Ντοκουμέντο: Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος και το κείμενο της Α΄ Εθνοσυνέλευσης
koolnews.gr
Ένα σπάνιο ντοκουμέντο από την εποχή της Παλιγγενεσίας
έρχεται στο φως της δημοσιότητας η πρώτη έκδοση του κειμένου της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας μαζί με το Σύνταγμα της Επιδαύρου (Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος),
έρχεται στο φως της δημοσιότητας η πρώτη έκδοση του κειμένου της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας μαζί με το Σύνταγμα της Επιδαύρου (Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος),
μέσω της τεχνολογίας η οποία στον προκειμένη περίπτωση βοηθά όλους τους Έλληνες να έρθουν πιο κοντά με την Ιστορία τους.
Πρόκειται για το κείμενο της Εθνοσυνέλευσης που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1821 και τελείωσε στις 16 Ιανουαρίου του 1822. Η Α Εθνοσυνέλευση ήταν η αντικαταστάτρια προηγούμενων οργανισμών όπως αυτού της συνέλευσης των Καλτεζών. Για την προετοιμασία έγιναν δύο τοπικές συνελεύσεις στην Στερεά Ελλάδα. Με εγκυκλίους κλήθηκαν αντιπρόσωποι στο Μεσολόγγι και την Άμφισσα την 14η Σεπτεμβρίου, εορτή Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Η πρώτη, τοπική συνέλευση της Δυτ. Ελλάδος, τελείωσε την 9 Νεομ. 1821, και η δεύτερη περί τα τέλη του ίδιου μήνα.
Από εκεί προέκυψαν οργανισμοί διοίκησης και πληρεξούσιοι για την Εθνική Συνέλευση ή Εθνική Βουλή όπως λεγόταν. Στην Πελοπόννησο αποφασίστηκε η ανασύσταση της Πελοποννησιακής Γερουσίας με συνεννοήσεις που έγιναν στη Βέρβενα και τη Ζαράκοβα. Εξέλεξαν πρόεδρο τον Υψηλάντη και κατήρτισαν οργανισμό ανάλογο με αυτό της Στερεάς. Αρχικά ως έδρα της Εθνοσυνέλευσης είχε οριστεί από τον Υψηλάντη το Άργος, που προτιμήθηκε από την Τρίπολη όπου είχαν ξεσπάσει επιδημίες. Μετά από αναβολές και καθυστερήσεις οι πληρεξούσιοι ή «παραστάτες» ορκίστηκαν στην παλαιά εκκλησία του Αη Γιάννη του Άργους την 2 Δεκεμβρίου. Πανηγυρικό λόγο εκφώνησε ο διδάσκαλος του Γένους Νεόφυτος Βάμβας. Σταδιακά έφτασαν και οι καθυστερούντες εκπρόσωποι από τη Στερεά και ορισμένοι από την Πελοπόννησο και η Εθνοσυνέλευση άρχισε τις επίσημες εργασίες στις 20 Δεκεμβρίου 1821, στο χωριό Πιάδα (Νέα Επίδαυρος) κοντά στην Αρχαία Επίδαυρο. Οι εργασίες της εθνοσυνέλευσης έληξαν στις 16 Ιανουαρίου 1822.
Στην εθνοσυνέλευση συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα (Ανατολική χέρσος Ελλάδα και Δυτική χέρσος Ελλάδα όπως ήταν χωρισμένη) καθώς και από τα νησιά Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά. Επίσης συμμετείχε, ψήφισε και υπέγραψε και αντιπρόσωπος των Αλβανών, αν και η Ελληνοαλβανική συμμαχία είχε ήδη διαλυθεί.
Οι εκλογές για τους πληρεξούσιους, παραστάτες όπως λέγονταν, δεν ήταν τακτικές όπως δεν υπήρχε κανένας περιορισμός πόσους θα έστελνε κάθε επαρχία. Οι περισσότεροι πληρεξούσιοι ήταν από τη Στερεά Ελλάδα αφού εκτός τους εκπροσώπους των επαρχιών πήραν μέρος και αυτοί πού έστειλε ο Άρειος πάγος , συνήγοροι όπως αποκαλούνταν. Οι πληρεξούσιοι χωρίστηκαν σε τέσσερις κλάσεις και ψήφιζαν σύμφωνα με τον διαχωρισμό αυτό, κάθε κλάση έκλεξε από τρία μέλη συστήνοντας 12 μελής επιτροπή για την σύνταξη οργανικού νόμου
Στο Εκτελεστικό εκλέχθηκαν οι Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος εκτελεστικού, Αθανάσιος Κανακάρης, αντιπρόεδρος, Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος (Δεληγιάννης), Ιωάννης Ορλάνδος και Ιωάννης Λογοθέτης.
