώματος 731 αποτελεί μοναδικό φαινόμενο ηρωισμού, αυταπάρνησης και αποτελεσματικότητας και είχε ως αποτέλεσμα να αποκρουστεί η "Εαρινή Επίθεση" του Μουσολίνι, τον Μάρτιο του 1941 και να υποστεί την πρώτη ήττα του στην Ευρώπη ο "Άξονας", γεγονός που ανέβασε το ηθικό ολόκληρης της δοκιμαζόμενης Ευρώπης.
Την ημέρα της επίθεσης, Κυριακή 9 Μαρτίου του 1941, στην πρώτη γραμμή του μετώπου βρισκόταν το 5ο Σύνταγμα Στρατού, αποτελούμενο αποκλειστικά από στρατιώτες, καταγόμενους από τους νομούς Καρδίτσας και Τρικάλων.
Σκοπός του ιταλικού στρατού ήταν να διασπάσει με την επίθεσή του, στο Ύψωμα 731, την ελληνική αμυντική γραμμή και να ανοίξει έτσι το δρόμο προς την κοιλάδα Ντέσνιτσε - Κλεισούρας, οπότε θα κατέρρεε το ελληνικό κεντρικό μέτωπο και θα μπορούσαν τα ιταλικά μηχανοκίνητα να προελάσουν προς τα Γιάννενα, με υπερκέραση των άλλων δύο ελληνικών μετώπων , του Βόρειου και του Νότιου.Για την πραγματοποίηση του ιταλικού σχεδίου, διατέθηκαν- σε πρώτη γραμμή- 50.000 άνδρες, με 400 κανόνια και 2000 αεροπλάνα , εκτός από τα άρματα και τα μηχανοκίνητα που ανέμεναν στη δεύτερη γραμμή, για να εξορμήσουν αμέσως μετά από τη διάσπαση του μετώπου του 731 και το άνοιγμα του δρόμου.
Αλλά ο δρόμος δεν άνοιξε, γιατί δεν έπεσε το 731. Και δεν έπεσε χάρη στην ανδρεία, την αυταπάρνηση και την αποτελεσματικότητα με την οποία πολέμησαν οι Δυτικοθεσσαλοί υπερασπιστές του.
Σήμερα, τα Τρίκαλα και η Καρδίτσα με μια σειρά εκδηλώσεων γιορτάζουν αυτό το σημαντικό ιστορικό γεγονός, ενώ εκδόθηκε και Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο η 9η Μαρτίου καθιερώνεται ως δημόσια εορτή τοπικής σημασίας για τους δύο Νομούς. Παράλληλα, με απόφαση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Τρικάλων, στις εκδηλώσεις της 9ης Μαρτίου θα συμμετέχουν και οι σχολικές μονάδες του νομού. Οι σημαιοφόροι και οι παραστάτες όλων των σχολείων της πόλης θα παραστούν στη δοξολογία που θα τελεστεί στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγ. Νικολάου και κατόπιν στην κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο Πεσόντων στη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών.
Σε όλα τα σχολεία του Νομού, κατά το πρώτο δίωρο του διδακτικού προγράμματος και κατά την κρίση των διευθυντών, για την εύρυθμη λειτουργία του προγράμματος, χωρίς ωστόσο να χαθεί το νόημα της εορτής, θα πραγματοποιηθούν συγκεκριμένες εορταστικές εκδηλώσεις.
Επίσης, η πόλη της Καρδίτσας, γιορτάζει σήμερα την απελευθέρωσή της από τα κατοχικά στρατεύματα στις 12 προς 13 Μαρτίου του 1943 που προσέδωσε στην πόλη τον τίτλο της πρώτης ελεύθερης πόλης της Ευρώπης.
"Δύο επέτειοι, που μας κάνουν να νοιώθουμε ιδιαίτερα υπερήφανοι, καθώς η Καρδίτσα υπήρξε πρωταγωνίστρια σε όλους τους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες στη νεότερη ιστορία του Ελληνικού Έθνους", δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Καρδίτσας, Δομίνικος Βερίλλης.
Το 1941 κι έως τα μέσα του 1942, οι Ιταλοί ελέγχουν όχι μόνο την πεδιάδα, αλλά ακόμη και τον ορεινό όγκο του νομού Καρδίτσας. Από το φθινόπωρο όμως του 1942, μόνο με τα κιάλια βλέπουν το βουνό! Οι Έλληνες αντιστασιακοί άρχισαν ήδη να πληθαίνουν και να παρενοχλούν τον εχθρό. Οι Αντιστασιακοί της Καρδίτσας πρωταγωνιστούν στον αγώνα κατά του κατακτητή. Ανατινάζουν τη σιδηροδρομική γέφυρα του Καράμπαλη καθώς και τη γέφυρα στους Στεφανουσαίους μεταξύ Καρδίτσας και Τρικάλων. Η σιδηροδρομική συγκοινωνία διακόπτεται και ο δρόμος Καρδίτσας - Τρικάλων είναι σε τόσο κακή κατάσταση, ώστε για να έλθει ενίσχυση από τα Τρίκαλα χρειάζονταν πολλές ώρες.
Οι Ιταλοί που φοβούνται επίθεση ακόμη και στους στρατώνες τους, κάνουν απανωτές συσκέψεις και αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Καρδίτσας. Συγκεκριμένα, το βράδυ της 10ης Μαρτίου 1943 επιβάλλουν απαγόρευση της κυκλοφορίας και στην πόλη. Έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την αποχώρησή τους.
Πράγματι, τη νύχτα της 12ης Μαρτίου, φεύγουν προς τα Τρίκαλα. Το πρωί της 13ης Μαρτίου 1943, οι Καρδιτσιώτες ξύπνησαν σε μια πόλη ελεύθερη. Στις 13 Μαρτίου, τα τμήματα της Αντίστασης και συγκεκριμένα το 1-38 Σύνταγμα του ΕΛ.Α.Σ., μπαίνουν συνταγμένα στην πόλη, γίνεται παλλαϊκή συγκέντρωση, εκφωνούνται λόγοι και επικρατεί μεγάλος ενθουσιασμός.
Η Καρδίτσα είναι πια η πρώτη ελεύθερη πόλη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και είναι το κέντρο αντίστασης ολόκληρης της Ελλάδας για ένα διάστημα 8 περίπου μηνών. Ενισχύεται έτσι η αντίσταση στη χώρα και ανυψώνεται το ηθικό των Ελλήνων.
omogeneia.ana-mpa.gr
