Τα 12+1 στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης και η τύχη τουςΜετά το στρατόπεδο Παύλου Μελά μένουν άλλα 12 στον αστικό ιστό προς παραχώρηση. Σε τι κατάσταση είναι σήμερα. Τι λένε οι δήμαρχοι.
Η παραχώρηση του στρατοπέδου Παύλου Μελά στον ομώνυμο δήμο, ανοίγει το δρόμο για ανάλογες ενέργειες
και για τα υπόλοιπα 12 στρατόπεδα εντός του αστικού ιστού της Θεσσαλονίκης;
Το ερώτημα, παρότι η απάντησή του μπορεί να είναι προφανής, αποτελεί έναν δυσεπίλυτο γρίφο επί δεκαετίες. Η παραχώρηση των στρατοπέδων της Θεσσαλονίκης στις τοπικές κοινωνίες είναι άλλωστε ένα αίτημα από τη δεκαετία του 1980, στο οποίο υπάρχει συμφωνία από σχεδόν το σύνολο των πολιτών και των φορέων, πράγμα σπάνιο για την περιοχή.Η ιστορία της παραχώρησης των στρατοπέδων αρχίζει στο μακρινό 1984. Το 1985 ο νόμος του Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης αναγνωρίζει την ανάγκη της απομάκρυνσης των στρατοπέδων από τον αστικό ιστό για τη δημιουργία ελεύθερων και πράσινων χώρων για το καλό της πόλης και το 1997 γίνεται μια οργανωμένη προσπάθεια μέσω του σχεδίου του «Δυτικού Τόξου» της Θεσσαλονίκης. Έκτοτε το ιδιοκτησιακό καθεστώς αποτελεί τον ρυθμιστή των όποιων προσπαθειών για να γίνει πράξη η παραχώρηση.Στο μεσοδιάστημα όλων αυτών των ετών οι στρατιωτικές μονάδες μετεγκαταστάθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους. Όμως οι απαιτήσεις των στρατιωτικών επί των στρατοπέδων δε σταμάτησαν. Όταν ενέσκηψε η κρίση τα στρατόπεδα μπήκαν σε μια νέα φάση, αυτή της εκμετάλλευσης και αξιοποίησης ως ακίνητα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη και στην παραγωγή εσόδων. Η φιλοσοφία για την παραχώρηση προς όφελος των τοπικών κοινωνιών και της ευρύτερης Θεσσαλονίκης «θόλωσε». Η παραχώρηση όμως ήταν αίτημα ακριβώς για να αυξήσει η πόλη τα τραγικά ποσοστά πρασίνου, για να αποκτήσουν οι πολίτες ελεύθερους, αδόμητους, πράσινους χώρους με κοινωφελείς δραστηριότητες και ήπια εκμετάλλευση...Η παραχώρηση του στρατοπέδου Παύλου Μελά, παρότι η σύμβαση δεν έχει γίνει ακόμη γνωστή σε όλες τις λεπτομέρειές της, έγινε ευτυχώς στη βάση αυτής της φιλοσοφίας. Η δέσμευση για τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου είναι καταλυτική και επίσης, δεν είναι ένα όνειρο, αλλά ένας πραγματικός στόχος, αφού υπάρχουν και σοβαρά κονδύλια από την ΕΕ προκειμένου να υλοποιηθεί αυτός ο στόχος.Η περίπτωση όμως του στρατοπέδου Παύλου Μελά ήταν ίσως η πιο «εύκολη», αν κάποιος συνυπολογίσει ότι ιδιοκτησιακά ανήκε κατά 90% στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Δεν ισχύει το ίδιο και για τα υπόλοιπα στρατόπεδα.Δήμος Παύλου ΜελάΟι ιδέες για το στρατόπεδο Παύλου Μελά, που πέρασε από πολλά... κύματα, είχαν πλέον ωριμάσει και συνολικά η πόλη υιοθέτησε την πρόθεση του δήμου να δημιουργήσει εκεί το μεγάλο μητροπολιτικό πάρκο της Θεσσαλονίκης. Ο δήμαρχος, Δημήτρης Δεμουρτζίδης, έτρεξε τις διαδικασίες και τελικά πέτυχε την παραχώρηση. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της Voria.gr οι εξελίξεις για το στρατόπεδο Παύλου Μελά θα τρέξουν ακόμη πιο γρήγορα στο επόμενο διάστημα, καθώς η πρώτη ενέργεια του δήμου άμεσα αναμένεται να είναι η ανακοίνωση της συνεργασίας με σημαντικό όνομα από τον αρχιτεκτονικό κόσμο της Θεσσαλονίκης, που έχει μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους παρεμβάσεις – αναπλάσεις και ευρέως αποδεκτό έργο όχι μόνο στην πόλη, ώστε να συνδράμει τις προσπάθειες σχεδιασμού του μητροπολιτικού πάρκου. Το οποίο φαίνεται να εξασφαλίζει σύντομα και την απαιτούμενη χρηματοδότηση...Στο δήμο Παύλου Μελά το στρατόπεδο Καρατάσιου έχει μια προσωρινή κατά χρήση παραχώρηση έκτασης 120 στρεμμάτων του στο δήμο, από τα συνολικά 750 στρ. Στρατιωτική χρήση πλέον δεν γίνεται, όμως από το 2005 που παραχωρήθηκαν τα πρώτα στρέμματα και έγιναν σε αυτά ορισμένες παρεμβάσεις (κτήρια που χρησιμοποιούνται για εκδηλώσεις κτλ.) παρατηρείται στασιμότητα. Ο στόχος είναι η αξιοποίηση και αναβάθμιση του ρέματος στα όριά του και η μετατροπή του στρατοπέδου σε «αστικό πάρκο υψηλού πρασίνου». Όμως η αλήθεια είναι ότι για την παραχώρηση του συγκεκριμένου στρατοπέδου δεν υπάρχει ανάλογη ωριμότητα, όπως με το Παύλου Μελά.Ο δήμαρχος Παύλου Μελά, Δημήτρης Δεμουρτζίδης, τόνισε ότι «στόχος μας είναι άμεσα η αξιοποίηση του στρατοπέδου Παύλου Μελά, μετά την παραχώρησή του, ώστε να μετατραπεί σε μητροπολιτικό πάρκο. Παράλληλα όμως συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας για την απόδοση στην τοπική κοινωνία και του στρατοπέδου Καρατάσιου».Δήμος Αμπελοκήπων - ΜενεμένηςΣτο δήμο Αμπελοκήπων – Μενεμένης το στρατόπεδο Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι επίσης μερικώς ενεργό και έχει μεταβιβαστεί στο ΤΑΙΠΕΔ σε συνδυασμό μάλιστα με το στρατόπεδο Παπακυριαζή (στα όρια του δήμου Κορδελιού – Ευόσμου), καθώς θεωρήθηκε ενιαίο ακίνητο). Έχει έκταση 231 στρ. και οι στρατιωτικές υπηρεσίες είναι στα 58 στρ.Ο δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου, τόνισε ότι «την έκταση που μας παραχωρήθηκε, ως δήμος την αξιοποιήσαμε σε όφελος των πολιτών και μάλιστα με σημαντικότατες υποδομές. Κατασκευάσαμε το δημοτικό στάδιο Αμπελοκήπων, γήπεδο ποδοσφαίρου με φυσικό χλοοτάπητα, χώρο στίβου περιμετρικά με εννέα διαδρομές, κλειστό προπονητήριο στίβου, δυο ακόμη γήπεδα ποδοσφαίρου, ενώ συντηρήσαμε τα παλιά στρατιωτικά κτήρια, λειτουργούμε τον ιερό ναό, ηλεκτροδοτούμε και υδροδοτούμε όλο το χώρο και φροντίζουμε για την καθαριότητα και τη συντήρηση όλου του χώρου. Δυστυχώς όμως η κυβέρνηση αντί να υλοποιήσει κι αυτή στο σύνολό της τις υποσχέσεις της για το συγκεκριμένο χώρο τον πήρε από το ΤΑΙΠΕΔ και αντί να το αποδεσμεύσει σε όφελος της τοπικής κοινωνίας, το παραχώρησε για 99 χρόνια στο 'υπερταμείο'. Έτσι μας στερεί τη δυνατότητα να κατασκευάσουμε το κολυμβητήριο που σχεδιάσαμε. Ζητάμε από την κυβέρνηση να αποδεσμεύσει το συγκεκριμένο χώρο από το 'υπερταμείο' για να υλοποιήσουμε τα υπολειπόμενα έργα, που είναι κοινωφελή κι όχι να προχωρήσει στην εμπορευματοποίηση του χώρου».Δήμος Κορδελιού - ΕυόσμουΤο στρατόπεδο Παπακυριαζή στο δήμο Κορδελιού - Ευόσμου έχει έκταση 223 στρ. και αποχαρακτηρίστηκε από το Σεπτέμβριο του 2005 υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα 6,8 στρ. χρησιμοποιήθηκαν για τη διάνοιξη της οδού Ιπποδρομίου και τα 1,4 στρ. για την επέκταση υφιστάμενων αθλητικών υποδομών.