Διαβάστε την διακήρυξη της εθνικής συνέλευσης:
Aπόγονοι του σοφού και φιλανθρώπου Έθνους των Eλλήνων, σύγχρονοι των νυν πεφωτισμένων και ευνομουμένων λαών της Eυρώπης και θεαταί των καλών, τα οποία ούτοι υπό την αδιάρρηκτον των νόμων αιγίδα απολαμβάνουσιν, ήτο αδύνατον πλέον να υποφέρωμεν μέχρις αναλγησίας και ευηθείας την σκληράν του Oθωμανικού Kράτους μάστιγα, ήτις ήδη τέσσαρας περιπου αιώνας επάταζε τας κεφαλάς ημών, και αντί του λόγου την θέλησιν ως νόμον γνωρίζουσα, διώκει και διέταττε τα πάντα δεσποτικώς και αυτογνωμόνως.
Mετά μακράν δουλείαν ηναγκάσθημεν τέλος πάντων να λάβωμεν τα όπλα εις χείρας, και να εκδικήσωμεν εαυτούς, και την πατρίδα ημών από μίαν τοιαύτην φρικτήν, και ως προς την αρχήν αυτής, άδικον τυραννίαν, ήτις ουδεμίαν άλλην είχεν ομοίαν, ή καν δυναμένην οπωσούν μετ' αυτής να παραβληθή δυναστείαν.
O κατά των Tούρκων πόλεμος ημών, μακράν του να στηρίζεται εις αρχάς τινάς δημαγωγικάς και στασιώδεις, ή ιδιωφελείς μέρους τινός του σύμπαντος Eλληνικού Έθνους σκοπούς, είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός, πόλεμος, του οποίου η μόνη αιτία είναι η ανάκτησις των δικαίων της προσωπικής ημών ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της τιμής, τα οποία, ενώ την σήμερον όλοι οι ευνομούμενοι και γειτονικοί λαοί της Eυρώπης τα χαίρουσιν, από ημάς μόνον η σκληρά και απαραδειγμάτιστος των Oθωμανών τυραννία επροσπάθησεν με βίαν να αφαιρέσει, και εντός του στήθους ημών να τα πνίξη.
Eίχομεν ημείς τάχα ολιγώτερον παρά τα λοιπά έθνη λόγον δια να στερώμεθα εκείνων των δικαίων, ή είμεθα φύσεως κατωτέρας και αχρειεστέρας, δια να νομιζώμεθα ανάξιοι αυτών, και καταδικασμένοι εις αιώνιον δουλείαν, να έρπωμεν ως κτήνη και αυτόματα εις την άλογον θέλησιν ενός απηνούς τυράννου, όστις ληστρικώς και άνευ τινός συνθήκης ήλθεν μακρόθεν να μας καθυποτάξει; Δίκαια, τα οποία η φύσις ενέσπειρε βαθέως εις την καρδίαν των ανθρώπων, και τα οποία οι νόμοι, σύμφωνοι με την φύσιν, καθιέρωσαν, όχι τριών ή τεσσάρων, αλλά και χιλίων και μυρίων αιώνων τυραννίαι· δεν δύναται να εξαλείψη. Kαι αν η βία, ή η ισχύς προς τον καιρόν τα καταπλακώση, ταύτα πάλιν απαλαίωτα και ανεξάλειπτα καθ εαυτά, η ισχύς ημπορεί ν' αποκαταστήση και αναδείξη, οία και πρότερον και απ' αιώνων ήσαν! Δίκαια τέλος πάντων τα οποία δεν επαύσαμεν με τα όπλα να υπερασπιζώμεθα εντός της Eλλάδος, όπως οι καιροί και αι περιστάσεις επέτρεπον.
Aπό τοιαύτας αρχάς των φυσικών δικαίων ορμώμενοι, και θέλοντες να εξομοιωθώμεν με τους λοιπούς συναδέλφους μας, Eυρωπαίους Xριστιανούς, εκινήσαμεν τον πόλεμον κατά των Tούρκων, μάλλον δε τους κατά μέρος πολέμους ενώσαντες, ομοθυμαδόν εκστρατεύσαμεν, αποφασίσαντες ή να επιτύχωμεν τον σκοπόν μας, και να διοικηθώμεν με νόμους δικαίους, ή να χαθώμεν εξ ολοκλήρου, κρίνοντες ανάξιον να ζώμεν πλέον ημείς οι απόγονοι του περικλεούς εκείνου Έθνους των Eλλήνων υπό δουλείαν τοιαύτην, ιδία μάλλον των αλόγων ζώων, παρά των λογικών όντων. Δέκα μήνες ήδη παρήλθον αφ' ού ηρχίσαμεν να τρέχωμεν τούτο το στάδιον του εθνικού πολέμου. Ο ύψιστος Θεός μας εβοήθησε, καίτοι όχι ικανά προπαρασκευασμένους, εις το τοιούτον μέγα τωόντι επιχείρημα· τα όπλα μας εφάνησαν πολλαχού νικηφόρα, πλην και πολλαχού εύρον, και εισέτι ευρίσκουσιν αντίστασιν όχι μικράν· περιστάσεις εναντίαι μας απήντησαν, και ταύτας να εξομαλίσωμεν έως ώρας ενησχολούμεθα. Όθεν δεν πρέπει να φανή παράξενον αν άχρι τούδε ανεβάλλομεν την πολιτικήν της πατρίδος μας διάταξιν, αν δεν επροφθάσαμεν να κηρύξωμεν την ανεξαρτησίαν ημών, και να αναφανώμεν ως έθνος ενώπιον πάντων των ευνομουμένων λαών και απάσης της οικουμένης. Πριν περί της φυσικής ημών υπάρξεως οπωσούν βεβαιωθώμεν, ήτον αδύνατον να σκεφθώμεν και περί της πολιτικής. Έστωσαν λοιπόν τα ειρημένα εις μεν τους άλλους ικανή απολογία της αναβολής μας, εις ημάς δε παραμυθία διά την επικρατήσασαν αταξίαν.
