Νομική διχογνωμία για τα υποχρεωτικά rapid test
Διχογνωμία επικρατεί ανάμεσα στους νομικούς σχετικά με την απόφαση της υποχρεωτικής διεξαγωγής rapid test σε εβδομαδιαία βάση από εργαζόμενους. Δεν πρόκειται για ένα απλό ερώτημα, σημειώνουν στον «Φ». Κάποιοι χαρακτηρίζουν το μέτρο ως αντισυνταγματικό, εκβιαστικό και εξαναγκαστικό. Κάποιοι άλλοι το κρίνουν ως ηπιότερο συγκριτικά με άλλα μέτρα όπως το lockdown.
Ειδικότερα, ο νομικός Ευάγγελος Πουργουρίδης υπογράμμισε στον «Φ» ότι «ο εξαναγκασμός του υγιούς πολίτη να υποβληθεί σε μια ιατρική πράξη, η οποία παραβιάζει το δικαίωμά του στη σωματική του ακεραιότητα, όπως αυτό διασφαλίζεται στο άρθρο 7 του Συντάγματος, καθώς επίσης και στο να υποβληθεί σε μια ιατρική πράξη -σε ένα ιατρικό τεστ- χωρίς την ελεύθερη συγκατάθεση του, παραβιάζει πέρα από το άρθρο 7 του Συντάγματος και πρόνοιες Ευρωπαϊκών Συνθηκών, τις οποίες έχουμε υιοθετήσει στην Κύπρο με νόμο. Οι οποίες πρόνοιες επιβάλλουν, όπως ο κάθε άνθρωπος, προτού υποβληθεί σε μία ιατρική πράξη να γνωρίζει ποιες είναι οι επιπτώσεις και οι συνέπειες εάν υπάρχουν, τι είδους τεστ είναι εκείνο στο οποίο υποβάλλεται και να δώσει την ελεύθερη του συγκατάθεση. Δεν μπορείς να κάνεις ιατρική πράξη πάνω σε κάποιον, χωρίς τη συγκατάθεση του. Εκβιάζεται ο πολίτης. Νομικά πρόκειται για κλασική περίπτωση παράνομου εξαναγκασμού».
Ο νομικός και πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Χρίστος Κληρίδης, ανέφερε σε ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Υποχρεωτικά rapid test με Διατάγματα Υπουργού είναι και παράνομα και αντισυνταγματικά». Ταυτόχρονα, με δεύτερη ανάρτηση σημείωσε: «Κανένας περιορισμός ατομικού δικαιώματος δεν δύναται να επιβληθεί με Υπουργικό Διάταγμα. Δεν είναι νόμος έστω και αν νόμος δίνει εξουσία. Τέτοιοι περιορισμοί μόνο με Νόμο ή κανονισμούς δύνανται να επιβληθούν. Η ψήφιση από τη Βουλή του συγκεκριμένου περιορισμού επιβάλλεται», και επεξηγεί: «Επεμβάσεις σε ατομικά δικαιώματα επιτρέπονται μόνο με Νόμο όχι με Διατάγματα δυνάμει νόμου. Γι’ αυτό το Σύνταγμα επιτρέπει περιορισμούς μόνο με Νόμο».
Από την πλευρά του ο νομικός Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, σημείωσε στον «Φ» ότι «σαφώς υπάρχει εδώ περιορισμός στο δικαίωμα ιδιωτικής ζωής που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Η Σύμβαση του Οβιέδο προϋποθέτει, εξάλλου, συγκατάθεση για ιατρικές πράξεις. Εντούτοις, το τεστ εδώ δεν τρυπά το σώμα, ούτε και μεταφέρει σε αυτό οργανισμούς. Το ερώτημα είναι αν ο περιορισμός είναι θεμιτός και αναλογικός. Εν προκειμένω δεν υπάρχει άμεση υποχρεωτικότητα με την έννοια ότι κάποιος επεμβαίνει στο σώμα παρά τη θέληση κάποιου άλλου, αλλά έμμεση υπό την έννοια ότι επιβάλλονται κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Το πρώτο θα ήταν ανεπίτρεπτο, ενώ το δεύτερο μπορεί να επιτραπεί νοουμένου ότι υπάρχει αναγκαιότητα και αναλογικότητα σε μια δημοκρατική κοινωνία. Είναι προφανές πως υπάρχει θεμιτός σκοπός, δηλαδή η προστασία της δημόσιας Υγείας και η προστασία των δικαιωμάτων τρίτων».
Η πολιτεία, συνεχίζει, έχει εξάλλου υποχρέωση να προστατεύσει τα δικαιώματα των τρίτων. «Συνεπώς, το κρίσιμο είναι η αναλογικότητα. Η Πολιτεία υποχρεούται να αναζητήσει ηπιότερες λύσεις συγκριτικά προς ακραίους περιορισμούς και οπωσδήποτε θεωρώ ότι η διενέργεια μαζικών τεστ είναι μια ηπιότερη και πιο διαφανής προσέγγιση συγκριτικά προς lockdowns ή άλλους ανάλογους περιορισμούς που έχουν εφαρμοστεί το τελευταίο διάστημα».
Α. Δημητριάδης: «Για το σχολείο θα έκλινα στην άποψη να γίνονται τεστ»
«Το πιο βαθύ ερώτημα, είναι κατά πόσο αυτά τα διατάγματα που εκδόθηκαν σε σχέση με τον υποχρεωτικό εβδομαδιαίο έλεγχο, μπορεί να θεωρηθούν ότι είναι άκυρα διότι είναι αντίθετα με πρόνοιες του Συντάγματος ή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αν είναι αντίθετα με το Σύνταγμα ή με τη Σύμβαση, τότε εμφανώς είναι άκυρα και δεν πρέπει ο κόσμος να τα ακολουθεί», σημειώνει στον «Φ» ο νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης.
Πρέπει να εξισορροπηθούν τα δικαιώματα, υπογραμμίζει. «Από τη μια πλευρά το ατομικό δικαίωμα του ενίστασθαι στην επέμβαση στην ιδιωτική ζωή και στην αξιοπρέπεια και από την άλλη πλευρά το γενικό δικαίωμα της προστασίας της δημόσιας Υγείας». Αναλόγως της περίπτωσης υπάρχει αυτή η εξισορρόπηση, σημειώνει και εξηγεί: «Δηλαδή αναλόγως του επαγγέλματος. Είναι μια δύσκολη απάντηση. Εξαρτάται από το επάγγελμα και από τις περιστάσεις. Αν συζητάμε για ένα σχολείο ή κάποιον χώρο με πολύ κόσμο, θα έκλινα περισσότερο στην άποψη ότι πρέπει να γίνονται τεστ».
