Στο Συνέδριο που διοργανώθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) από το τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, σε συνεργασία με την Εταιρεία Ορθοδόξων σπουδών από τις 20 έως 25 Σεπτεμβρίου 2004 με θέμα: "Οικουμενισμός: γένεση, προσδοκίες, διαψεύσεις" ακούστηκαν εξήντα περίπου ενδιαφέρουσες εισηγήσεις. Η εισήγησή μας είχε ως θέμα: Οικουμενισμός και εκκοσμίκευση.
Μέσα στα σχέδια του Οικουμενισμού ήταν πάντοτε εκτός των άλλων και η χρήση των μεταφράσεων των Λειτουργικών κειμένων. Στις μέρες μας οι πιέσεις είναι περισσότερες, αφού ο σκοπός του οικουμενισμού, αδελφοποιημένου πια με τη Nέα Εποχή είναι η πανθρησκειοποίηση, στην οποία πολύ βοηθούν οι μεταφράσεις των λειτουργικών κειμένων.
Διευρυμένο απόσπασμα της εισηγήσεώς μας για τη μετάφραση Αποστολικού και Ευαγγελικού αναγνώσματος καταδεικνύει τη σύγχρονη εκκοσμικευτική νοοτροπία που υφέρπει στην Ορθόδοξη λατρεία μας επιβαλλομένη άνωθεν.
Ταπεινώς φρονούμε ότι δεν ενδείκνυται η εισαγωγή μεταφράσεων του Αποστολικού και Ευαγγελικού αναγνώσματος της Θείας Λατρείας για τους εξής λόγους:
· Θα προκαλέσει διάσπαση στο σώμα της Εκκλησίας του Χριστού, διότι και κληρικοί όλων των βαθμών, αλλά και λαϊκοί αντιδρούν στις μεταφράσεις.
· Σχόλια, κρίσεις και κατακρίσεις συνοδεύουν τις συζητήσεις, που βλάπτουν σοβαρά την εν Χριστώ πνευματική ζωή του Ορθοδόξου ποιμνίου.
· Η διοίκηση της Εκκλησίας φαίνεται στα μάτια των πιστών αυταρχική, αφού επιθυμεί να περάσει το μέτρο αυτό δια της βίας. Ο Ορθόδοξος λαός δεν είναι συνηθισμένος να αποδέχεται τετελεσμένες άνωθεν αποφάσεις. Η κομματική πειθαρχία είναι άγνωστη στην Εκκλησία του Χριστού.
· Η διοίκηση της Εκκλησίας πέφτει στο επίπεδο της κοσμικής εξουσίας που χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον τις γνωστές μεθόδους επιβολής αντιλαϊκών μέτρων. Η Εκκλησία του Χριστού είναι φιλόστοργη μητέρα που ακούει τα παιδιά της και Συνοδικώς αποφασίζει.
· Μέ την επιβολή του παραπάνω μέτρου παύει η επί αιώνες θεσμοθετημένη σταθερότητα του Ορθοδόξου Λειτουργικού Τυπικού και εισάγεται η ρευστότητα, η υποκειμενικότητα και η κοσμική μεταβλητότητα. Συσχηματιζόμενη η Εκκλησία με την κοσμική υποκειμενικότητα, ενισχύει τη σύγχρονη αντιπαιδαγωγική προωθουμένη αντίληψη μέσα στην εθνική μας Παιδεία που εγκρίνει την "αυτοοριζόμενη νεανική προσωπικότητα".
Μέ απλούστερα λόγια ευνοείται ο αυταρχισμός των νέων και η έντονη ακύρωση της εμπειρίας των μεγαλυτέρων. Πλατύνεται έτσι μεθοδευμένα το χάσμα των γενεών.
· Υποτιμάται, ως μη ώφειλε, το πλήρωμα των νέων της Εκκλησίας μας και χαρακτηρίζεται αντιπαιδαγωγικά ως αμόρφωτο. Επί αιώνες η Ορθόδοξη Εκκλησία μας υπήρξε άριστη παιδαγωγός, που ακόμα και στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας δεν άλλαξε την Παιδαγωγική επίπονη αγωγή της, αλλά μόρφωνε τη νεολαία της με τα πλουσιώτατα σε γλωσσικό και χριστοχαρισματικό πλούτο αγιογραφικά και λειτουργικά κείμενά της.
