Του Μιχάλη Ψύλου
από την εφημερίδα Δημοκρατία
Η συνάντηση είχε αίσιο τέλος καθώς κλείστηκε συμφωνία για την συγκρότηση μιάς «λέσχης παρακολούθησης μηνυμάτων και αποκρυπτογράφησης απορρήτων κωδίκων» των υπολοίπων χωρών του κόσμου. Στο σκοτεινό αυτό μπαρ στο Πούλαχ -όπου ηταν μέχρι πρόσφατα και η έδρα των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών BND – οι τέσσερις κατάσκοποι γιόρτασαν το υπό ίδρυση σύμφωνο καταναλώνοντας αρκετά ποτήρια της τοπικής βαυαρικής μπύρας «Maximator» και στο τέλος αποφάσισαν να «βαφτίσουν» την κατασκοπευτική συμμαχία τους με το ίδιο όνομα: «Maximator».
Αν νομίζετε ότι όλα αυτά αναφέρονται σε κάποιο κατασκοπευτικό διήγημα του Τζον Λε Καρρέ κάνετε λάθος! Πρόκειται για αποκάλυψη του ολλανδού καθηγητή Πληροφορικής Μπαρτ Τζέικομπς, που διδάσκει στο πανεπιστήμιο Ραντμπουντ Νιζμέγκεν ασφάλεια υπολογιστών. «Αποκαλύπτεται η ύπαρξη ευρωπαικής λέσχης κατασκοπείας» γράφει το βρετανικό περιοδικό Economist . «Η ομάδα αυτή -στην οποία προστέθηκε και η Γαλλία το 1985 – ξεκίνησε να διαμορφώνεται το 1976 και λειτουργεί πολύ καλά και σήμερα» υποκλέπτοντας μηνύματα από δορυφόρους και σπάζοντας απόρρητους κώδικες. Το έγκυρο βρετανικό περιοδικό τονιζει ότι «ο καθηγητής Τζέικομπς δημοσίευσε την μελέτη του μετά από χρόνια ερευνών παρέχοντας αποδεικτικά στοιχεία».
Στο Maximator εκπροσωπούσε τη Γερμανία η μυστική υπηρεσία «Bundesnachrichtendienst»( BND) ,τη Δανία η υπηρεσία Πληροφοριών Αμυνας (DDIS),τη Σουηδία το Εθνικό Ιδρυμα Ραδιο-Αμυνας (FRA) ,την Ολλαδία το Τεχνικό Κέντρο Επεξεργασίας Πληροφοριών (TIVC) και τη Γαλλία η Γενική Διεύθυνση Εξωτερικής Ασφάλειας (DGSE) . «Η συνεργασία Maximator περιελάμβανε τόσο ανάλυση σημάτων όσο και κρυπτοανάλυση. Το τμήμα ανάλυσης σημάτων επικεντρώθηκε στον συντονισμό των μηχανισμών παρακολούθησης και των προσπαθειών και στην ανταλλαγή κρυπτογραφημένων μηνυμάτων. Η ανάλυση σημάτων συζητήθηκε σε πολυμερείς συναντήσεις, με συμμετοχή ολόκληρης της συμμαχίας Maximator» .
Ο καθηγητής Τζέικομπς γράφει ότι «και άλλες χώρες είχαν ζητήσει να μετάσχουν στο σύμφωνο αυτό,αλλά τέτοια αιτήματα έχουν απορριφθεί. Η συνεργασία ήταν από κάτω προς τα πάνω και βασίστηκε σε στενούς προσωπικούς δεσμούς και σε ένα κοινό υψηλό επίπεδο τεχνικών και κρυπτοαναλυτικών δεξιοτήτων. Σε ορισμένες χώρες δεν επετράπη σκόπιμα να συμμετάσχουν, επειδή στη συμμαχία Maximator θεωρούνταν ότι δεν είχαν σχετική εμπειρία .Σε αυτές τις χώρες περιλαμβάνονταν η Νορβηγία,η Ισπανία και η Ιταλία ,αλλά το αίτημά τους απορρίφθηκε ενδεχομένως και για πολιτικούς λόγους» .