Στο δήμο Κορδελιού – Ευόσμου ανήκει και το στρατόπεδο Ζιάκα, που είναι έκτασης 121 στρ. και απελευθερωμένο από στρατιωτικές χρήσεις. Από το 2007 εκκρεμεί η όποια παραχώρησή του και ανήκει πλέον στο υπουργείο Οικονομικών.Για τα δυο αυτά στρατόπεδα, ο δήμαρχος Κορδελιού – Ευόσμου, Πέτρος Σούλας, επισήμανε: «Στο στρατόπεδο Παπακυριαζή έχουμε ενεργές στρατιωτικές μονάδες, οι οποίες είναι παραγωγικές και δεν μπορούν να φύγουν. Είναι ενεργό στρατόπεδο. Σε ό,τι αφορά όμως στο στρατόπεδο Ζιάκα έχουμε να κάνουμε με έναν εγκαταλειμμένο και ερειπωμένο χώρο, που μετατράπηκε σε σκουπιδότοπο. Δυστυχώς με το νέο νόμο Καμμένου μας ζητούν ενοίκιο 5% επί της αξίας του χώρου για να μας παραχωρήσουν τη χρήση του. Είναι παρανοϊκό. Και να είχαμε αυτά τα χρήματα, που δεν τα έχουμε, δεν θα διαθέταμε ποτέ ένα τόσο μεγάλο κόστος. Η Πολιτεία πρέπει να παραχωρήσει το χώρο στην τοπική κοινωνία. Εμείς θα το αξιοποιήσουμε, θα το καθαρίσουμε, θα συμμαζέψουμε τη σημερινή κατάσταση και έχουμε σχέδιο για τη δημιουργία περιπατητικών διαδρομών, αθλητικών εγκαταστάσεων, χώρων για παιδικές χαρές, για αναψυκτήρια κτλ. Είναι μια εκκρεμότητα τη λύση της οποίας την έχει η Πολιτεία. Τόσο μεγάλο κόστος που προβλέπεται δεν μπορούμε να το επωμιστούμε».Δήμος ΔέλταΣτα όρια του δήμου Δέλτα είναι και το στρατόπεδο Γκόνου, που έχει έκταση περίπου 1.000 στρ. Είναι ιδιοκτησίας του ΟΣΕ, αφού ανταλλάχτηκε με το στρατόπεδο Κακιούση, δεν φιλοξενεί στρατιωτικές χρήσεις, αλλά τον οικισμό των Ρομά. Ο σχεδιασμός είναι για τη δημιουργία εκεί του μεγάλου εμπορευματικού κέντρου και εντός του έτους αναμένεται η προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού.Δήμος ΚαλαμαριάςΔυο στρατόπεδα υπάρχουν στα όρια του δήμου Καλαμαριάς. Πρόκειται για το στρατόπεδο Κόδρα και το στρατόπεδο Νταλίπη.Το στρατόπεδο Κόδρα είχε πολλά ιδιοκτησιακά προβλήματα, τόσα ώστε να χαρακτηρίζεται από όλους «πονεμένη ιστορία». Έχει χαρακτηριστεί χώρος πρασίνου και ιστορικός τόπος, ενώ ένα μεγάλο τμήμα του χαρακτηρίστηκε αρχαιολογικός χώρος και τα στρατιωτικά κτήρια εντός αποτελούν μνημεία στα οποία μπορούν να εγκατασταθούν πολιτιστικές λειτουργίες. Καταλαμβάνει 450 στρ. στα οποία υπάρχει και η ενεργή μονάδα του ΝΑΤΟ (συμβολή οδών Παπάγου και Σοφούλη).Το στρατόπεδο Νταλίπη συνεχίζει να φιλοξενεί στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην έκταση των 220 στρ. Επίσης έχει χαρακτηριστεί χώρος αστικού πρασίνου και αθλητικών εγκαταστάσεων υπερτοπικού χαρακτήρα. Και για εκεί το σχέδιο αξιοποίησης αφορά στη μετατροπή του σε «αστικό πάρκο υψηλού πρασίνου».Ο δήμαρχος Καλαμαριάς, Θεοδόσης Μπακογλίδης, αναφερόμενος στο στρατόπεδο Νταλίπη, είπε ότι η παραχώρησή του δεν είναι πιθανή, παρότι ανήκει εξ ολοκλήρου στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. «Είναι ενεργό στρατόπεδο, με μονάδες, με εγκαταστάσεις εκπαίδευσης αξιωματικών, στρατώνες και κατοικίες αξιωματικών, πολλές από τις οποίες νέες. Έχει όλες τις υποδομές για τις οικογένειες των στρατιωτικών (παιδικές χαρές, εκκλησία κτλ.), οπότε δύσκολα θα προχωρήσει η παραχώρησή του», εξήγησε ο κ. Μπακογλίδης.