Θαυμάσιος είναι ο ζωγραφικός πίνακας του Γύζη, "το Κρυφό Σχολειό" που παρουσιάζει την ακένωτη παιδαγωγική διάθεση των καλογήρων και των παπάδων να μυήσουν προσωπικά τα πνευματικά τους παιδιά, τα Ελληνόπουλα στους αρχαιοελληνικούς θησαυρούς της θείας Λατρείας μας. Ποτέ δε διανοήθηκαν ούτε δάσκαλοι ούτε μαθητές να ευτελίσουν τη Λατρεία με ευκολότερα μόνο κτιστά μαθησιακά σκευάσματα ουμανιστικής ευρωνοησιαρχικής προελεύσεως. Η αρχαιο-γλωσσική δυσκολία και η δια της θείας Χάριτος αποκάλυψη στους νέους και στους μεγαλυτέρους των αγιογραφικών μηνυμάτων είναι απόλυτα συμβατές με την ασκητική και αγωνιστική πορεία, που ζητάει από όλους μας ο Χριστός.
· Το παραπάνω μέτρο εγγίζει τη Βαρλααμική αντορθόδοξη νοησιαρχική νοοτροπία, αφού δίνει προτεραιότητα στη νόηση για την κατανόηση των Αναγνωσμάτων, μειώνοντας έτσι τον παράγοντα της θείας Χάριτος που ενυπάρχει στα Αρχαία κείμενα των Αναγνωσμάτων και φωτίζει μικρούς και μεγάλους προς κατανόησή τους.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας γνωρίζουν τρία επίπεδα ανάγνωσης των Αγίων Γραφών:
α. Το πρώτο είναι το αρχικό ακουστικό, δηλαδή ό,τι προσλαμβάνει η ακοή.
β. Το δεύτερο επίπεδο είναι το διανοητικό. Γίνεται προσπάθεια από τους ακροατές των Αγίων Γραφών κατανοήσεως του Λόγου του Θεού. Η νόηση είναι το εργαλείο που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να εννοήσει σωστά το γνωστικό του αντικείμενο. Όμως ο Λόγος του Θεού δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αντικείμενο της νοήσεως. Δεν είναι δυνατόν ο κτιστός νούς να είναι κατάλληλος προς κατανόηση, αφού μεταπτωτικά είναι διασπασμένος, εμπαθής και αφώτιστος. Γι’αυτό ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός συνιστά τη διέγερση της λεπτής προσοχής και την κάθαρση του νού από το μεταπτωτικό πλέγμα των λογισμών, για να μπορέσει να κατέβει ο Λόγος του Θεού από το νού στη καρδιά.
γ. " Έλλαμψον εν ταίς καρδίαις ημών, φιλάνθρωπε Δέσποτα, το της Σής Θεογνωσίας ακήρατον φώς..." λέγει η Χρυσοστομική ευχή, που μυστικώς αναφέρει ικετευτικά ο λειτουργός στο Χριστό πριν από την ανάγνωση του Αποστολικού και Ευαγγελικού κειμένου. Κατά το διάβα όλης της ζωής μας μέσα στη στρατευομένη Εκκλησία και με τις επανειλημμένες ακροάσεις των αγιογραφικών περικοπών ο Λόγος του Θεού γίνεται μεθεκτός φωτίζοντας και αγιάζοντας μικρούς και μεγάλους.
· Αυξάνει επικίνδυνα ο χρόνος των Αναγνωσμάτων και επομένως συνολικά όλης της θείας Λειτουργίας με προβλεπόμενη συνέπεια την απομάκρυνση του αρχαιοελληνικού κειμένου και την αντικατάστασή του από τις μεταφράσεις όπως δυστυχώς συνέβη κατά το παρελθόν με τα αρχαία Ελληνικά στην Εθνική Παιδεία μας.
Ο εμπνευστής της εκπαιδευτικής μεταρρυθμίσεως Ευάγγελος Παπανούτσος είδε να καταργείται το αρχαίο Ελληνικό κείμενο και να μένει μόνο η μετάφραση για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ ο ίδιος είχε προτείνει παράλληλη χρήση κειμένου και μεταφράσεως. Οι τότε εκσυγχρονιστές της Παιδείας τον περιφρόνησαν και προχώρησαν στα εκθεμελιωτικά σχέδιά τους. Φοβούμεθα ότι το ίδιο θα συμβεί και στη θεία Λατρεία μας.
