Τροχαία στην ΕΕ: Πρώτη η Ελλάδα στους θανάτους με μηχανές
Σε περίπου 25.000 υπολογίζονται οι θάνατοι που οφείλονται σε τροχαία ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2017, δηλαδή 50 θανατηφόρα ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε την Τρίτη η Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Eurostat.
Ο ετήσιος αριθμός των θανάτων στους δρόμους της ΕΕ παραμένει σταθερός κοντά στους 25.000 από το 2013, έπειτα από μια σταθερή μείωση από τους 43.000 που ήταν το 2007.
Σύμφωνα με την Eurostat, τα θανατηφόρα τροχαία επιβατικών αυτοκινήτων αντιπροσώπευαν σχεδόν το ήμισυ (46%) όλων των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων το 2017, ακολουθούμενα από θανάτους πεζών (21%), μοτοσικλετιστών (15%), ποδηλάτων (8%) και θανάτους σε άλλες μορφές οδικών μεταφορών (10%).
Στα κράτη μέλη της ΕΕ, η Βουλγαρία κατέχει την υψηλότερη θέση στην κατηγορία επιβατικών αυτοκινήτων με 64 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους (2016 ), που είναι σχεδόν εξαπλάσιος από εκείνον της Μάλτας (11 και πάλι για το 2016.). Στην Κύπρο συνολικά 10 τέτοιοι θάνατοι έχουν καταγραφεί το 2016, ενώ για την Ελλάδα ο αριθμός των νεκρών ήταν 340 για το 2016 και 285 για το 2017.
Ειδικότερα στην Κύπρο σημειώθηκαν 54,2 θάνατοι από τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους το 2016, εκ των οποίων τα 11,8 με επιβατικά αυτοκίνητα, 7,1 με οχήματα μεταφοράς εμπορευμάτων, 1,2 με λεωφορεία και πούλμαν 0,0 με ποδήλατα 2,4 με μοτοποδήλατα, 11,8 με μοτοσικλέτες, 16,5 αφορούσαν πεζούς και 3,5 με άλλα μέσα.
Για την Ελλάδα το ποσοστό ήταν 67,9 για το 2017, εκ των οποίων 26,5 αφορούσε επιβατηγά αυτοκίνητα, 6,1 εμπορικά οχήματα, 0,0 λεωφορεία και πούλμαν, 1,0 ποδήλατα, 3,0 μοτοποδήλατα, 20,1 μοτοσικλέτες, 11,0 πεζούς και 0,3 άλλα μέσα.
Ο ρυθμός θανάτων των πεζών σε τροχαία ατυχήματα είναι υψηλότερος στη Ρουμανία (37 θανάτουι ανά εκατομμύριο κατοίκων) και χαμηλότερος στη Δανία (3).
Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό θανάτων σε σχέση με ατυχήματα με μοτοσικλέτες (20 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους) το 2017. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την κατάσταση στη Βουλγαρία (2016) και την Εσθονία, όπου το ποσοστό είναι μηδέν.
Τέλος, όσον αφορά τον αριθμό των ποδηλατών που σκοτώθηκαν σε οδικά ατυχήματα ως ποσοστό του πληθυσμού, ο υψηλότερος ρυθμός είναι στη Ρουμανία (10 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων) και ο χαμηλότερος ρυθμός είναι μηδενικός και καταγράφεται στην Κύπρο (2016) και στο Λουξεμβούργο.
Ο αριθμός των θανάτων σε τροχαία ατυχήματα μειώθηκε σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια: οι θάνατοι στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 41% μεταξύ του 2007 και του 2017. Ωστόσο, το 2017, το ποσοστό ήταν σχεδόν αμετάβλητο σε σύγκριση με το 2016, περίπου 25000, 50 θανατηφόρα ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους. Δεδομένης της ασήμαντης αλλαγής των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων μεταξύ του 2013 και του 2017, θα χρειαστούν περαιτέρω προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου για το 2020, καταγράφει η Eurostat.
