Ι. ΣΥΝΟΔΟΣ: Η εικαζόμενη συναίνεση έχει καταργηθεί
«και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».
Απάντηση στην παραπληροφόρηση σχετικά με το θέμα της λεγόμενης «εικαζόμενης συναίνεσης» στο θέμα της δωρεάς οργάνων από νεκρούς δότες δίνει με εγκύκλιο της η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Στην επιστολή που απευθύνεται σε όλες τις Μητροπόλεις γίνεται ενημέρωση για όλες τις ενέργειες που έχει πραγματοποιήσει σε επίσημο επίπεδο η Εκκλησία, ενώ σημειώνεται ότι ο κόσμος πρέπει να ενημερωθεί πως η «εικαζόμενη συναίνεση» έχει ουσιαστικά καταργηθεί.
Σύμφωνα με το συνοδικό έγγραφο, ενώ ο αρχικός νόμος, από τον οποίο προέκυψε το θέμα, προέβλεπε πως εάν δεν υπάρχει δήλωση άρνησης του πολίτη όσο ήταν εν ζωή, θεωρείτο εν δυνάμει δότης μετά το θάνατο του, η τροπολογία που ψηφίστηκε ύστερα από παρέμβαση της Εκκλησίας το ανέτρεψε.
Συγκεκριμένα η Ιερά Σύνοδος υπενθυμίζει πως τον Οκτώβριο του 2011 υπήρξε συνάντηση της ηγεσίας της Εκκλησίας με τον τότε υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Λοβέρδο αποτέλεσμα της οποίας ήταν η πρόσθεση της «οικογενειακής συναίνεσης».
Αν και η «εικαζόμενη συναίνεση» παρέμεινε στο κείμενο του νόμου προστέθηκε η φράση «και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».
Με απλά λόγια όποιος δεν έχει δηλώσει άρνηση εν ζωή παραμένει εν δυνάμει δότης μετά θάνατον αλλά χωρίς την έγκριση των μελών της οικογενείας του δεν μπορεί να συμβεί τίποτα.
Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
Συνοδικῇ Ἀποφάσει, ληφθείσῃ ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 31ης μηνός Αὐγούστου ἐ.ἔ., καί κατόπιν σχετικῆς εἰσηγήσεως τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῆς Βιοηθικῆς, γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, ἤχθη εἰς τήν ἀπόφασιν ὅπως ὑπευθύνως πληροφορήσῃ ὑμᾶς ἐπί τῶν ὡς κάτωθι.
Διά τοῦ νέου Νόμου 3984/2011 περί τῶν μεταμοσχεύσεων καί τῆς δωρεᾶς ὀργάνων, ὁ ὁποῖος ἀντικατέστησε τόν παλαιότερον Νόμον 2737/1999, εἰσήχθη ἡ ἔννοια τῆς εἰκαζομένης συναινέσεως, κατά τήν ὁποίαν ὅποιος δέν ἔχει δηλώσει ἐγγράφως, ὅσον ἦτο ἐν ζωῇ, ὅτι ἀρνεῖται τήν μετά θάνατον δωρεάν τῶν ὀργάνων του, τότε αὐτομάτως θεωρεῖται καί δωρητής. Ὑπό τήν ἔννοιαν αὐτήν, ἡ μή ἄρνησις ἑρμηνεύθη ὑπό τοῦ νομοθέτου ὡς συναίνεσις. Ἡ διατύπωσις τοῦ Ν. 3984 (ἄρθρ. 9, παρ. 2) ἔχει ὡς ἑξῆς: «Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του”. Ὁ Νόμος προέβλεπεν ὅτι ἡ ἰσχύς τῆς ἀνωτέρω διατάξεως θά ἤρχιζεν ἀπό 1ης Ἰουνίου 2013.
Εἰς τό ὡς ἄνω μέτρον ἀντέδρασαν διά ποικίλους λόγους διάφοροι φορεῖς, ὡς ὁ Ἐθνικός Ὀργανισμός Μεταμοσχεύσεων, οἱ σύλλογοι μεταμοσχευμένων, οἱ σύλλογοι νεφροπαθῶν, ὁ Πανελλήνιος Ἰατρικός Σύλλογος, ὁ Ἐθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτῶν Ἑλλάδας καί κυρίως ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἡ ὁποία μάλιστα ἀπέσυρε τόν ἐκπρόσωπόν της ἀπό τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ἐθνικοῦ Ὀργανισμοῦ Μεταμοσχεύσεων.