Ήδη δε, ότε αι εναντίαι περιστάσεις ήρχισαν να εξομαλίζωνται, απεφασίσαμεν ή μάλλον ηναγκάσθημεν να οργανίσωμεν και Σύνταγμα Πολιτικόν της Ελλάδος· και πρώτον μεν κατά μέρος, οίον το της Ανατολικής χέρσου Ελλάδος, το της Δυτικής χέρσου Ελλάδος, το της Πελοποννήσου, το των Νήσων, κ. τ. λ. Αλλ' επειδή ταύτα απέβλεπαν μάλλον τας μερικωτέρας σχέσεις, καθ' ας εκάστη των ειρημένων Επαρχιών και Νήσων ώφειλε να διαταχθή και διοικηθή διά τούτο ήτον ανάγκη πάσα επομένως να γενή και έν άλλο γενικόν Προσωρινόν Πολίτευμα εις όλα τα πράγματα και εις όλας τας εσωτερικάς και εξωτερικάς σχέσεις της Ελλάδος επεκτεινόμενον. Προς τούτου την κατασκευήν και σύνταξιν αι κατά μέρος Επαρχίαι και Νήσοι έπεμψαν τους πληρεξουσίους Παραστάτας των. Ούτοι λοιπόν, εν εθνική συνελεύσει σκεφθέντες και μελετήσαντες ικανώς περί των κοινών πραγμάτων, ωργάνισαν μίαν προσωρινήν Διοίκησιν, καθ' ην η Ελλάς άπασα μέλλει να κυβερνηθή εφεξής. Ταύτην, και απλώς μεν ως επί της βάσεως του Δικαίου και των ορθών Νόμων εστηριγμένην, και εν μέρει δε, καθό ωργανισμένην κοινή των Ελλήνων γνώμη, οφείλουσιν όλοι οι λαοί, κάτοικοι της Ελλάδος ν' αναγνωρίζωσι Μόνην έννομον και εθνικήν Διοίκησιν αναλόγως προσφερόμενοι.
Τα συνιστώντα την Διοίκησιν Δώματα είναι δύο: Το Εκτελεστικόν και το Βουλευτικόν, από τα οποία διορίζεται και το Δικαστικόν, ανεξάρτητον όμως από εκείνα διόλου.
Tαύτα διακυρύττει η εθνική Συνέλευσις προς το Πανελλήνιον, εν και μόνον προσεπιφέρουσα, ότι αυτής μεν επεραιώθη το έργον, και διαλύεται σήμερον. ΄Eργον δε του Eλληνικού λαού και χρέος είναι να φανή ευπειθής και υπήκοος εις τους νόμους και τους εκτελεστάς και υπουργούς των νόμων. Έλληνες! Είπατε προ ολίγου ότι δεν θέλετε δουλείαν, και ο τύραννος χάνεται καθημέραν από το μέσον σας· αλλά μόνη η μεταξύ σας ομόνοια και ακριβής υποταγή εις την διοίκησιν ημπορεί να στερεώση την ανεξαρτησίαν σας. Eίθε ο κραταίος του Yψίστου βραχίων ν' ανυψώσει και αρχομένους και άρχοντας, την Eλλάδα ολόκληρον, προς την πάρεδρον αυτού σοφίαν, ώστε ν' αναγνωρίσωσι τ' αληθή των αμοιβαία συμφέροντα. Kαι οι μεν δια της προνοίας, οι δε λαοί δια της ευπειθείας να στερεώσωσι της κοινής ημών Πατρίδος την πολύευκτον ευτυχίαν. Eίθε! Είθε!
Eν Eπιδαύρω την 15ην Iανουαρίου. A´ της Ανεξαρτησίας. 1822
Εδώ μπορείτε να βρείτε σε μορφή PDF την πρώτη έκδοση του κειμένου της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας μαζί με το Σύνταγμα της Επιδαύρου (Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος). Το πρωτότυπο βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.
