Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2010

Αλληλογραφία Ιεράς Κοινότητας με Καποδίστρια (1828). Υποδειγματικές σχέσεις κράτους εκκλησίας


Όπως είναι γνωστό, ό Καποδίστριας ό όποίος, τόσο από οικογενειακή παράδοση, όσο και από τη μακρόχρονη παραμονή του στην Ρωσία, ήταν αφοσιωμένος στην 'Ορθοδοξία και έτρεφε βαθύ σεβασμό προς τα κειμήλια της θρησκείας και του έθνους, φρόντισε με επιμέλεια το καλοκαίρι του 1830 να συγκεντρωθούν όλα τα κειμήλια και να σταλούν με εθνικό πλοίο στο Άγιον Όρος, για να παραδοθούν το καθένα στη μονή πού άνηκε. Επίσης ό Κυβερνήτης προσπάθησε, όσο ήταν δυνατόν, να αποζημιωθούν τα μοναστήρια του Άθω για όσα ιερά κειμήλια ή σκεύη των είχε αναγκαστεί να εξαργυρώσει το έθνος κατά τη διάρκεια του αγώνα με βάση ένα σχετικό νόμο που είχε ψηφίσει το Βουλευτικόν στις 5 'Απριλίου του 1822.
Η Ιερά Κοινότης του Αγίου Όρους ευχαριστεί τον Καποδίστρια για μια παρηγορητική επιστολή του και του εκθέτει κατόπιν τη δεινή οικονομική κατάσταση, στην οποία είχαν περιέλθει τα μοναστήρια του Άθω έξ αιτίας των μεγάλων δαπανών για τη μισθοτροφοδοσία της τουρκικής φρουράς, που είχε έγκατασταθεί εκεί μετά την αποτυχία της επανάστασης στην Χαλκιδική.



Τις μεγάλες αυτές δαπάνες τις αντιμετώπισε στην αρχή το Άγιον Όρος τόσο από χρήματα πού υπήρχαν εκεί και από ιερά σκεύη πού πουλήθηκαν όσο και από εμβάσματα των μοναστηριακών κτημάτων των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών. Μετά την εξάντληση όμως της πρώτης πηγής και τον αποκλεισμό της δεύτερης, με το διορισμό στην Μολδοβλαχία ιθαγενών ηγεμόνων, πού προσπαθούσαν να κατακρατήσουν τα έσοδα των αγιορείτικων κτημάτων, και αργότερα με την κατάληψη των Ηγεμονιών την άνοιξη του 1828 από τα ρωσικά στρατεύματα, η Ιερά Κοινότης παρακαλεί τον Καποδίστρια να ενεργήσει ώστε να επιστραφεί από τους «ληστάς» (πρόκειται για τον Δουμπιώτη καί λοιπούς καπεταναίους) ένα μέρος από τα χρήματα που άρπαξαν από το Όρος κατά την επιδρομή των και τα όποια υπολογίζονται σε 1.000.000 γρόσια.

Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, ή Ιερά Κοινότης ικετεύει τον Καποδίστρια να βρει οποιονδήποτε άλλον τρόπο, για να τους βοηθήσει οικονομικά επί ένα χρονικό διάστημα 5-6 μηνών. Ως εκπρόσωπο της ή Ιερά Κοινότης στέλνει τον μοναχό Νικηφόρο, πού θα ανάπτυξη και προφορικά τα αιτήματα της στον Κυβερνήτη.


Ο Ιωάννης Καποδίστριας απαντά στο από 1ης Αυγούστου 1828 γράμμα της Ιεράς Κοινότητος, που του παρέδωσε ο μοναχός Νικηφόρος, και δηλώνει ότι λυπάται πολύ που η κατάσταση των δημοσίων οικονομικών δεν του επιτρέπει τη χρηματική ενίσχυση των μοναστηριών του Άθω. Γι αυτό τους προσφέρει από δικά του χρήματα μια ποσότητα, που δεν δηλώνεται στο σχέδιο του εγγράφου. Σχετικά με το ζήτημα της λεηλασίας των τους πληροφορεί ότι η υπόθεση αυτή δεν μπορεί να τελειώσει εύκολα και ότι ο Δουμπιώτης, κατά του οποίου καταφέρονται οι Αγιορείτες, είναι ήδη στη φυλακή και εναντίον του υπάρχουν και καταγγελίες ξένων πρέσβεων για πειρατεία σε βάρος πολλών πλοίων των χωρών τους.


Τέλος ο Κυβερνήτης υπόσχεται ότι θα έχει πάντοτε υπ όψη του και το αίτημα της Ιεράς Κοινότητος για αποζημίωση.