Αντιθέτως, το στρατόπεδο Κόδρα και η παραχώρησή του, που πέρασε από πολλές περιπέτειες αποτελεί μια από τις σημαντικότερες διεκδικήσεις της δημοτικής αρχής. Όπως υπογράμμισε ο κ. Μπακογλίδης, «τα ιδιοκτησιακά ζητήματα στο στρατόπεδο Κόδρα είναι τα κυρίαρχα. Εμπλέκονται ιδιώτες, ο δήμος, το υπουργείο Οικονομικών, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το υπουργείο Πολιτισμού. Το πολύπλοκο αυτό ιδιοκτησιακό καθεστώς πρέπει να λυθεί. Και η επίλυσή του θα είναι στην ατζέντα συνάντησής μας με τον ίδιο τον πρωθυπουργό σε επόμενη επίσκεψή του στο Γραφείο του στη Θεσσαλονίκη, το επόμενο διάστημα. Πρέπει να καθίσουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι στο ίδιο τραπέζι και να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο, ώστε να γίνει δυνατή η παραχώρηση στο δήμο. Το στρατόπεδο εξάλλου, έχει πλέον τη σημαντική ομπρέλα προστασίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς χαρακτηρίστηκε χώρος πρασίνου, περιπάτου, τόπος μνήμης και αρχαιολογικός χώρος. Αυτό σημαίνει ότι δε θα χτιστεί εντός του στρατοπέδου τίποτα. Όμως για να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός αξιοποίησης του χώρου πρέπει να παραχωρηθεί στο δήμο».Δήμος ΘεσσαλονίκηςΠέντε στρατόπεδα είναι εντός των ορίων του δήμου Θεσσαλονίκης.Το πρώτο είναι το Γ' Σώμα Στρατού. Φιλοξενεί στρατιωτικές υπηρεσίες και περιλαμβάνει εκτός των κτηρίων του Γ' ΣΣ και έκταση 22 στρ., που είναι διαμορφωμένη ως χώρος πρασίνου και περιλαμβάνει επίσης ένα μικρό περίπτερο στρατιωτικής χρήσης και το διατηρητέο που φιλοξενεί το Σώμα Προσκόπων. Στόχος του δήμου ήταν και παραμένει η παραχώρησή του για να ενταχθεί στη συνολική ανάπλαση της περιοχής του Πεδίου Άρεως.Το δεύτερο είναι ο χώρος του 424 ΓΣΝΕ, μετά και τη δημιουργία του νέου στρατιωτικού νοσοκομείου της πόλης στην περιφερειακή οδό, δίπλα στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου. Στα 12 στρ. που καταλαμβάνει υφίστανται σύγχρονα και διατηρητέα κτήρια, για τα οποία έχουν κατά καιρούς υπάρξει πολλά σχέδια αξιοποίησης.Το τρίτο είναι το στρατόπεδο Μυστακίδη. Είναι μικρό καθώς καταλαμβάνει μόλις 7,5 στρ. και είναι εντός της ζώνης του ΟΛΘ. Υπάρχει θετική γνώμη παραχώρησής του στο δήμο, όμως τίποτα πέραν αυτού.Το τέταρτο είναι το στρατόπεδο Φαρμάκη, έκτασης 49 στρ., το οποίο επί χρόνια χρησιμοποιείται για τη στάθμευση οχημάτων της Αστυνομίας και δημοσίων υπηρεσιών, ενώ πλέον διαμορφώθηκε για να εξυπηρετήσει τις εργασίες κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης. Παλαιότερα επρόκειτο να αξιοποιηθεί από την κρατική Περιφέρεια, όμως με τα χρόνια η διεκδίκηση είναι να μετατραπεί σε αστικό πάρκο υψηλού πρασίνου και να αποτελέσει μάλιστα ενιαία ενότητα με τους κήπους της έπαυλης Αλλατίνη, αλλά και με το πέμπτο στρατόπεδο του δήμου, την πρώην Ναυτική Διοίκηση Βορείου Αιγαίου.Ο πέμπτος αυτός χώρος του δήμου Θεσσαλονίκης έχει έκταση 5,3 στρ. και επίσης προορίζεται για αστικό πάρκο υψηλού πρασίνου, ώστε τελικά να γίνει όλη η περιοχή αυτή στις δυο πλευρές της Β. Όλγας ένας μεγάλος άξονας πρασίνου και πολιτισμού, δεδομένων και των ιστορικών κτισμάτων που φιλοξενεί.
Πηγή: http://www.voria.gr/article/ta-12-1-stratopeda-tis-thessalonikis-ke-i-tichi-tous