Συνολικά, το ποσοστό θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην ΕΕ το 2017 υπολογίστηκε σε 49,7 άτομα ανά εκατομμύριο κατοίκους. Οι διαφορές μεταξύ των κρατών μελών είναι σημαντικές: οι τιμές κυμαίνονται από πολύ κάτω από 30 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους (Ηνωμένο Βασίλειο και Σουηδία) σε πάνω από 90 στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Τα ποσοστά θνησιμότητας δείχνουν ένα σαφές χάσμα μεταξύ των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, αφενός, και των χωρών υψηλού εισοδήματος, αφετέρου. Στα βορειοδυτικά κράτη μέλη της ΕΕ είναι κατά κανόνα καλύτερη η κατάσταση από ότι στα νοτιοανατολικά και ανατολικά. Μπορεί να υπάρχει ένας συνδυασμός λόγων για αυτό όπως οι διαφορές στο απόθεμα οχημάτων, ο καλύτερος σχεδιασμός δρόμων και η αυστηρότερη εφαρμογή των κανόνων κυκλοφορίας σε ορισμένες χώρες, αναφέρει η Eurostat.
Όσον αφορά τις αναλογίες για μεμονωμένες κατηγορίες οχημάτων, η Βουλγαρία κατέχει την υψηλότερη θέση στην κατηγορία των επιβατικών αυτοκινήτων με 63,7 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους. Ο αριθμός αυτός είναι σχεδόν έξι φορές χαμηλότερος από εκείνον της Μάλτας (11,1). Αντίθετα, η Ολλανδία φιλική προς το ποδήλατο, όπως θα περίμενε κάποιος, έχει σχετικά υψηλή αναλογία θανάτων στους ποδηλάτες των 5,9 ανά εκατομμύριο κατοίκων. Ωστόσο, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Λιθουανία και το Βέλγιο (όπου η ποδηλασία είναι πολύ λιγότερο διαδεδομένη) έχουν σημαντικά υψηλότερες αναλογίες (μεταξύ 6,9 και 9,7).
Επιπλέον, καταγράφεται ότι σε χώρες όπου η ποδηλασία είναι ευρέως διαδεδομένη, όπως οι Κάτω Χώρες ή η Δανία, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ποδηλάτες αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων από ό, τι σε χώρες όπου αυτό είναι λιγότερο πιθανό. Οι ποδηλάτες αντιπροσώπευαν το 18,9% όλων των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στις Κάτω Χώρες. Στη Δανία το ποσοτό ήταν 15,4%. Στο άλλο άκρο του φάσματος, στην Ελλάδα οι ποδηλάτες αντιπροσώπευαν το 1,5% των θανάτων ενώ στο Λουξεμβούργο και την Κύπρο δεν σκοτώθηκαν ποδηλάτες.
Ωστόσο, η Ελλάδα είχε το δεύτερο υψηλότερο μερίδιο όσον αφορά τους θανάτους από μοτοσικλέτες (μεταξύ των χωρών για τις οποίες υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία): το 29,5% όλων των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα ήταν μεταξύ των μοτοσικλετιστών. Η Μάλτα είχε το μεγαλύτερο μερίδιο (39,1%). Στην Πορτογαλία και στις Κάτω Χώρες, οι υπόλοιπες μοτοσικλέτες κατηγορίας «δίτροχα» αντιπροσώπευαν 7,1% και 6,7% αντιστοίχως όλων των θανάτων, πολύ μεγαλύτερο μερίδιο από ό, τι σε άλλες χώρες.
Κατά την Eurostat, τα υψηλά ποσοστά για τους μοτοσικλετιστές στην Ελλάδα, τη Μάλτα και την Ιταλία μπορεί να εξηγηθούν από τη μεγαλύτερη χρήση μηχανοκίνητων δικύκλων εκεί, επειδή η χρήση της μοτοσικλέτας εξαρτάται πολύ περισσότερο από τον καιρό και την εποχή. Μια ακριβέστερη αξιολόγηση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα μπορεί να επιτευχθεί εάν τα δεδομένα των οδικών ατυχημάτων συγκριθούν με τη συνολική κίνηση. Ωστόσο, είναι δύσκολο να ληφθούν αξιόπιστα δεδομένα οδικής κυκλοφορίας.
