Η Τουρκική Δημοκρατία είναι ένα κράτος το οποίο ιδρύθηκε στοπλαίσιο των αρχών του Κεμάλ Ατατούρκ και είναι πλήρως ταυτισμένο με τον κεμαλισμό. Από το 1923 και μετά η ιδεολογία του κεμαλισμού διαμορφώθηκε ποικιλοτρόπως με αποτέλεσμα να υποστεί αρκετές διαφοροποιήσεις. Σε αυτό το χρονικό διάστημα το βαθύ στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας κινήθηκε σ’ ένα διαχρονικό σκιώδες πλαίσιο του οποίου το κυρίαρχο στοιχείο ήταν η ανατροπή κυβερνήσεων, φυλάκιση πολιτικών αρχηγών κ.λπ. Παρόλο που η τουρκική βιβλιογραφία ορίζει την έννοια της δημοκρατίας ως «διοίκηση του κράτους από το λαό στο όνομα του λαού, με σεβασμό στις ανθρώπινες αξίες και ατομικές ελευθερίες» οι εξελίξεις στη γείτονα χώρα καταδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο.
Τους τελευταίους μήνες η τουρκική κοινή γνώμη φαίνεται ανήσυχη, διχασμένη και προβληματισμένη διότι σχεδόν κάθε εβδομάδα βλέπουν το φως της δημοσιότητας σχέδια ανατροπής της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τα οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν δολοφονίες, βομβιστικές επιθέσεις, χειραγώγηση των τουρκικών ΜΜΕ, πρόκληση κρίσης με την Ελλάδα κ.λπ. Μέσα στο ομιχλώδες αυτό περιβάλλον η τουρκική εταιρεία δημοσκοπήσεων A&G πραγματοποίησε μία έρευνα της οποίας τα αποτελέσματα έχουν ιδιαίτερη σημασία και ομαδοποιούνται ως εξής:
Διαμάχη μεταξύ κυβέρνησης και δικαστικής εξουσίας
· Το 34% των Τούρκων πιστεύουν ότι οι αποφάσεις της δικαστικήςεξουσίας έχουν σκοπιμότητα και στοχεύουν στην παρεμπόδιση του έργου της τουρκικής κυβέρνησης.
· Το 17% πιστεύουν ότι η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός δεν συμμορφώνονται με το δίκαιο και περιφρονούν τις δικαστικές αποφάσεις.
· Το 35% πιστεύουν ότι οι δικαστικές αποφάσεις είναι καλές όταν συμφέρουν την κυβέρνηση ενώ σε αντίθετη περίπτωση είναι κακές.
Τα αποτελέσματα αυτά καταδεικνύουν ότι μία δικαστική μεταρρύθμιση βρίσκεται προ των πυλών.
Συνταγματικές μεταρρυθμίσεις
Εάν οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις διασυνδεθούν με το «πρόβλημα της μαντήλας» τότε είναι σίγουρο ότι αυτές θα ψηφισθούν χωρίς κανένα πρόβλημα διότι το 70% των Τούρκων πιστεύουν ότι ο νόμος που απαγορεύει τη μαντήλα στα
πανεπιστήμια θα πρέπει να καταργηθεί. Εμπιστοσύνη στους κρατικούς φορείς
Σε παλαιότερη δημοσκόπηση που έγινε στις 26 και 27 Δεκεμβρίου 2009 διαπιστώθηκε ότι οι Τούρκοι εμπιστεύονται περισσότερο τις ένοπλες δυνάμεις σε ποσοστό 63%. Ωστόσο το ποσοστό αυτό ήταν το χαμηλότερο που γνώρισε ποτέ ο τουρκικός στρατός. Όμως, τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης στις 13 και Φεβρουαρίου 2010 ανέβασαν το παραπάνω ποσοστό στο 73% καταδεικνύοντας ότι ο Τούρκος πολίτης θεωρεί την ηγεσία του ΓΕΕΘΑ ως αρμόδιο για την κάθαρση στο
εσωτερικό των ενόπλων δυνάμεων. Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής είναι ότι η πτώση του ποσοστού εμπιστοσύνης δεν αφορά μόνο στο στρατό αλλά και στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό, την εθνοσυνέλευση, τη δικαιοσύνη, την αστυνομία καθώς επίσης και τα ΜΜΕ.
Η διαμάχη δημιουργεί πόλωση Όταν η κυβέρνηση κτυπά τη δικαιοσύνη τότε δεν χάνει μόνο η δικαιοσύνη αλλά και η κυβέρνηση. Όταν ο στρατός κτυπά τα ΜΜΕ τότε δεν χάνουν μόνο τα ΜΜΕ αλλά και ο στρατός. Συμπερασματικά, όταν υπάρχει διαμάχη μεταξύ των πόλων εξουσίας της Τουρκίας (πολιτικός, στρατιωτικός, δικαστικός) τότε όλοι αυτοί χάνουν
την εμπιστοσύνη των Τούρκων πολιτών.
Η μεγάλη αλλαγή
Για τις επόμενες βουλευτικές εκλογές (πιθανόν το 2011) μόνο το 10-18% τωνΤούρκων δήλωσε ότι είναι αναποφάσιστοι ή ότι δεν θα ψηφίσουν. Δηλαδή οι Τούρκοιδεν είναι αναποφάσιστοι έχουν ήδη πολωθεί και έχουν μία σταθερή άποψη.
Όλα τα παραπάνω φαίνεται ότι προβληματίζουν πολύ έντονα την κυβέρνηση, τα κόμματα της αντιπολίτευσης και το στρατιωτικό κατεστημένο με αποτέλεσμα να ψάχνουν να βρουν συμμάχους τόσο για την υποστήριξη των θέσεών τους όσο και για την ενδυνάμωση του προφίλ τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αναζήτησης αποτελεί και η πρόταση του Τούρκου πρωθυπουργού Ερντογάν για μείωση των εξοπλισμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Όμως για την καλύτερη κατανόηση της τουρκικής πραγματικότητας παρατίθενται τα ακόλουθα δύο στοιχεία τα οποία πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη, δεδομένου ότι η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας αναβαθμίζεται με σταθερούς ρυθμούς και φυσικά με τις «ευλογίες»
της κυβέρνησης του Ερντογάν:
· Το όραμα των Τούρκων να αποτελούν μία ισχυρή περιφερειακή δύναμη χωρίς να έχουν εξάρτηση από το εξωτερικό.
· Η αναβάθμιση της τουρκικής στρατιωτικής ισχύος στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εγχώρια αγορά.
Κατόπιν των παραπάνω γεννάται το εξής ερώτημα: «Μία μείωση των εξοπλισμών από την τουρκική πλευρά συνεπάγεται συρρίκνωση της αμυντικής της βιομηχανίας, η οποία απασχολεί πάνω από 70.000 άτομα και κατά συνέπεια μείωση θέσεων εργασίας. Είναι λοιπόν διατεθειμένος ο Τούρκος πρωθυπουργός να αυξήσει τα ποσοστά ανεργίας στη χώρα του για χάρη της ελληνοτουρκικής φιλίας;» Αξιολογώντας τα παραπάνω ο κάθε αναγνώστης μπορεί να εξάγει τα συμπεράσματά του
Του Χρήστου Μηνάγια
