Aυτό που πιθανότατα έρχεται είναι ένα ειδικό νομικό καθεστώς στο Αιγαίο, προκειμένου οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ να εξασφαλίσουν τον έλεγχο του στρατηγικού διαύλου Στενά - Αιγαίο - ΝΑ Μεσόγειος.
[Photo by Thomas Steiner (modified)]
Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Μην τολμήσει κανείς να δηλώσει έκπληκτος από αυτά που δυστυχώς έρχονται!
Διότι ο Κωνσταντίνος Λουκόπουλος και το liberal.gr έγραψαν στις 3 Μαΐου ακριβώς για το τι μας έρχεται!
Μετά τις συντονισμένες ενέργειες της αμερικανικής διπλωματίας σε Αθήνα και Άγκυρα, αυτό που πιθανότατα έρχεται είναι ένα ειδικό νομικό καθεστώς στο Αιγαίο, προκειμένου οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ να εξασφαλίσουν τον έλεγχο του στρατηγικού διαύλου Στενά - Αιγαίο - ΝΑ Μεσόγειος.
Τι φοβούνται οι Αμερικανοί
Οι Αμερικανοί έχουν θορυβηθεί από την πρωτοφανή ελληνική «κατατονικότητα» απέναντι στη θρασύτατη Τουρκία του Προέδρου της, Recep Tayyip Erdoğan, του οποίου οι πειρατικές τακτικές βρίσκουν ανταπόκριση πλέον μόνο μέσα στη θεσμική καρικατούρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουν θορυβηθεί από τον τουρκικό αναθεωρητισμό, όπου κινείται στα όρια της διπλωματικής ανοχής και που δεν εντάσσεται σε καμία λογική διεθνοπολιτικών συμφερόντων, άρα και σε κανένα πλαίσιο συνεννόησης μαζί τους. Επίσης έχουν θορυβηθεί από το γεγονός ότι η στάση της Τουρκίας στο Αιγαίο δυναμιτίζει το σκηνικό και υπονομεύει ευθέως την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στο δίαυλο Στενά - Αιγαίο - Μεσόγειος. Κυρίως όμως φοβούνται ότι την κατάσταση θα σπεύσει –ακούσια ή εκούσια– να εκμεταλλευτεί η Ρωσία και να βρεθεί σε πολύ δυσχερή θέση το ΝΑΤΟ.
Ηγεσίες κατώτερες των περιστάσεων
Εκτιμάται ότι οι Αμερικανοί είναι πολύ ανήσυχοι με τις ηγεσίες σε Αθήνα και Άγκυρα. Τις θεωρούν για διαφορετικούς λόγους βέβαια κατώτερες των περιστάσεων και αυτό τις κάνει περισσότερο επικίνδυνες.
Στην Αθήνα, φοβούνται την ουσιαστική παραίτηση της κυβέρνησης να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας με τρόπο που θα διαφυλάσσει τη σταθερότητα στο Αιγαίο. Μετά τις λαϊκιστικές εξαγγελίες περί Ενιαίων Αμυντικών Χώρων και ΑΟΖ, η Αθήνα έχει περάσει στο άλλο άκρο, έχοντας αυτό-Φινλανδοποιηθεί, γεγονός που διαταράσσει τις ισορροπίες στο Αιγαίο υπέρ της αναθεωρητικής Τουρκίας του Erdoğan. Ευθέως, και παρά τις αντιρρήσεις τους σε ορισμένα νομικά και πολιτικά ζητήματα, η Ουάσιγκτον περίμενε από την Αθήνα μια σταθερή και ισχυρή παρουσία στο Αιγαίο ως κυρίαρχο κράτος που σέβεται βασικές αρχές της εθνικής του κυριαρχίας. Το ότι αυτό δεν συμβαίνει είναι καθαρά ευθύνη της ελληνικής πλευράς και η διατάραξη της ισορροπίας θεωρείται δεδομένη.
Ο απρόβλεπτος Erdoğan, το Grexit και ο... Putin
Στην Τουρκία οι Αμερικανοί «φοβούνται» τον απρόβλεπτο Erdoğan. Είναι μεγάλη η ισχύ που αντλεί από τις νότιες και ανατολικές επαρχίες, από τις φερόμενες σχέσεις που έχει με την τουρκική μαφία, από τον έλεγχο που ασκεί επί των δυνάμεων ασφαλείας και τον στρατό. Βλέπουν ότι ο Erdoğan ελέγχει τη χώρα, ελέγχει τον στρατό, έχει σημαντική γεωστρατηγική θέση και μπορεί να απειλεί. Βλέπουν ότι όσο θα τον πιέζουν στα τουρκο-συριακά σύνορα, τόσο εκείνος θα εκδηλώνεται αναθεωρητικά στο Αιγαίο.
Αυτό όμως που πραγματικά έχει θορυβήσει την Ουάσιγκτον είναι ότι σε περίπτωση επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας, ίσως είναι έτοιμος ο Ρώσος Πρόεδρος, Vladimir Putin, να επέμβει ποικιλοτρόπως εναντίον της Τουρκίας, νομιμοποιώντας την πράξη του αυτή με πολλές δικαιολογίες και κεφαλαιοποιώντας την επέμβασή του υπέρ του ελληνικού λαού, τον οποίο από καιρό έχει μέσω ψυχολογικών - επικοινωνιακών επιχειρήσεων κατάλληλα προετοιμάσει. Άρα, αν η Τουρκία επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας, «επεμβαίνει» η Ρωσία (ενδεχομένως με τα γνωστά «πράσινα ανθρωπάκια»), δημιουργεί μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα στο Βόρειο Αιγαίο και στη Θράκη και για πρώτη φορά το ΝΑΤΟ εκτίθεται ανεπανόρθωτα και ακρωτηριάζεται.
Το δεύτερο στοιχείο που ανησυχεί τους Αμερικανούς είναι ένα πιθανό Grexit που θα στείλει την Αθήνα κατευθείαν στην αγκαλιά της Μόσχας για βοήθεια, άσχετα αν η ίδια η Μόσχα μπορεί ή όχι να βοηθήσει οικονομικά. Οι ΗΠΑ, αν και έχουν τη δυνατότητα, δεν έχουν την πολιτική βούληση και την ετοιμότητα σε περίπτωση Grexit να σπεύσουν να καλύψουν την Ελλάδα. Και αυτό είναι δική τους ευθύνη και λάθος τους που δεν έχουν ετοιμαστεί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πάντως, και σε αυτή την περίπτωση, Αμερικανοί και ΝΑΤΟ χάνουν.
Η μωροφιλοδοξία Erdoğan και η αδυναμία της Αθήνας να αρθρώσει σοβαρό διεθνοπολιτικό λόγο οδηγούν Τουρκία και Ελλάδα εκτός διεθνοπολιτικής κανονικότητας.
Οι Αμερικανοί, με την ταυτόχρονη ενέργειά τους σε Αθήνα και Άγκυρα, προσπαθούν να ελέγξουν την κατάσταση και να προλάβουν τα χειρότερα για εκείνους, τη Συμμαχία και ίσως για την Ελλάδα και την Τουρκία. Σε κάθε περίπτωση, όλες οι πιθανές εξελίξεις και πρωτοβουλίες δεν ευνοούν την Ελλάδα, η οποία, αργά και σταθερά, οικονομικά και γεωπολιτικά, αποσαρθρώνεται.
* Ο κ. Βασίλης Κοψαχείλης είναι διεθνολόγος, σύμβουλος εκτίμησης γεωπολιτικών κινδύνων.
