Οι Τούρκοι έχουν κάνει «σουρωτήρι» το (κατ' ευφημισμόν πλέον) «θερινό μορατόριουμ» που είχε υπογραφεί το 1988! Εντονη κινητικότητα στα υπ. Εξωτερικών και Αμυνας, που προετοιμάζονται για παν ενδεχόμενο
Από τον
Ανδρέα Κούτρα
Ανδρέα Κούτρα
Το «θερινό μορατόριουμ» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο (άρχισε 15 Ιουνίου) ισχύει πλέον κατ' ευφημισμόν. Εχει φροντίσει η Αγκυρα να το καταστρατηγήσει εδώ και αρκετά χρόνια, ανεβάζοντας το θερμόμετρο με προκλήσεις σε αέρα και θάλασσα, στην καρδιά του καλοκαιριού, και με τους τουρίστες να πλημμυρίζουν τα ελληνικά νησιά, παρότι το γνωστό και ως μνημόνιο Παπούλια - Γιλμάζ που υπογράφηκε το 1988 είχε σκοπό την αποφυγή της έντασης με απαγόρευση ασκήσεων εντός του Ιουλίου και του Αυγούστου και ενεργειών που δυναμιτίζουν το κλίμα.
Το 2009 επεκτάθηκε η διάρκεια του άτυπου «θερινού μορατόριουμ» από τους υπουργούς Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη και Αμπντουλάχ Γκιουλ (15 Ιουνίου έως 15 Σεπτεμβρίου), στο πλαίσιο των περιβόητων ΜΟΕ, αλλά είχε το ίδιο αποτέλεσμα. Η τακτική των Τούρκων δε, τους τελευταίους μήνες, προϊδεάζει ότι και το φετινό καλοκαίρι θα είναι «θερμό». Και υπάρχει, λένε, οι πληροφορίες σχετική κινητικότητα στα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας για την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας, που έχει εκφραστεί έντονα από παραβιάσεις του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων και υπερπτήσεις - εμπλοκές, μέχρι αξιώσεις αποζημίωσης για δυστύχημα που συνέβη το 1996 (στη Χίο, όπου σκοτώθηκε ο πιλότος του τουρκικού F-16 Νάιλ Ερντογάν) και αμφισβήτηση ελληνικών νησιών, όπως η Παναγιά, οι Οινούσσες, ακόμη και η... Γαύδος, βάσει παραδοχής του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.
Το 2009 επεκτάθηκε η διάρκεια του άτυπου «θερινού μορατόριουμ» από τους υπουργούς Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη και Αμπντουλάχ Γκιουλ (15 Ιουνίου έως 15 Σεπτεμβρίου), στο πλαίσιο των περιβόητων ΜΟΕ, αλλά είχε το ίδιο αποτέλεσμα. Η τακτική των Τούρκων δε, τους τελευταίους μήνες, προϊδεάζει ότι και το φετινό καλοκαίρι θα είναι «θερμό». Και υπάρχει, λένε, οι πληροφορίες σχετική κινητικότητα στα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας για την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας, που έχει εκφραστεί έντονα από παραβιάσεις του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων και υπερπτήσεις - εμπλοκές, μέχρι αξιώσεις αποζημίωσης για δυστύχημα που συνέβη το 1996 (στη Χίο, όπου σκοτώθηκε ο πιλότος του τουρκικού F-16 Νάιλ Ερντογάν) και αμφισβήτηση ελληνικών νησιών, όπως η Παναγιά, οι Οινούσσες, ακόμη και η... Γαύδος, βάσει παραδοχής του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.
Αριθμοί-ρεκόρ
Ενδεικτικό της συμπεριφοράς των Τούρκων είναι η αυξημένη αεροπορική δραστηριότητα στο Αιγαίο το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους. Σημειώθηκαν 500 παραβάσεις του FIR Αθηνών, 916 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου, 34 εμπλοκές μεταξύ τουρκικών και ελληνικών μαχητικών και 33 πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Πρόκειται για αριθμούς-ρεκόρ, ειδικά όσον αφορά τις εμπλοκές και τις υπερπτήσεις που καταδεικνύουν και την ποιοτική αναβάθμιση της προκλητικότητας της Αγκυρας. Αυτός ήταν και ο λόγος της επίσκεψης του Α/ΓΕΑ αντιπτέραρχου Χρήστου Βαΐτση στην Τουρκία: να διαμηνύσει στον Τούρκο ομόλογό του ότι η συμπεριφορά των μαχητικών της Αγκυρας δημιουργούν συνθήκες έντασης και κίνδυνο ατυχήματος. Ο κ. Βαΐτσης είχε στείλει και από την Κάρπαθο αυστηρό μήνυμα, λέγοντας στην τελετή μνήμης του Κ. Ηλιάκη: «Θα μας βρίσκετε μπροστά σας κάθε φορά που προσπαθείτε να κατοχυρώσετε τις παράλογες και άνομες επιδιώξεις σας».
