Την ανησυχία της ότι η νομισματική πολιτική των ΗΠΑ επί Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να οδηγήσει σε έναν παγκόσμιο νομισματικό πόλεμο με πολλά μέτωπα αποκάλυψε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μέσω της δημοσίευσης,
την Πέμπτη, των επισημάνσεων (minutes) των ευρωτραπεζιτών στην τελευταία συνάντησή τους στα τέλη Ιανουαρίου.
Στα minutes φάνηκε επίσης ότι τα «γεράκια» της Ευρωτράπεζας - ο πρόεδρος της Bundesbank και επικρατέστερος για τη διαδοχή τού Μάριο Ντράγκι στην προεδρία της ΕΚΤ Γενς Βάιντμαν και οι κεντρικοί τραπεζίτες της επιρροής του δηλαδή - υποστηρίζουν ότι η ευρωοικονομία έχει ισχυροποιηθεί τόσο, ώστε η Τράπεζα θα πρέπει να αποσύρει την υπόσχεσή της ότι θα εφαρμόζει προγράμματα τόνωσης της ρευστότητας (ποσοτική χαλάρωση) σε περίπτωση επιβράδυνσης της ανάπτυξης.
Ο Βάιντμαν και οι συν αυτώ δηλαδή θεωρούν ότι ο Ντράγκι θα πρέπει να πει ότι δεν ισχύει πλέον η περίφημη ρήση του «θα κάνω ό,τι χρειαστεί (whatever it takes) για να στηρίξω το ευρώ» που είχε πει εν μέσω κρίσης τον Ιούλιο του 2012, χάρη στην οποία σταμάτησαν οι κερδοσκοπικές επιθέσεις των αγορών στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα και στα ομόλογα.
Αμερικανικός προστατευτισμός
Στη συνέντευξη Τύπου που είχε δώσει τον περασμένο μήνα ο Ντράγκι είχε αναφερθεί στην άποψη που είχε εκφράσει λίγο νωρίτερα ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνουτσίν, ότι η εξασθένηση του δολαρίου ευνοεί την αμερικανική οικονομία.
Απαντώντας στον Μνουτσίν ο πρόεδρος της ΕΚΤ είχε επισημάνει ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να σέβεται τους κανόνες του διεθνούς νομισματικού συστήματος και την ανεξαρτησία των αγορών, που δεν επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να παρεμβαίνουν για να επηρεάζουν τις ισοτιμίες των εθνικών νομισμάτων.
«Οι επισημάνσεις του Μνουτσίν είχαν ερμηνευθεί τότε ως ένδειξη ότι οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν την πολιτική του σκληρού δολαρίου, γεγονός που θα έπληττε τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και θα δυσχέραινε την προσπάθεια της ΕΚΤ να πετύχει τους στόχους της για τον πληθωρισμό» σημειώνει η Κλερ Τζόουνς στους «Financial Times».
Δεν πείθει η Ουάσιγκτον
Η συντάκτρια της εφημερίδας υπενθυμίζει ότι ο Μνουτσίν αργότερα υποβάθμισε την επίμαχη δήλωσή του και ότι ο ίδιος ο Τραμπ μίλησε για «πάγια προσήλωση» των ΗΠΑ στην πολιτική του ισχυρού δολαρίου. Ο κραυγαλέος οικονομικός προστατευτισμός, ωστόσο, που εφαρμόζει η διακυβέρνηση Τραμπ με τις δασμολογήσεις εισαγόμενων προϊόντων προκειμένου να προστατευθούν οι εγχώριες επιχειρήσεις - χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη δασμολόγηση των ευρωπαϊκών φωτοβολταϊκών πάνελ - δεν προσδίδει πειστικότητα στα καθησυχαστικά μηνύματα από την Ουάσιγκτον.