Κατόπιν τούτου, ὁ τότε Ὑπουργός Ὑγείας, κ. Ἀνδρέας Λοβέρδος, ὑπεχρεώθη καί προσῆλθεν εἰς συνάντησιν μετά τῶν μελῶν τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, τήν 13ην Ὀκτωβρίου 2011, ὁπότε καί μεταπεισθείς ὑπεσχέθη νά διορθώσῃ διά τροπολογίας τήν ἐπίμαχον διάταξιν, ὅπερ καί τελικῶς ἐγένετο διά τοῦ Νόμου 4075/ 2012, ὅπου εἰσάγεται ἡ ἔννοια τῆς οἰκογενειακῆς συναινέσεως (Ἄρθρο 55, παρ. 4, ΦΕΚ 86, τεῦχ. Α΄, 11.4.2012), ἤτοι εἰς τήν ἀρχικήν διατύπωσιν τοῦ Ν. 3984 (ἄρθρ. 9, παρ. 2) «Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του”, προστίθεται ἡ περιοριστική πρότασις: «και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».
Ὡς ἐκ τούτου, εἰσάγεται ἡ συναίνεσις τῆς οἰκογενείας. Ἐν τέλει, αὐτή ἡ τροπολογία ἀφ’ ἑνός μέν καταργεῖ κατ’ οὐσίαν τήν εἰκαζομένην συναίνεσιν, ἀφ’ ἑτέρου δέ ὑπερέχει ἀκόμη καί τοῦ παλαιοτέρου νόμου, τοῦ Ν. 2737/1999, διότι ἐκεῖ ἤρκει ἡ σιωπή τῶν στενῶν συγγενῶν, ἐνῷ τώρα ἀπαιτεῖται ὁπωσδήποτε ἡ συναίνεσίς των.
Ἐν ὄψει τῶν ἀνωτέρω, διαπιστοῦται πασιφανῶς ὅτι ἡ ἀντίληψις καθ’ ἥν ἀπό 1-6-2013 τυγχάνομεν ὅλοι «ἐν δυνάμει δότες» ἀποδεικνύεται προφανῶς ἐσφαλμένη. Ταῦτα πάντα γνωρίζοντες ὑμῖν, παρακαλοῦμεν ἐν ταὐτῷ διά τήν ὀρθήν κατά τά ἀνωτέρω ἐπί τοῦ θέματος πληροφόρησιν τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος.
Απάντηση στην παραπληροφόρηση σχετικά με το θέμα της λεγόμενης «εικαζόμενης συναίνεσης» στο θέμα της δωρεάς οργάνων από νεκρούς δότες δίνει με εγκύκλιο της η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Στην επιστολή που απευθύνεται σε όλες τις Μητροπόλεις γίνεται ενημέρωση για όλες τις ενέργειες που έχει πραγματοποιήσει σε επίσημο επίπεδο η Εκκλησία, ενώ σημειώνεται ότι ο κόσμος πρέπει να ενημερωθεί πως η «εικαζόμενη συναίνεση» έχει ουσιαστικά καταργηθεί.
Σύμφωνα με το συνοδικό έγγραφο, ενώ ο αρχικός νόμος, από τον οποίο προέκυψε το θέμα, προέβλεπε πως εάν δεν υπάρχει δήλωση άρνησης του πολίτη όσο ήταν εν ζωή, θεωρείτο εν δυνάμει δότης μετά το θάνατο του, η τροπολογία που ψηφίστηκε ύστερα από παρέμβαση της Εκκλησίας το ανέτρεψε.
Συγκεκριμένα η Ιερά Σύνοδος υπενθυμίζει πως τον Οκτώβριο του 2011 υπήρξε συνάντηση της ηγεσίας της Εκκλησίας με τον τότε υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Λοβέρδο αποτέλεσμα της οποίας ήταν η πρόσθεση της «οικογενειακής συναίνεσης».
Αν και η «εικαζόμενη συναίνεση» παρέμεινε στο κείμενο του νόμου προστέθηκε η φράση «και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».
Με απλά λόγια όποιος δεν έχει δηλώσει άρνηση εν ζωή παραμένει εν δυνάμει δότης μετά θάνατον αλλά χωρίς την έγκριση των μελών της οικογενείας του δεν μπορεί να συμβεί τίποτα.
Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
Συνοδικῇ Ἀποφάσει, ληφθείσῃ ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 31ης μηνός Αὐγούστου ἐ.ἔ., καί κατόπιν σχετικῆς εἰσηγήσεως τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῆς Βιοηθικῆς, γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, ἤχθη εἰς τήν ἀπόφασιν ὅπως ὑπευθύνως πληροφορήσῃ ὑμᾶς ἐπί τῶν ὡς κάτωθι.
