Φαινόμενο των χρόνων που ζούμε είναι η ειδωλοποίηση του εαυτού μας, η αλαζονική αυτοαποθέωση, η μετατροπή του ανθρώπου σε “αυτοείδωλο”, η Ύβρις κατά τους αρχαιοέλληνες.
Το γεγονός αυτό, πραγματικό σε όλες τις διαστάσεις της καθημερινότητας, είναι περισσότερο δυνατό στις ημέρες των θρησκευτικών εορτών.
Στον δυτικό κόσμο έχει πραγματοποιηθεί εδώ και αρκετά χρόνια μια σημαντική πολιτισμική και ηθική μεταβολή, η οποία συνίσταται στην μετατόπιση του χριστιανισμού από το κέντρο στο περιθώριο της ζωής και της σκέψης του ανθρώπου.
Αναμφίβολα οι καιροί μας είναι καιροί παράξενοι, αν όχι έσχατοι, καιροί που η αδιαφορία για τον Θεό και για τον συνάνθρωπο είναι ουσιαστικά συστατικά της κοινωνίας μας. Η εκκοσμίκευση της θρησκευτικής πίστης και η κοινωνική υποκρισία κυριαρχούν στην εποχή του καταναλωτικού ανθρώπου. Δεν θα μπορούσε να διαφύγει αυτής της κατάστασης η γιορτή των Χριστουγέννων, όπως άλλωστε και κάθε άλλη θρησκευτική γιορτή.
Τα Χριστούγεννα όμως έχουν μια θεμελιώδη διαφοροποίηση στην Χριστιανική πίστη, μια ουσιαστική ιδιαιτερότητα που καθιστούν τα Χριστούγεννα γιορτή ξεχωριστή για τους ανθρώπους.
Αποτελούν την προϋπόθεση όλων των άλλων χριστιανικών εορτών, γιατί χωρίς την γέννηση, την ενανθρώπιση του Χριστού, δεν έχουν κανένα νόημα ούτε η Βάπτιση, ούτε η Μεταμόρφωση, ούτε το Πάθος και η Ανάσταση. Μένουν χωρίς περιεχόμενο.
Χριστούγεννα και homo economicus
Αυτό όμως δεν φαίνεται να απασχολεί την σύγχρονη κοινωνία μας. Τα Χριστούγεννα και γενικότερα η εορταστική περίοδος του Δωδεκαημέρου έχουν παγιωθεί σαν μια εκστρατεία υπερκατανάλωσης του homo oeconomicus. Αν κάποια στιγμή επιβεβαιωθούν οι πόθοι των φαιδρών τηλεεμπόρων και οι Ελ επιστρέψουν από τον Σείριο, αν αυτό συμβεί κατά τις ημέρες των Χριστουγέννων, θα νομίσουν ότι οι άνθρωποι γιορτάζουν κάποιον χοντρό παππού με κόκκινη στολή και ελαφάκια , που κυριολεκτικά βρίσκεται παντού κατά τις ημέρες αυτές. Η εικόνα του σύγχρονου “Αγιου Βασίλη” δεν είναι τυχαία. Συμβολίζει όλα αυτά που εκφράζουν την σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία. Ένας μύθος που λέει πως ότι θέλεις μπορείς να το αποκτήσεις μέσω αυτού. Η δίψα της απληστίας του σύγχρονου ανθρώπου φαίνεται στην θεοποίηση του “Αγιου Βασίλη”, η εικόνα του οποίου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα του καπιταλισμού και της σύγχρονης πλαστικής ευτυχίας των ανθρώπων.
Το θρησκευτικό περιεχόμενο των Χριστουγέννων φαίνεται σήμερα ξένο, απόμακρο, αν όχι και ανύπαρκτο. Οι άνθρωποι σήμερα περιμένουν τα Χριστούγεννα για να πάρουν έναν επιπλέον μισθό και να ξοδέψουν ακόμη περισσότερα, να καταναλώσουν με πάθος και μανία για να ικανοποιήσουν τις ακόρεστες υπερανάγκες τους, να πάρουν δάνεια, να πάνε ταξίδια σε εξωτικά μέρη, διότι έτσι πιστεύουν πως δίδουν αξία στην προσωπικότητα τους. Χριστούγεννα με στολίδια, φωτάκια, μπιχλιμπίδια, τραπεζώματα, γλέντια, ξενύχτια, πολυτελή ρεβεγιόν, τυχερά παιγνίδια, αλλά χωρίς Χριστό. Και όμως το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων δεν βρίσκεται στον ακόρεστο ευδαιμονισμό, στην αχαλίνωτη διασκέδαση, στην υπερκατανάλωση και τον εκφυλισμό.
Το περιεχόμενο των Χριστουγέννων δεν μπορεί να είναι η εποχιακή ευκαιρία για ανταλλαγή δώρων και ανούσιων ευχών. Το αυθεντικό μήνυμα της γέννησης του Χριστού βιώνεται μέσα από την πνευματική περισυλλογή και προσωπική μετάνοια του κάθε ανθρώπου αυτές τις μέρες, και στην βιωματική σχέση με την ορθόδοξη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Στην αναζήτηση του Θεού και στην συνάντηση του συνανθρώπου, στην ανακούφιση του πάσχοντος αδελφού μας, που είναι εικόνα Θεού. Τα Χριστούγεννα βιώνονται μέσα από τη νηστεία και τη συγνώμη προς τους αδελφούς μας, γεγονότα που χαρίζουν στον άνθρωπο συναισθήματα απείρως μεγαλύτερα από το οποιοδήποτε υλικό και ανούσιο δώρο. Το μήνυμα των Χριστουγέννων ας το αναζητήσουμε στην προσωπικότητα του Αγίου Βασιλείου, που σε αντίθεση με τον σύγχρονο Santa Klaus εκφράζει την ουσία της προσφοράς, της θυσίας και της πίστης και όχι της αχαλίνωτης ματαιοδοξίας και ευδαιμονισμού.
Την γιορτή των Χριστουγέννων να την στοχασθούμε μέσα από τη λογοτεχνία του Παπαδιαμάντη, του Τολστόι και του Παπαντωνίου, να την βιώσουμε με την πρωινή λειτουργία των Χριστουγέννων η οποία στολίζεται με την ωραιότερη υμνογραφία της Εκκλησίας μας. Τα Χριστούγεννα να τα χαρούμε με τους συγγενείς και τους φίλους μας γύρω από την εορταστική τράπεζα.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει μετατρέψει τον πολιτισμό και τις παραδόσεις σε διαρκές εμπόριο. Ακόμη και τα παραδοσιακά κάλαντα που κάποτε ακούγαμε πρωί- πρωί από τα παιδιά της γειτονιάς, έχουν αντικατασταθεί από την εικόνα ν αλλοδαπών που βρήκαν ευκαιρία αυτό το ωραίο έθιμο για να ζητιανέψουν. Και όμως αυτόν τον κόσμο θέλουν να μας κάνουν να τον δεχτούμε. Έναν κόσμο χωρίς πίστη, χωρίς πνευματικότητα, χωρίς ελπίδα, χωρίς μετάνοια και ταπείνωση. Ένα κόσμο που τα πάντα θα έχουν τιμή αγοράς και πώλησης. Κόσμο χωρίς νόημα. Χριστούγεννα 2008 στην Ελλάδα, παρόντες όλοι. Μόνος απών ο Χριστός, ποιος τον θυμάται άραγε…
antistasi.org
Ελεύθερος Κόσμος