Η συντάκτρια της εφημερίδας υπενθυμίζει ότι ο Μνουτσίν αργότερα υποβάθμισε την επίμαχη δήλωσή του και ότι ο ίδιος ο Τραμπ μίλησε για «πάγια προσήλωση» των ΗΠΑ στην πολιτική του ισχυρού δολαρίου. Ο κραυγαλέος οικονομικός προστατευτισμός, ωστόσο, που εφαρμόζει η διακυβέρνηση Τραμπ με τις δασμολογήσεις εισαγόμενων προϊόντων προκειμένου να προστατευθούν οι εγχώριες επιχειρήσεις - χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη δασμολόγηση των ευρωπαϊκών φωτοβολταϊκών πάνελ - δεν προσδίδει πειστικότητα στα καθησυχαστικά μηνύματα από την Ουάσιγκτον.
Οπως αποκάλυψαν τα minutes της ΕΚΤ, ο Ντράγκι και πολλοί κεντρικοί τραπεζίτες των κρατών-μελών της ευρωζώνης συμμερίζονται την ανησυχία ότι η πολιτική των ΗΠΑ μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο ανταγωνιστικών υποτιμήσεων των νομισμάτων διαφόρων χωρών, οι οποίες θα προσπαθούν έτσι να διασώσουν την ελκυστικότητα των εξαγώγιμων προϊόντων τους.
Στην αμερικανική πολιτική αποδίδουν άλλωστε οι ευρωτραπεζίτες τις έντονες διακυμάνσεις που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα στην ισοτιμία του ευρώ. Διότι οι δηλώσεις Μνουτσίν εκτίναξαν το ευρώ στα 1,25 δολάρια λίγο μετά τη συνεδρίαση της ΕΚΤ της 25ης Ιανουαρίου - στη συνέχεια το ευρωπαϊκό νόμισμα υποχώρησε στα 1,23 δολάρια.
Τα «γεράκια» και οι φοβίες τους
Εντονες διαφωνίες εντοπίστηκαν στους κόλπους της ΕΚΤ αναφορικά με τη δημόσια υπόσχεση της Ευρωτράπεζας να παρεμβαίνει στις αγορές για να τονώσει τη ρευστότητα στα κράτη-μέλη σε περίπτωση που επιδεινωθούν οι οικονομικές συνθήκες στην ευρωζώνη.
«Κάποια μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας εξέφρασαν την άποψη ότι για λόγους ενίσχυσης της εμπιστοσύνης προς την ευρωζώνη και το ευρώ θα πρέπει να αποκλειστεί η περαιτέρω καταφυγή σε μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης, καθώς αυτά δημιουργούν προϋποθέσεις πληθωριστικών πιέσεων» αναφέρεται στα minutes της ΕΚΤ.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι οι κυβερνήσεις του Βερολίνου και η Bundesbank «πάσχουν» από μια χρόνια... πληθωρισμοφοβία που έχει τις ρίζες της στις αλγεινές μνήμες του Μεσοπολέμου. Στα χρόνια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, δηλαδή, που ο πληθωρισμός κάλπαζε εξαιτίας των εξοντωτικών πολεμικών αποζημιώσεων που κατέβαλλε το Βερολίνο στους νικητές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Το αποτέλεσμα ήταν να βυθίζεται όλο και βαθύτερα η Γερμανία στην κρίση και οι Γερμανοί να καθίστανται από την ανέχεια όλο και πιο ευάλωτοι στη λαϊκιστική και εθνικιστική προπαγάνδα των Ναζί.
QE ως τον Σεπτέμβρι
«Ωστόσο», αναφέρεται στο κείμενο που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα, «το Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια τέτοια πρωτοβουλία είναι πρόωρη και επίσης δεν δικαιολογείται από την ενίσχυση της εμπιστοσύνης».
Η ΕΚΤ έχει χαλαρώσει το πρόγραμμα QE των 2,5 τρισ. ευρώ που εφαρμόζει για να στηρίξει την οικονομία της ευρωζώνης και δαπανά πλέον 30 δισ. ευρώ μηνιαίως για την αγορά ευρωπαϊκών ομολόγων. Σύμφωνα με τα έως τώρα συμφωνηθέντα, η Ευρωτράπεζα θα συνεχίσει τις μηνιαίες αγορές ομολόγων τουλάχιστον μέχρι τον προσεχή Σεπτέμβριο.