Διά τοῦ νέου Νόμου 3984/2011 περί τῶν μεταμοσχεύσεων καί τῆς δωρεᾶς ὀργάνων, ὁ ὁποῖος ἀντικατέστησε τόν παλαιότερον Νόμον 2737/1999, εἰσήχθη ἡ ἔννοια τῆς εἰκαζομένης συναινέσεως, κατά τήν ὁποίαν ὅποιος δέν ἔχει δηλώσει ἐγγράφως, ὅσον ἦτο ἐν ζωῇ, ὅτι ἀρνεῖται τήν μετά θάνατον δωρεάν τῶν ὀργάνων του, τότε αὐτομάτως θεωρεῖται καί δωρητής. Ὑπό τήν ἔννοιαν αὐτήν, ἡ μή ἄρνησις ἑρμηνεύθη ὑπό τοῦ νομοθέτου ὡς συναίνεσις. Ἡ διατύπωσις τοῦ Ν. 3984 (ἄρθρ. 9, παρ. 2) ἔχει ὡς ἑξῆς: «Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του”. Ὁ Νόμος προέβλεπεν ὅτι ἡ ἰσχύς τῆς ἀνωτέρω διατάξεως θά ἤρχιζεν ἀπό 1ης Ἰουνίου 2013.
Εἰς τό ὡς ἄνω μέτρον ἀντέδρασαν διά ποικίλους λόγους διάφοροι φορεῖς, ὡς ὁ Ἐθνικός Ὀργανισμός Μεταμοσχεύσεων, οἱ σύλλογοι μεταμοσχευμένων, οἱ σύλλογοι νεφροπαθῶν, ὁ Πανελλήνιος Ἰατρικός Σύλλογος, ὁ Ἐθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτῶν Ἑλλάδας καί κυρίως ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἡ ὁποία μάλιστα ἀπέσυρε τόν ἐκπρόσωπόν της ἀπό τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ἐθνικοῦ Ὀργανισμοῦ Μεταμοσχεύσεων.
Κατόπιν τούτου, ὁ τότε Ὑπουργός Ὑγείας, κ. Ἀνδρέας Λοβέρδος, ὑπεχρεώθη καί προσῆλθεν εἰς συνάντησιν μετά τῶν μελῶν τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, τήν 13ην Ὀκτωβρίου 2011, ὁπότε καί μεταπεισθείς ὑπεσχέθη νά διορθώσῃ διά τροπολογίας τήν ἐπίμαχον διάταξιν, ὅπερ καί τελικῶς ἐγένετο διά τοῦ Νόμου 4075/ 2012, ὅπου εἰσάγεται ἡ ἔννοια τῆς οἰκογενειακῆς συναινέσεως (Ἄρθρο 55, παρ. 4, ΦΕΚ 86, τεῦχ. Α΄, 11.4.2012), ἤτοι εἰς τήν ἀρχικήν διατύπωσιν τοῦ Ν. 3984 (ἄρθρ. 9, παρ. 2) «Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του”, προστίθεται ἡ περιοριστική πρότασις: «και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».
Ὡς ἐκ τούτου, εἰσάγεται ἡ συναίνεσις τῆς οἰκογενείας. Ἐν τέλει, αὐτή ἡ τροπολογία ἀφ’ ἑνός μέν καταργεῖ κατ’ οὐσίαν τήν εἰκαζομένην συναίνεσιν, ἀφ’ ἑτέρου δέ ὑπερέχει ἀκόμη καί τοῦ παλαιοτέρου νόμου, τοῦ Ν. 2737/1999, διότι ἐκεῖ ἤρκει ἡ σιωπή τῶν στενῶν συγγενῶν, ἐνῷ τώρα ἀπαιτεῖται ὁπωσδήποτε ἡ συναίνεσίς των.
Ἐν ὄψει τῶν ἀνωτέρω, διαπιστοῦται πασιφανῶς ὅτι ἡ ἀντίληψις καθ’ ἥν ἀπό 1-6-2013 τυγχάνομεν ὅλοι «ἐν δυνάμει δότες» ἀποδεικνύεται προφανῶς ἐσφαλμένη. Ταῦτα πάντα γνωρίζοντες ὑμῖν, παρακαλοῦμεν ἐν ταὐτῷ διά τήν ὀρθήν κατά τά ἀνωτέρω ἐπί τοῦ θέματος πληροφόρησιν τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος.