Φυσικά είναι…εντελώς «τυχαίο» το γεγονός ότι οι χώρες του πλούσιου ευρωπαϊκού Βορρά που δημιούργησαν την κατασκοπευτική συμμαχία “Maximator”, πρωτοστατούσαν και πρωτοστατούν στην άρνηση παροχής ουσιαστικής βοήθειας στις χώρες του Νότου,αλλά ας το ξεπεράσουμε… Γιατί ο καθηγητής Τζέικομπς δεν αποκάλυψε απλώς μια κατασκοπευτική συμμαχία που παρέμενε μυστική σχεδόν επί μισό αιώνα,αλλά φέρνει στο φως της δημοσιότητας και την ειδική βοήθεια που προσέφερε στην Τουρκία το σύμφωνο “Maximator” με προηγμένες ηλεκτρονικές συσκευές παρακολούθησης και αποκρυπτογράφησης κωδίκων! Η έρευνα του Ολλανδού καθηγητή αποκαλύπτει ότι η «λέσχη» αυτή προμήθευε σε αρκετές χώρες την ηλεκτρονική συσκευή παρακολούθησης και αποκρυπτρογράφησης «Aroflex» που αναπτύχθηκε από την Philips στην Ολλανδία στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Εγκρίθηκε για χρήση εντός του ΝΑΤΟ, από τον αρμόδιο οργανισμό αξιολόγησης SECAN. Το ΝΑΤΟ επέτρεψε σε πολλές χώρες να χρησιμοποιούν το Aroflex επίσης για τις εσωτερικές τους επικοινωνίες, αλλά δεν επέτρεψε την εμπορική πώληση της συσκευής. Η Τουρκία στράφηκε όμως στην αμερικανο-γερμανική Crypto AG για να αγοράσει νέο εξοπλισμό παρακολούθησης με αποτέλεσμα «να ξεσπάσει μια έντονη συζήτηση ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία σχετικά με το αν αυτός ο εταίρος του ΝΑΤΟ θα έπρεπε να έχει στην κατοχή του αυτές τις συσκευές ή όχι – με τη Γερμανία να προστατεύει τα συμφέροντα της Τουρκίας» γράφει ο καθηγητής Τζέικομπς.
Ακούστε την συνέχεια: «Οι δύο (μυστικοί) ιδιοκτήτες της Crypto AG δεν μπόρεσαν να επιλύσουν το ζήτημα μεταξύ τους. Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ επέλεξαν μια διαφορετική διαδρομή: μέσω του ολλανδικού οργανισμού ασφαλείας Πληροφοριών, NBV,οι Αμερικανοί πλησίασαν τη Philips με το αίτημα να αναπτύξει μια ειδική έκδοση του Aroflex για την Τουρκία. Η Philips συμμορφώθηκε, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο πρώην καθηγητής Κρυπτολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αϊντχόβεν Σέις Γιάνσεν,που εργάζεται για την Philips.
Τι μπορεί να σημαίνει η βοήθεια του Maximator στην Τουρκία;
Μια ιστορική υπενθύμιση αρκεί: «Η κατασκοπευτική συμμαχία Maximator έπαιξε σημαντικό ρόλο στην έκβαση του πολέμου των νησιών Φόκλαντ ανάμεσα στη Βρετανία και την Αργεντινή το 1982»,αποκαλύπτει η έρευνα του καθηγητή Τζέικομπς. Εκείνη την εποχή, το ναυτικό της Αργεντινής και η διπλωματική της υπηρεσία χρησιμοποιούσαν τον εξοπλισμό Crypto AG για να διασφαλίσουν την επικοινωνία τους. Η αμερικανική CIA και η γερμανική BND κατόρθωσαν να «σπάσουν» τον κρυπτογραφικό αλγόριθμο των Αργεντίνων και μέσω του Maximator έδωσαν τη δυνατότητα στους Βρετανούς να διαβάσουν τις ναυτικές και διπλωματικές επικοινωνίες της Αργεντινής πριν από την έναρξη του πολέμου. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε τον κρίσιμο παράγοντα για την νίκη της Βρετανίας στον πόλεμο των Φόκλαντ.