· Ποιές μεταφράσεις θα χρησιμοποιούνται; Είναι γνωστό και στους ειδικούς αλλά και στο λαό μας ότι όλοι οι αιρετικοί ανά τους αιώνες επεδίωκαν την κυκλοφορία των αγιογραφικών μεταφράσεων που περιείχαν τις κακοδοξίες τους.
Επίσης είναι γνωστή η διγλωσσία ή η πολυγλωσσία των οπαδών της νέας Εποχής. Χρησιμοποιούν λέξεις και όρους παραδοσιακούς, που τους αλλάζουν το περιεχόμενο για να σημάνουν τις νεοεποχίτικες ιδέες και τις αιρετικές δοξασίες, κρυμμένες κάτω από τις παραδοσιακές ορολογίες. Έτσι παραπλανούν τους αφελείς, μπερδεύουν τους μη συνειδητούς Χριστιανούς και απαξιώνουν την παράδοση του πολιτισμού μας.
· Ο επιστημονικός κλάδος της γλωσσολογίας, που ονομάζεται σημειολογία, υποστηρίζει, ότι το πρόβλημα των μεταφράσεων γενικώς είναι οξύ, αφού ο μεταφραστής θα πρέπει να είναι εγκρατής γνώστης ολοκλήρου του φάσματος της γλώσσης. Οξύτερο γίνεται το πρόβλημα των μεταφράσεων των ιερών κειμένων, αφού ο μεταφραστής πρέπει να διαθέτει την εν Χριστώ κάθαρση και το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.
· Τα κείμενα των μεταφράσεων θα θεωρούνται ιερά κείμενα ; Ισότιμα με το χριστοκαταξιωμένο αρχαίο κείμενο ; ελάσσονος σημασίας ; Ή κείμενα που τυφλά, αβασάνιστα, μαγικά, ως ταμπού θα πρέπει να διαφυλάσσουμε και να χρησιμοποιούμε ; Ποτέ η Εκκλησία μας δε χρησιμοποίησε στη Θεία Λατρεία της πειραματικά, μη αυθεντικά κείμενα.
· Οπωσδήποτε δημιουργείται αλλαγή του δοκιμασμένου ρυθμού της θείας Λειτουργίας, χαλάρωση της προσοχής των πιστών και των νέων και των μεγαλυτέρων, που θα δυσκολεύει στην περαιτέρω προσοχή για να απωθήσουν " πάσαν την βιοτικήν μέριμναν" και να αφοσιωθούν στο καθαυτό Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας.
· Κάθε " εκσυγχρονιστική" αλλαγή στο Τυπικό της θείας Λατρείας μας στερουμένη ισχυρών θεολογικών και Εκκλησιολογικών κριτηρίων θα επιφέρει σύγχυση, ψυχρότητα και τελικά απομάκρυνση των πιστών από τη μεταλλαγμένη θεία Λατρεία, πράγμα το οποίο έγινε στη Λατρεία των Παπικών.
· Γι’αυτό και η μακραίωνη Λειτουργική Παράδοση της Αγίας Ορθοδοξίας μας ήταν: πάγια χρήση των αρχαιοελληνικών κειμένων, μη χρήση μεταφράσεων, αλλά πλούσια ερμηνευτική εκ των Αγίων Πατέρων Διδασκαλία.
· Σύμφωνα με την εκτίμηση των ειδικών επιστημόνων της γλωσσολογίας και δή του μεγάλου γλωσσολόγου Χατζηδάκι, η αρχαία Ελληνική Κοινή διάλεκτος του Ευαγγελίου ελάχιστα απέχει από τη Νεοελληνική. Σ' εμάς τους Ορθοδόξους Έλληνες δεν ισχύει το ίδιο όπως π.χ. με τους Σέρβους που αναγκάστηκαν να κάνουν μετάφραση ολόκληρης της θείας Λειτουργίας από τη Σλαβωνική στη Σερβική, αφού η διαφορά των δύο γλωσσών είναι μεγάλη, ή όπως σε άλλες γλώσσες εντελώς διαφορετικές.
· Η Παιδαγωγική Επιστήμη με τη μακρά Ελληνοχριστιανική της εμπειρία φρονεί ότι ο νέος άνθρωπος από την πολύ μικρή του, προσχολική ηλικία, δεν είναι tabula rasa δηλ άγραφη πλάκα, αλλά είναι γεμάτος με πλούσια αρχέτυπα μαθήσεως, τα οποία, αν αξιοποιηθούν από τον Επιστήμονα Παιδαγωγό αποδίδουν πολλαπλασίους μαθησιακούς καρπούς πολύ πρώιμα.
