Πού βαδίζει η ελληνική γλώσσα; Αν ακούσει κανείς έναν διάλογο ανάμεσα σε νέους της εποχής, σαφώς θα προβληματιστεί ακόμα και αν δεν ανήκει στο αυστηρό κατεστημένο. Διότι σε όλες τις εποχές, οι νέοι είχαν –ιδιαίτερα στην εφηβεία-την τάση να θέλουν να δείχνονται διαφορετικοί δημιουργώντας κατά πρώτον μια ιδιότυπη γλωσσική επικοινωνία.
Υπάρχουν πολλές εξηγήσεις γι΄ αυτό το φαινόμενο. Οι νέοι θέλουν να έχουν την αίσθηση ότι ανήκουν σε μια ομάδα που μοιράζεται τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες ανησυχίες και ίσως, τις ίδιες απαξιώσεις. Επομένως η επικοινωνία τους διαμορφώνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να «προστατεύεται» από τον κόσμο των μεγάλων (γονείς, δάσκαλοι κλπ) και να διαφοροποιείται απ΄ αυτόν. Κάτι σαν επανάσταση, ή σαν ανάγκη να δώσουν ένα στίγμα καινούριο στην κοινωνία που τώρα αρχίζουν να αντιλαμβάνονται;
Όπως και να το κάνουμε, η νεότητα που ανέκαθεν υπήρξε «θείο δώρημα» έχει τα χαρακτηριστικά της…
Γνωρίζοντας αυτά δεν θα μπορούσε κανείς να περιμένει από τους σύγχρονους νέους να μιλούν με το «ν» και με το «σίγμα» ή να επικοινωνούν με τις ελληνοπρεπείς καθαρευουσιάνικες εκφράσεις που ακούγονταν μέχρι και τα πρώτα έτη της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα. Έχουμε πλήρη συνείδηση του γεγονότος ότι οι εποχές αυτές έχουν περάσει όπως και ότι η καθαρεύουσα έχει δώσει την θέση της στην δημοτική, με την απλουστευμένη ορθογραφία και γραμματική. Από αυτό το στάδιο όμως της ρέουσας αλλά εγγράμματης δημοτικής που επιχειρήθηκε να επικρατήσει ως η βασική γλώσσα επικοινωνίας ανάμεσα στις σύγχρονες γενιές, καταλήξαμε στην …μονολεκτική επικοινωνία.
Οι νέοι σήμερα, ως μοντέρνοι και τεχνολογικά ενήμεροι, απαξιούν να συνεννοούνται με ολοκληρωμένες προτάσεις και εκφράσεις. Αρκούνται να ανταλλάξουν SMS με αυτοσχεδιασμένες λέξεις- κοκτέιλ ελληνικών και αγγλικών όπως «σούπερ» και «ουάου», με greeklish και νεολογισμούς που χρήζουν ειδικού λεξικού για να τους κατανοήσουμε. Οι άλλοτε συνομιλίες που ασκούσαν την εγγράμματη επικοινωνία και την ευφράδεια, έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Η αποχή από το διάβασμα εφημερίδας, η τηλεόραση, η πολύωρη απασχόληση με ηλεκτρονικά παιχνίδια, η έλλειψη χρόνου εκ μέρους των γονέων να κάνουν συζητήσεις με τα παιδιά τους, αποθαρρύνουν την ανάπτυξη και παραγωγή λόγου. Η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών από τα πρώτα χρόνια του γυμνασίου-πράγμα που ενίσχυε το ορθό γλωσσικό ένστικτο και την αντίληψη συντακτικού, έχει παραμεριστεί. Η ορθή χρήση της γλώσσας που κάποτε ήταν must για τους πολιτισμένους ανθρώπους όπως και ενδεικτικό σοβαροφάνειας, τώρα κοντεύει να θεωρείται ντεμοντέ και …χάσιμο χρόνου. Ίσως οι νέοι είναι σήμερα πιο αγχωμένοι παρά ποτέ-τουλάχιστον οι ίδιοι έτσι δηλώνουν. Και όσον αφορά την επικοινωνία μέσα στις παρέες τους, θα μπορούσαμε να είμαστε ελαστικοί στις κρίσεις μας, δεδομένου ότι και εμείς οι πιο μεγάλοι μιλάμε διαφορετικά μεταξύ μας σε στιγμές χαλαρότητας απ΄ ότι στο επαγγελματικό μας περιβάλλον.
Όμως η γνώση ορθής ομιλίας και γραφής, είναι σημαντική για την επιτυχία μιας αποτελεσματικής επικοινωνίας. Η συντόμευση και ταχύτητα στον λόγο, μπορεί να αποβούν εις βάρος της σαφήνειας. Αν ο νέος χρειαστεί κάποτε να αρθρώσει άρτιο λόγο, θα δυσκολευτεί πολύ να το κάνει λόγω της λεξιπενίας του. Και έτσι, θα δημιουργούνται στρατιές αγραμμάτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ενώ ο ευτελισμός της γλώσσας μας θα εξακολουθήσει τον κατήφορό του σε γραπτό και προφορικό λόγο.
