Από την εποχή που ο
Ρωσικός λαός δέχθηκε τo μήνυμα της Ορθοδοξίας, που η Αγία Όλγα και ο Άγιος
Βλαδίμηρος στερέωσαν την πίστη στη ρωσική γη, από τότε ο λαός έδειξε θαυμαστή
αφοσίωση στη θρησκεία του χριστιανισμού και παρουσίασε κατά την μετέπειτα
ιστορική διαδρομή του καταπληκτικά έργα.
Ο συγγραφέας Νικολάϊ Ζερνώφ γράφει για αυτή την περίοδο:
«Η Ρωσία τόσο ως χώρα όσο και ως έθνος,
χρωστάει την υπόστασή της στον χριστιανισμό. Κάθε λαός έχει επιλέξει ή του
έχουν αποδώσει ένα όνομα, που σκοπό έχει να χαρακτηρίσει την ουσία του. Η Γαλλία
ως χώρα του φωτός, η Ελλάδα το λίκνο του πολιτισμού, η Ιαπωνία η χώρα του
ανατέλλοντος ηλίου. Ο ρωσικός λαός επέλεξε το όνομα Αγία
Ρωσία».Ο συγγραφέας Νικολάϊ Ζερνώφ γράφει για αυτή την περίοδο:
Την πορεία όμως αυτή ήρθε να διακόψει ένα συγκλονιστικό γεγονός. Η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Είναι ενδιαφέρον να δούμε στο σύντομο αυτό άρθρο, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε τη λαϊκή πλειοψηφία το σοβιετικό καθεστώς που ήταν οι Ορθόδοξοι χριστιανοί, κατά τη διάρκεια που κατείχε την εξουσία.
Αιματηροί διωγμοί
Τους άγριους αιματηρούς διωγμούς των Χριστιανών μπορούμε ιστορικά να τους χωρίσουμε σε πέντε βασικές περιόδους.
Η πρώτη περίοδος ξεκίνησε με την επικράτηση της μπολσεβίκικης επανάστασης, όπου συνέβησαν σημαντικά γεγονότα σε βάρος της Ορθοδοξίας. Σε όλους τους τόνους ο κομμουνισμός διακηρύττει ότι είναι αθεϊστικό καθεστώς και το θέμα της θρησκείας δεν ήταν δευτερεύον θέμα αλλά βασικό για την επιτυχία της επανάστασης, θα πρέπει να ξεριζωθεί κάδε θρησκευτικά δόγμα από την ψυχή του λαού και να καθιερωθεί έστω δια της βίας η κοινωνία του Αθεϊσμού. Οι μορφές των θρησκευτικών διωγμών μπορεί να άλλαζαν ανάλογα των περιστάσεων, αλλά ο τελικός σκοπός ήταν πάντοτε ο ίδιος, σταθερός και σαφής, το οριστικά ξερίζωμα της θρησκείας από τις καρδιές των ανθρώπων. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που έγραψε ο Β.Ι. Λένιν προς τον συγγραφέας Μ. Γκόργκι ότι: «Κάθε ιδέα περί Θεού είναι μια ανείπωτη ατιμία και η πιο επικίνδυνη και απαίσια μόλυνση».
Δήμευση εκκλησιαστικής περιουσίας
Με αυτές τις διαθέσεις απέναντι στη θρησκεία οι σοβιετικοί όρμησαν κατά της ορθοδοξίας. Από το Δεκέμβρη του1917, δημοσιεύοντας τα πρώτα διατάγματα που περιόριζαν την ελεύθερη δράση κάθε θρησκείας. Κρατικοποιούνται τα εκκλησιαστικά αγροκτήματα, καταργούνται τα εκκλησιαστικά σπουδαστήρια και σχολές. Λίγο αργότερα δημοσιεύεται ο Νόμος περί χωρισμού Εκκλησίας - Κράτους, και δήμευση όλης της κινητής και ακίνητης περιουσίας.