· Επί προσθέτως, υποστηρίζει η Επιστήμη της Παιδαγωγικής ότι τα παιδιά ήδη από την προσχολική ηλικία διαθέτουν μια εκλεκτή προσθετική και αφαιρετική ικανότητα, που μπορεί κάλλιστα να καλλιεργηθεί από τον έμπειρο παιδαγωγό για εμπέδωση και του πιο δύσκολου μαθήματος. Σχετικά με την εκμάθηση των αρχαίων Ελληνικών υπάρχει στην ιστορία της " ειδικής διδακτικής των αρχαίων Ελληνικών" τεράστια μαθησιακή εμπειρία, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για το παρόν. Ποίου επιπέδου υπήρξε το κρυφό σχολειό και ποιά τα αποτελέσματά του;
· Η ενθουσιώδης υποδοχή του ως άνω μέτρου από το CNN και τον Γαλλικό τύπο μας ενισχύει την άποψη, ότι το μέτρο έχει εκκοσμικευτικό χαρακτήρα και μας εμβάλλει και πολλούς άλλους λογισμούς.
Ποιμαντική αποτυχία αποδεικνύεται η προσθήκη της μεταφράσεως πλάι στο αυθεντικό Θεόπνευστο κείμενο. Οι πολλές αντιδράσεις επωνύμων και μη πιστών δεν προέρχονται καθόλου από αντιπολιτευτική διάθεση κατά του προσώπου του Μακαριωτάτου. Προέρχονται από την πνευματική ευαισθησία των πιστών, οι οποίοι δε διανοούνται χειρουργικές επεμβάσεις της στιγμής στη Λατρεία μας.
Ποιμαντική επιτυχία των μάχιμων εφημερίων θα είναι η φιλοπονότερη παράθεση της αγιοπατερικής ερμηνευτικής εμπειρίας και εντός της θείας Λατρείας και εκτός αυτής σε πολλές ποιμαντικές ευκαιρίες. Κατά τον άγιο Πατέρα Ιουστίνο Πόποβιτς ο λόγος του Θεού είναι Αλήθεια και Ζωή. Οι μεταφράσεις εγκλωβίζουν τους αναγνώστες στις εύκολες λέξεις στερώντας τους την αναζήτηση για την Αλήθεια και τη Ζωή που είναι ο Χριστός.
Συνυπογράφουν:
Πρωτοπρεσβύτεροι:
π. Ιωάννης Νηριανάκης εφ. Ι. Μ. Αγ. Σκέπης Δροσιάς
π. Ιωάννης Χατζηθανάσης εφ. Ι. Ν. Αγ. Παρασκευής Αττικής
π. Ιωάννης Φωτόπουλος εφ. Ι. Ν. Αγ. Παρασκευής Αττικής
π. Αντώνιος Μπουσδέκης εφ. Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Νικαίας
π. Εμμανουήλ Μαθιουδάκης εφ. Ι. Ν. Αγ. Ιωάννου Μαδύτου
Πρεσβύτεροι:
π. Νικόλ. Πουρσανίδης εφ. Ι. Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Αχαρνών
π. Αθανάσιος Μηνάς εφ. Ι. Ν. Αγ. Ελευθερίου Γκύζη
π. Βασ. Κοκολάκης εφ. Ι. Ν. Υψώσεως Τιμίου Σταυρού Χολαργού
π. Πέτρος Πανταζής εφ. Ι. Ν. Μεταμορφώσεως Χαλανδρίου
π. Σταύρος Τρικαλιώτης εφ. Ι. Ν. Αγ. Παρασκευής Αττικής
π. Γεώργιος Αφθίνος εφ. Ι. Ν. Αγ. Ελευθερίου Κάτω Χαλανδρίου
π. Σωτήριος Γκίκας εφ. Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου Αγ. Παρασκευής
π. Ευστάθιος Αθανασόπουλος εφ. Ι. Ν. Αγ. Αννης Κηφισιάς
π. Ευθύμιος Μουζανίτης εφ. Ι. Ν. Αγ. Ελευθερίου Αμαρουσίου
π. Αθανάσιος Γεραμάνης εφ. Ι. Ν. Αγ. Ιωάννου Καλυβίτου Αυλίδας
π. Βασίλειος Σπηλιόπουλος εφ. Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ν. Ιωνίας
π. Γεώργιος Διαμαντόπουλος διάκονος Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Ηλιουπόλεως
www.egolpio.com
