Ποιοι είναι οι ισχυρισμοί της Ρωσίας για τα βιολογικά όπλα στην Ουκρανία και τι συμβαίνει πραγματικά
Διαδικτυακά άρθρα και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζουν ότι εργαστήρια που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ στην Ουκρανία, αναπτύσσουν βιολογικά όπλα και για αυτό η Ρωσία εισέβαλλε στον ανατολικοευρωπαϊκό γείτονά της. Ωστόσο, πρώην αξιωματούχοι των ΗΠΑ και εμπειρογνώμονες για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, λένε ότι τα εργαστήρια εργάζονται για την ανίχνευση και την πρόληψη της εξάπλωσης βιολογικών όπλων και έχουν βοηθήσει στον περιορισμό των επιδημιών ασθενειών.
«Τα εργαστήρια βιολογικών όπλων σε ουκρανικές πόλεις όπως το Χάρκοβο, το Λουχάνσκ, το Ντνιπροπετρόφσκ και το Κίεβο, μεταξύ άλλων τοποθεσιών, έχουν γίνει στόχος ρωσικών στρατευμάτων που επιχειρούν υπό τις άμεσες εντολές του Πούτιν», αναφέρει διαδικτυακό άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2022.
Παρόμοιες αναρτήσεις εμφανίστηκαν στο Twitter και στο Facebook. Μια ανάρτηση στον τελευταίο, ανέφερε: «Κάποιος να στείλει στον PUTIN μια ευχαριστήρια κάρτα. Αυτά τα εργαστήρια χρηματοδοτήθηκαν από τους λαούς των ΗΠΑ. Τα πιο επικίνδυνα βιολογικά όπλα βρίσκονταν σε αυτά τα εργαστήρια». Μια άλλη ανάρτηση υποστήριξε ότι τα εργαστήρια «κατασκεύαζαν ενέσιμα βιολογικά όπλα».
Η αμερικανική κυβέρνηση καθώς και πρώην αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες δηλώνουν ότι οι ισχυρισμοί φαίνεται να βασίζονται σε μακροχρόνιες ρωσικές προσπάθειες παραπληροφόρησης και ότι η Ουάσιγκτον εργάζεται εδώ και δεκαετίες για να αποτρέψει τη χρήση βιολογικών όπλων.
Πώς έγιναν τα βιολογικά εργαστήρια το τελευταίο μέτωπο στον πόλεμο της πληροφορίας στην Ουκρανία;
Την Κυριακή (11/3) το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δημοσίευσε ένα tweet στο οποίο κατηγορούσε τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ουκρανίας ότι εκτελούν ένα μυστικό «στρατιωτικό βιολογικό πρόγραμμα» στο εσωτερικό της πληγείσας χώρας.
Η Μόσχα υποστήριξε ότι βρήκε έγγραφα που σχετίζονται με τη μυστική επιχείρηση των ΗΠΑ σε εργαστήρια στις ουκρανικές πόλεις Χάρκοβο και Πολτάβα. Η Κίνα επίσης υποστήριξε τους ισχυρισμούς της Ρωσίας κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την Παρασκευή (11/3). Όπως αναφέρει η Guardian, η θεωρία εξαπλώθηκε γρήγορα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το hashtag #usbiolabs και αναπαράχθηκε από δεξιά ΜΜΕ στις ΗΠΑ, όπως το podcast War Room του πρώην συμβούλου του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, Στιβ Μπάνον, και η πρωινή εκπομπή του Fox News με οικοδεσπότη τον Τάκερ Κάρλσον.
Πώς αντέδρασαν οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ουκρανίας
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ουκρανία έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά ότι αναπτύσσουν βιολογικά όπλα. Στη συνάντηση της Παρασκευής, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, δήλωσε: «Θα το πω μια φορά: Η Ουκρανία δεν έχει πρόγραμμα βιολογικών όπλων». «Η Ρωσία είναι αυτή που διατηρεί εδώ και καιρό ένα πρόγραμμα βιολογικών όπλων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου».
Σε ανακοίνωσή της, τον Απρίλιο του 2020, η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο, αναφέρθηκε στη «ρωσική παραπληροφόρηση σχετικά με την ισχυρή αμερικανο-ουκρανική εταιρική σχέση για τη μείωση των βιολογικών απειλών».