Οι διωγμοί των Χριστιανών γνώρισαν, στη συνέχεια πρωτοφανή ένταση. Το 1922 εκτελέστηκαν 2.690 κληρικοί, και 3.448 μοναχοί, αρκετοί επίσκοποι εξορίστηκαν μαζικά στα παγωμένα νησιά Σολόφσκι του Βορρά χωρίς μια τυπική δίκη, και εξήγηση.
Η δεύτερη περίοδος άνοιξε το 1922 και κράτησε μέχρι το 1929. Το κομμουνιστικό καθεστώς με επικεφαλής των Ι.Β. Στάλιν, άλλαξε τακτική και αποφάσισε να εξουδετέρωσει τη θρησκευτική επιρροή, διαιρώντας τους πιστούς σε αντιμαχόμενες ομάδες. Εφαρμόζοντας την αρχή του «διαίρει και βασίλευε». Η Σύλληψη του Πατριάρχη Τύχωνα ενθάρρυνε μερικούς κληρικούς, με επικεφαλής τον ιερέα Νεντέσκι, να αποσχισθούν από την επίσημη Εκκλησία δημιουργώντας άλλη σχισματική. Η Εκκλησία αυτή ονομάστηκε «Ζώσα Εκκλησία». Με την υποστήριξη του σταλινικού καθεστώτος στα πρώτα βήματά της είχε επιτυχίες, η κυβέρνηση έδωσε στους σχηματικούς άδεια να ανοίξουν μια θεολογική Σχολή, να εκδώσουν βιβλία, με την υποχρέωση να περιέχουν ενοχοποιητικές κατηγορίες και επιθέσεις κατά της Κανονικής Εκκλησίας. Οι επίσκοποι που έμεινα πιστοί στην κανονική Εκκλησία διώχθηκαν και βασανίστηκαν μέχρι θανάτου. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Μητροπολίτη Πετρούπολης Βενιαμίν.
Μετά το θάνατο του Πατριάρχη Τυχώνα το 1926, τη διαποίμανση της Ρωσικής Εκκλησίας αναλαμβάνει ο Σέργιος (Στραγκορόφσκι). Πρώτο μέλημα του Μητροπολίτη Σέργιου ήταν από το κράτος η επίσημη αναγνώριση της Εκκλησίας, βάσει διατάγματος. Η Σοβιετική κυβέρνηση όμως αντί αναγνώρισης τον συνέλαβε στις 26 Δεκέμβρη του 1926 και τον φυλάκισε.
Ο νέος νόμος
Η τρίτη περίοδος, των διωγμών αρχίζει το1929 για να λήξει το 1941. Στις αρχές Απρίλη 1929 δημοσιεύεται από τον Ι.Β. Στάλιν νέος Νόμος περί θρησκείας. Αυτή τη φορά κάθε είδους θρησκευτικής διδασκαλίας γίνεται ποινικό αδίκημα. Επιπλέον το άρθρο 17 του Συντάγματος απαγορεύει κάθε μορφή φιλανθρωπικής και εκπαιδευτικής δραστηριότητας της Εκκλησίας και περιορίζει, κάθε τελετή θρησκευτικής λατρείας. Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνονται: μαζικό κλείσιμο των εκκλησιών, αυθαίρετες φορολογίες των εισοδημάτων των ελαχίστων ενοριών που είχαν απομείνει, συλλήψεις κληρικών και πιστών, εξορίες, εκτελέσεις χωρίς αιτία. Την περίοδο αυτή εξοντώθηκαν 151 επίσκοποι και 49.400 ιερείς, καταστράφηκαν χιλιάδες ναοί (περίπου 75.000) μεταξύ των οποίων πολυάριθμα ιστορικά μνημεία, π.χ την κατεδάφιση στη Μόσχα του καθεδρικού ναού του Σωτήρος, της Παναγίας του Καζάν, της Μονής των θαυμάτων στο Κρεμλίνο και του Αγίου Συμεών. Στο Κίεβο παρά τις διαμαρτυρίες της Ακαδημίας καταστράφηκε ή ανεκτίμητης αξίας Μονή του Αρχάγγελου Μιχαήλ του 11ου αιώνα, η Εκκλησία των τριών ιεραρχών στο Ιεροσλάβ, εικόνες μεγάλης αξίας, χειρόγραφα ευαγγέλια, και έκαψαν χιλιάδες βιβλία.
