Τετάρτη 21 Απριλίου 2010

Ο Άγιος Γεώργιος του Μεζερέ στον Καραβά

Ένα μικρό αφιέρωμα στους ιερούς ναούς των κατεχόμενων εδαφών μας
Ο Άγιος Γεώργιος είναι από τους πιο δημοφιλείς αγίους στην Κύπρο. Το Τραγούδι του Αγίου Γεωργίου είναι πολύ διαδεδομένο στο νησί. Επίσης ο Άγιος συνδέεται με το νερό, μια και σκοτώνει το δράκο, που εμπόδιζε το νερό. Στον Καραβά η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται πάνω ακριβώς από το νερό, πάνω από τους Μύλους. Λίγο πιο κάτω είναι η Τρύπα του Αϊ-Γιωρκού, όπου, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, υπήρχε ένα τεράστιο φίδι. Ο Άγιος Γεώργιος του Μεζερέ, όπως είναι γνωστός από την περιοχή, είναι στενά συνυφασμένος με τον Καραβά και τις πιο παλιές του παραδόσεις.
Αναφέρεται ότι το 18ο αιώνα ο Άγιος Γεώργιος ήταν μοναστήρι. Τα τέλη του 18ου και συγκεκριμένα το 1777, είχε ηγούμενο τον Λεόντιο Χατζηγιάννη. Ο ηγούμενος του Αγίου Γεωργίου Λεόντιος, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, είχε πρωτοστατήσει στα γεγονότα που σχετίζονται με την άφιξη του Κανάρη στην Κύπρο, το 1821.
 Ο ηγούμενος Λεόντιος δεν αναφέρεται ανάμεσα στα θύματα του Ιουλίου του 1821, ίσως γιατί βρισκόταν σε πολύ μεγάλη ηλικία, αν κρίνουμε από το ότι το 1777 ήταν ήδη ηγούμενος.

Τις αρχές του 19ου αιώνα το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου διαλύεται και το 1830, ο τότε μητροπολίτης Κερύνειας Xαράλαμπος [1824-1844] μετέτρεψε την εκκλησία σε ενοριακή. Δεν υπάρχουν σαφείς μαρτυρίες γιατί διαλύθηκε το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Ίσως το μικρό μοναστήρι λεηλατήθηκε το 1821, γιατί ο ηγούμενος είχε λάβει μέρος στη φιλοξενία του Κανάρη και δεν μπόρεσε να συνέλθει στη συνέχεια.

Ο Άης Γιώρκης ήταν η ενοριακή εκκλησία στην περιοχή Μεζερέ. Στα νεότερα χρόνια συνέδεσε το όνομά του με την εκκλησία ο αιδεσιμότατος Παπαϊωάννης Μαούρης, που πέθανε το 1971 και τάφηκε στο κοιμητήριο του χωριού σε ηλικία 78 χρονών. Ψάλτες στον Άγιο Γεώργιο για πολλά χρόνια ήταν ο Γιωρκής του Θεόδουλου και ο Χριστόδουλος Χαρμαντάς. Εκκλησιαστική επιτροπή πριν από το 1974 ήταν ο Πορφύριος Οικονομίδης, ο Σάββας Τέγγερης και ο Μιχάλης Τσιάλης.

Ξεχωριστή αίγλη είχε η λειτουργία των Θεοφανίων στον Άγιο Γεώργιο. Μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας σχηματιζόταν πομπή με επικεφαλής τον ιερέα, τους ψάλτες και τα εξαπτέρυγα, και κατευθύνονταν στους Μύλους, όπου έτρεχε το νερό του κεφαλοβρύσου. Εκεί γινόταν ο αγιασμός των νερών, από όπου υδρευόταν και αρδευόταν ο Καραβάς. Κατά μήκος του αυλακιού στέκονταν μικροί και μεγάλοι κρατώντας στα χέρια φρούτα, κυρίως πορτοκάλια και μανταρίνια, δεμένα σε μαντίλι και τα βάφτιζαν στο αγιασμένο από τον Τίμιο Σταυρό νερό. Μερικοί εξαρτούσαν το μαντίλι από ένα ξύλινο διχάλι. Τα φρούτα αυτά έπρεπε να φαγωθούν και τα φύλλα τους να τα αποξηράνουν και να τα χρησιμοποιούν στο κάπνισμα μαζί με την ελιά, γιατί ήταν ευλογημένα. Μια ιερή μυσταγωγία, που συνέδεε τους ανθρώπους με το θείο αλλά και με τη φύση, τα νερά, τους καρπούς και τα δέντρα. Ένα σύνολο αρμονικά δεμένο.