«Το Πρόγραμμα Μείωσης της Βιολογικής Απειλής του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ συνεργάζεται με την ουκρανική κυβέρνηση για την ενοποίηση και την ασφάλεια παθογόνων και τοξινών που προκαλούν ανησυχία για την ασφάλεια στις εγκαταστάσεις της ουκρανικής κυβέρνησης, επιτρέποντας παράλληλα την ειρηνική έρευνα και την ανάπτυξη εμβολίων», ανέφερε η ανακοίνωση.
«Συνεργαζόμαστε επίσης με τους ουκρανούς εταίρους μας για να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία μπορεί να ανιχνεύει και να αναφέρει κρούσματα που προκαλούνται από επικίνδυνα παθογόνα πριν αποτελέσουν απειλή για την ασφάλεια ή τη σταθερότητα», πρόσθεσε.
Ο Άντριου Γουέμπερ, πρώην βοηθός υπουργού για τα προγράμματα πυρηνικής, χημικής και βιολογικής άμυνας, ο οποίος τώρα είναι ανώτερος συνεργάτης στο Συμβούλιο Στρατηγικών Κινδύνων και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Ελέγχου Όπλων, δήλωσε στο AFP ότι το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ «δεν είχε ποτέ βιολογικό εργαστήριο στην Ουκρανία».
Ο Γουέμπερ σημείωσε ότι μια συνθήκη του 2005 αποσκοπούσε «στη βελτίωση των εργαστηρίων δημόσιας υγείας, των οποίων η αποστολή είναι ανάλογη με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Τα εργαστήρια αυτά έπαιξαν πρόσφατα σημαντικό ρόλο στην αναχαίτιση της εξάπλωσης της Covid-19».
Η Βίκι Σάτον, διευθύντρια του Κέντρου για τη Βιολογική Άμυνα, το Δίκαιο και τη Δημόσια Πολιτική στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Τέξας, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ συνεργάζονται εδώ και δεκαετίες με άλλες χώρες για τον περιορισμό των βιολογικών όπλων και την προώθηση της έρευνας για την εξουδετέρωση τυχόν παθογόνων.
«Υπάρχει μια κοινή εσφαλμένη αντίληψη ότι η Αμερική δημιουργεί βιολογικά όπλα», δήλωσε η Σάτον, προσθέτοντας ότι η Ουάσιγκτον έχει συνεργαστεί με πολλές πρώην σοβιετικές δημοκρατίες για την εξουδετέρωση των βιολογικών όπλων.
«Η Σοβιετική Ένωση είχε το μεγαλύτερο πρόγραμμα βιολογικών όπλων που δημιουργήθηκε ποτέ», γεγονός που εξηγεί την αμερικανική παρουσία σε εγκαταστάσεις που βοηθούν στην αντιμετώπιση μιας επιδημίας βιολογικών όπλων, πρόσθεσε.
«Ο Αμερικανοί εμπειρογνώμονες βρίσκονται εκεί για να βοηθήσουν στην έρευνα, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν άμεσα σε ένα ξέσπασμα, πρόσθεσε η Σάτον, σημειώνοντας ότι η συνθήκη για τα βιολογικά όπλα δεν διαθέτει μηχανισμό επιθεώρησης ή επαλήθευσης, αλλά οι χώρες υποβάλλουν εθελοντικά εκθέσεις, γνωστές ως «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης».
Ορισμένοι ερευνητές έχουν πει ότι η Σοβιετική Ένωση συνέχισε να επεκτείνει το πρόγραμμα των βιολογικών όπλων, παρά το γεγονός ότι είχε επικυρώσει τη σχετική σύμβαση και ότι οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν με τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες για να καταστρέψουν ή να εξαλείψουν μεγάλο μέρος του αποθέματος.
Ο πρεσβευτής της Ουκρανίας στον ΟΗΕ, Σεργκέι Κισλίτσια, αποκάλεσε τη θεωρία που προωθεί η Ρωσία, «ένα μάτσο παρανοϊκά παραληρήματα».