Ενώ οι θάνατοι πεζών στην ΕΕ υπολογίζονται σε 10,5 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων, ο στατιστικός κίνδυνος θανάτου στην κυκλοφορία είναι σχεδόν τριπλάσιος στη Λετονία και τη Λιθουανία και σχεδόν 4 φορές υψηλότερος στη Ρουμανία. Το 2017 οι πεζοί αντιπροσώπευαν το 21,2% περίπου όλων των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην ΕΕ. Το μερίδιο αυτό διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών, από κάτω από 9,6% στη Σλοβενία ??έως πάνω από 35% στη Λετονία και τη Ρουμανία.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι οδηγοί αυτοκινήτων και οι επιβάτες αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη κατηγορία θανάτων από τροχαία ατυχήματα (45,7% του συνόλου των τροχαίων ατυχημάτων το 2017), οι πεζοί (21%) αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία στην ΕΕ, ελαφρώς μπροστά από τους οδηγούς και τους επιβάτες μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων (17,7%). Οι ποδηλάτες αντιπροσωπεύουν το 7,9% των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην ΕΕ, αλλά σε μεμονωμένες χώρες, το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάσει το 19%. Επιπλέον, ορισμένα ατυχήματα που αφορούν ποδηλάτες δεν αναφέρθηκαν στην αστυνομία. Το 7,7% αφορούσε τις υπόλοιπες κατηγορίες: οχήματα μεταφοράς εμπορευμάτων, λεωφορεία και πούλμαν και «άλλα» (κυρίως γεωργικοί ελκυστήρες και άλλα μηχανοκίνητα οχήματα).
Την τελευταία δεκαετία, η μεγαλύτερη πτώση στον αριθμό των θανάτων στην ΕΕ των 28 ήταν μεταξύ των λεωφορείων και των πούλμαν (-51,2%), ακολουθούμενη από τους οδηγούς αυτοκινήτων και τους επιβάτες τους (-44,7%) και τους επιβαίνοντες φορτηγά οχήματα (-44,3 %). Αυτό δείχνει ότι τα πολλά μέτρα που λαμβάνονται για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας αποδίδουν. Η μείωση του αριθμού των θανάτων μεταξύ των ποδηλατών (-26,6%) και των πεζών (-37,1%), ωστόσο, ήταν μικρότερη.
Το πλαίσιο για λεωφορεία και πούλμαν ξεχωρίζει, καθώς ένα σοβαρό ατύχημα μπορεί να αλλάξει σημαντικά την τάση. Υπήρξαν 108 θάνατοι στην ΕΕ στην κατηγορία αυτή το 2011, 107 το 2012, αλλά ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 149 το 2013, πριν μειωθεί σε 119 θανάτους το 2014 και σε 112 το 2017.
Τα ατυχήματα που αφορούσαν ελαφρά φορτηγά οχήματα (με μέγιστη μάζα έως 3,5 τόνους) αντιστοιχούσαν στο 60% περίπου των θανάτων από οχήματα. Αυτά τα οχήματα είναι συχνά φορτηγά παράδοσης, τα οποία δεν απαιτείται να διαθέτουν διατάξεις περιορισμού της ταχύτητας και / ή ταχογράφους (καταγραφή απόσταση, ταχύτητα και χρόνοι λειτουργίας).
Σε διάφορες χώρες τα εν λόγω οχήματα διαπιστώθηκε ότι συχνά εμπλέκονταν σε ατυχήματα. Έχουν διεξαχθεί μελέτες σε ολόκληρη την ΕΕ για τα ελαφρά φορτηγά οχήματα και έχει αναληφθεί κάποια δράση στο πλαίσιο του «πακέτου τεχνικής υποστήριξης» το οποίο εγκρίθηκε το 2014. Αυτό περιλαμβάνει βελτιωμένες τεχνικές επιθεωρήσεις για οχήματα μεγάλης διανυόμενης χιλιομετρικής κυκλοφορίας και περισσότερους οδικούς ελέγχους.
Τα κράτη μέλη έχουν λάβει ποικίλα μέτρα για τη μείωση του αριθμού των θανάτων: εκπαιδευτικές εκστρατείες, νομικές επιδόσεις και βελτιώσεις υποδομής (σχεδιασμός πεζών, ορατότητα). Ο κλάδος βελτίωσε επίσης τον σχεδιασμό των οχημάτων (καθιστώντας το μπροστινό μέρος των οχημάτων πιο φιλικό προς το πεζοδρόμιο) για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, καταλήγει η Eurostat.