Ζητάει βιβλία
Το 1941 ο επερχόμενος πόλεμος αλλάζει τις σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους. Ο Στάλιν αναγνωρίζει ενδόμυχα ότι η Εκκλησία διαθέτει τεράστια πνευματική δύναμη και είναι ικανή να τονώσει την πίστη και το πατριωτικό αίσθημα του λαού. Ο Ι.Β. Στάλιν ζητάει την βοήθειά της. Ο Μητροπολίτης Σέργιος απευθύνει μήνυμα προς το λαό και τον καλεί σε αντίσταση. Μετά τη νίκη ο Στάλιν απένειμε το Ανώτατο παράσημο Στρατιωτικής Αξίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι Μητροπολίτες Σέργιος, Αλέξιος και Νικόλαος έγιναν δεκτοί στο Κρεμλίνο από τον Ι.Β. Στάλιν και τον παντοδύναμο υπουργό Εξωτερικών Μολότωφ.
Η περίοδος αυτή της ανοχής δεν είχε μεγάλη διάρκεια. Το1959 τη χρονιά αυτή εξαπολύονται νέοι διωγμοί κατά της Ορθοδοξίας, οι οποίοι κράτησαν μέχρι τα πρώτα χρόνια που ανέλαβε την διακυβέρνηση της Ε.Σ.Σ.Δ ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.
Με κυνικό τρόπο
Ο Νικήτας Χρουστσόφ Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΒ και πρόεδρος του ανώτατου Σοβιέτ σε συνάντηση που είχε με Γάλλους διπλωμάτες στις 22 του Σεπτέμβρη του 1962 έδωσε το σύνθημα με κυνικό τρόπο: -Μην νομίζετε ότι οι κομμουνιστές άλλαξαν τις διαθέσεις τους έναντι της θρησκείας. Παραμένουν αθεϊστές όπως υπήρξαμε πάντοτε. Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ελευθερώσουμε όλους όσοι βρίσκονται ακόμα κάτω από τη γοητεία του θρησκευτικού οπίου".
Οι άγριοι αιματηροί διωγμοί των θρησκειών δεν υπήρξαν μόνο στην ΕΣΣΔ αλλά σε όλες τις χώρες δορυφόροι της, όπως η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Κίνα κα.
Πηγές
Νικολάου Βασιλειάδη: Το Λυκόφως του Μαρξισμού Εκδόσεις Σωτήρ
Κ. Μαρξ - Φ. Ένγκελς:
Για τη θρησκεία Εκδόσεις Κ.Ψ.Μ
Νικολάϊ Μπερδιάγιεφ: Οι Πηγές και το Νόημα του Ρωσικού Κομμουνισμού. Εκδόσεις Πουρνάρα.
Φραϊ Μπέττο: Ο Φιδέλ και η θρησκεία Εκδόσεις Γνώσεις.
Καρλ Ράνερ: Χριστιανισμός και Μαρξισμός Ουμανισμός. Εκδόσεις των Φίλων.
Συλλογικό: Ορθοδοξία και Μαρξισμός Εκδόσεις Ακρίτας.
Λούντβιχ Φόιερμπαχ: Παραδόσεις για την Ουσία της θρησκείας Εκδόσεις Τροπή.
Νικολάϊ Μπερδιάγιεφ: Οι Πηγές και το Νόημα του Ρωσικού Κομμουνισμού. Εκδόσεις Πουρνάρα.
Φραϊ Μπέττο: Ο Φιδέλ και η θρησκεία Εκδόσεις Γνώσεις.
Καρλ Ράνερ: Χριστιανισμός και Μαρξισμός Ουμανισμός. Εκδόσεις των Φίλων.
Συλλογικό: Ορθοδοξία και Μαρξισμός Εκδόσεις Ακρίτας.
Λούντβιχ Φόιερμπαχ: Παραδόσεις για την Ουσία της θρησκείας Εκδόσεις Τροπή.
impantokratoros.gr