Αυτή είναι η ουσία. Η Αγκυρα κλιμακώνει την επιχείρηση νομιμοποίησης των αξιώσεών της στο Αιγαίο και χρησιμοποιεί για τον σκοπό αυτόν και τη δύναμη του ΝΑΤΟ που περιπολεί στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού προβλήματος. Πηγές πάντως των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας εκτιμούν ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας, που ορισμένες φορές αγγίζει τα όρια της κρίσης, οφείλεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Ερντογάν βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο όσον αφορά τα εσωτερικά μέτωπα με τους Κούρδους, αλλά και τη Συρία. Από την άλλη, ωστόσο, αυτό συνιστά και ανησυχητικό στοιχείο, αφού έχουν δοθεί αυξημένες αρμοδιότητες στα «γεράκια», τα οποία μπορούν να στραφούν στο Αιγαίο για εξωτερίκευση της εσωτερικής κρίσης στήνοντας ένα θερμό επεισόδιο.
Ενδεικτικό της συμπεριφοράς των Τούρκων είναι η αυξημένη αεροπορική δραστηριότητα στο Αιγαίο το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους. Σημειώθηκαν 500 παραβάσεις του FIR Αθηνών, 916 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου, 34 εμπλοκές μεταξύ τουρκικών και ελληνικών μαχητικών και 33 πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Πρόκειται για αριθμούς-ρεκόρ, ειδικά όσον αφορά τις εμπλοκές και τις υπερπτήσεις που καταδεικνύουν και την ποιοτική αναβάθμιση της προκλητικότητας της Αγκυρας. Αυτός ήταν και ο λόγος της επίσκεψης του Α/ΓΕΑ αντιπτέραρχου Χρήστου Βαΐτση στην Τουρκία: να διαμηνύσει στον Τούρκο ομόλογό του ότι η συμπεριφορά των μαχητικών της Αγκυρας δημιουργούν συνθήκες έντασης και κίνδυνο ατυχήματος. Ο κ. Βαΐτσης είχε στείλει και από την Κάρπαθο αυστηρό μήνυμα, λέγοντας στην τελετή μνήμης του Κ. Ηλιάκη: «Θα μας βρίσκετε μπροστά σας κάθε φορά που προσπαθείτε να κατοχυρώσετε τις παράλογες και άνομες επιδιώξεις σας».
Αυτή είναι η ουσία. Η Αγκυρα κλιμακώνει την επιχείρηση νομιμοποίησης των αξιώσεών της στο Αιγαίο και χρησιμοποιεί για τον σκοπό αυτόν και τη δύναμη του ΝΑΤΟ που περιπολεί στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού προβλήματος. Πηγές πάντως των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας εκτιμούν ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας, που ορισμένες φορές αγγίζει τα όρια της κρίσης, οφείλεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Ερντογάν βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο όσον αφορά τα εσωτερικά μέτωπα με τους Κούρδους, αλλά και τη Συρία. Από την άλλη, ωστόσο, αυτό συνιστά και ανησυχητικό στοιχείο, αφού έχουν δοθεί αυξημένες αρμοδιότητες στα «γεράκια», τα οποία μπορούν να στραφούν στο Αιγαίο για εξωτερίκευση της εσωτερικής κρίσης στήνοντας ένα θερμό επεισόδιο.
Τι έγνε πέρισυ
Η κατάσταση λοιπόν αυτή είναι που προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα, όπως επίσης και το γεγονός ότι οι Τούρκοι έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια σουρωτήρι το «θερινό μορατόριουμ». Πέρυσι, από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, και ενώ υποτίθεται ότι θα έπρεπε να αποφεύγεται η ένταση, σημειώθηκαν 236 παραβάσεις του FIR Αθηνών, 538 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου, 28 εμπλοκές και 12 υπερπτήσεις.