Υπάρχουν βιολογικά εργαστήρια μέσα στην Ουκρανία τα οποία χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ;
Ναι, η Ουκρανία λειτουργεί βιολογικά εργαστήρια τα οποία χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ. Η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ το επιβεβαίωσε σε ακρόαση της επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας αυτή την εβδομάδα, κατά την οποία ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο την ρώτησε ευθέως αν η Ουκρανία διαθέτει βιολογικά όπλα.
«Η Ουκρανία έχει εγκαταστάσεις βιολογικής έρευνας», απάντησε, προσθέτοντας ότι υπάρχει ανησυχία ότι οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν να αποκτήσουν τον έλεγχο των εργαστηρίων. «Συνεργαζόμαστε με τους Ουκρανούς για το πώς μπορούν να αποτρέψουν οποιοδήποτε από αυτά τα ερευνητικά υλικά να πέσει στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων».
Η Φίλιππα Λέντζος, ερευνήτρια βιολογικών όπλων και συνδιευθύντρια του Κέντρου Μελετών Επιστήμης και Ασφάλειας στο King’s College του Λονδίνου, δήλωσε ότι οι ισχυρισμοί για την Ουκρανία είναι οι τελευταίοι σε μια σειρά από αναφορές σχετικά με τα εργαστήρια στις χώρες αυτές.
Η Λέντζος, μια από τους πολλούς εμπειρογνώμονες που έχει επισκεφθεί ένα πρώην σοβιετικό ερευνητικό εργαστήριο στη Δημοκρατία της Γεωργίας, δήλωσε ότι όλες οι ενδείξεις από ανεξάρτητους ερευνητές και αξιωματούχους στον τομέα των βιολογικών όπλων, δείχνουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν την απενεργοποίηση των βιολογικών παραγόντων και ότι οι έρευνες σε τέτοια κέντρα αποσκοπούν στην πρόληψη της εκδήλωσης επιδημιών.
«Πρόκειται για εργαστήρια δημόσιας υγείας όπως αυτά του (αμερικανικού) CDC ή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών», δήλωσε η Λέντζος.
Ωστόσο ο ΠΟΥ, προέτρεψε την Ουκρανία να καταστρέψει όλους τους εξαιρετικά επικίνδυνους παράγοντες στα εργαστήριά της για να αποφύγει τον κίνδυνο καταστροφικής επιδημίας σε περίπτωση που ένα από τα εργαστήρια πληγεί από ρωσική επίθεση.
Τι λένε οι παγκόσμιοι οργανισμοί
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δήλωσε ότι δεν γνωρίζει ότι η Ουκρανία παραβιάζει οποιαδήποτε διεθνή συνθήκη, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των βιολογικών όπλων.
Η Ύπατη Αρμοστής για θέματα αφοπλισμού, Ιζούμι Νακαμίτσου, επιβεβαίωσε ότι τα Ηνωμένα Έθνη δεν γνωρίζουν την ύπαρξη ενός τέτοιου προγράμματος στην Ουκρανία. Η Νακαμίτσου επεσήμανε τη Σύμβαση για τα βιολογικά όπλα, η οποία απαγορεύει την ανάπτυξη και τη χρήση τους, από το 1975.
Όμως, εκτός από την απειλή της διαρροής παθογόνων ουσιών που βρίσκονται σε ουκρανικά εργαστήρια, υπάρχει και η απειλή ότι η Ρωσία ενδεχομένως θα εξαπολύσει τη δική της επίθεση με βιολογικά όπλα.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, κατηγόρησε τη Ρωσία υπό τον Βλαντίμιρ Πούτιν ότι έχει «μακρύ και καλά τεκμηριωμένο ιστορικό» χρήσης χημικών όπλων, επισημαίνοντας τη δηλητηρίαση του ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι και τη στήριξη που παρείχε η Ρωσία στο συριακό καθεστώς, ενώ αυτό χρησιμοποιούσε χημικά όπλα. Στη συνέχεια προειδοποίησε ότι ο ισχυρισμός της Μόσχας για ένα μυστικό πρόγραμμα βιολογικών όπλων στην Ουκρανία θα μπορούσε στην πραγματικότητα να θέσει τα θεμέλια για μια ρωσική επίθεση με χημικά ή βιολογικά όπλα στο εσωτερικό της χώρας.
ΠΗΓΗ: AFP, Guardian
.jpg)