Το 1843 κτίζεται στη θέση της παλιάς εκκλησίας νέος μεγάλος ενοριακός ναός, όπως αναγράφεται στο ανώφλιο της πόρτας. Η νέα εκκλησία που κτίστηκε ήταν πολύ εντυπωσιακή, αν λάβουμε υπόψη ότι κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας. Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι, για να έχει η εκκλησία τρούλο, στάθηκαν ένα βράδυ άνθρωποι και στήριζαν τα καλούπια στην πλάτη τους, ώστε το πρωί να είναι τελειωμένος ο τρούλος, γιατί δεν θα τον χαλούσαν οι Τούρκοι, αν ήταν ήδη κτισμένος. Φυσικά αυτό έγινε και με τη δωροδοκία των Τούρκων, που έπρεπε να επιβλέπουν. Ο οκταγωνικός τρούλος στεγάζει ένα μεγαλοπρεπές για την εποχή του οικοδόμημα, με σκαλίσματα γύρω από τις πόρτες και τα παράθυρα.

Το εικονοστάσιο ήταν εξαιρετικής τέχνης και είχε σπάνιο διάκοσμο. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν η απεικόνιση στο πάνω μέρος μιας σειράς προφητών, σε καθιστή στάση, σκαλισμένους στο ξύλο. Στο κάτω μέρος του εικονοστασίου, τα θωράκια, ήταν ζωγραφισμένα με ωραίους χρωματισμούς. Έφεραν πολύ προσεγμένη φυτική διακόσμηση, αγγέλους να κρατούν λαμπάδες και στο μέσον το δικέφαλο στεφανωμένο.

Σύμφωνα με τις επιγραφές που υπήρχαν, το εικονοστάσιο, η Σταύρωση και η Αγία Πύλη «ιστορήθησαν» από τον ζωγράφο Μιχαήλ το 1857, «διά συνδρομής και επιμελείας» των επιτρόπων της εκκλησίας, Ιγνατίου ιερομονάχου, Φραντζέσκου και Νικολάου των προσκυνητών. Μητροπολίτης Κερύνειας ήταν ο Μελέτιος.

Σημαντική ήταν η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, του 1771, που καταστράφηκε και ξαναζωγραφίστηκε το 1829 με την εικονογράφηση παραστάσεων από τη ζωή του Αγίου.

Ο Μελέτιος, ηγούμενος της μονής Αχειροποιήτου, που αναφέρεται ότι είχε συμμετάσχει στα γεγονότα του 1821 με την άφιξη του Κανάρη στην περιοχή, εικονίζεται καθισμένος στο άλογο πίσω από τον Άγιο.

Η εικόνα έχει γύρω δεκαέξι παραστάσεις από τη ζωή του Αγίου Γεωργίου. Ο ζωγράφος ακολουθεί πιστά το συναξάρι του Αγίου, τόσο στην απεικόνιση της ομολογίας και των βασανιστηρίων, όσο και στα κυριότερα θαύματα.

Σήμερα το κτίριο της εκκλησίας στέκει γυμνό, χωρίς πόρτες και παράθυρα, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο κατάρρευσης. Ο σταυρός στο καμπαναριό στέκει ακόμη εκεί, για να μας θυμίζει το χρέος μας. Μας στέλλει το μήνυμα του χρέους απέναντι στην κληρονομιά μας, τους τόπους των πατέρων μας.

http://www.sigmalive.com/