Τι διαπράττει ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος παραβιάζοντας τους ιερούς κανόνες της ορθοδοξίας ;
Ιερόθεος: "Ιεροί Κανόνες και Νόμοι της Πολιτείας" Γράφει ο/η Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου κ. Ιερόθεος.
1. Οι ιεροί Κανόνες δεν είναι νομικά κείμενα, παρά την νομοτεχνική τους διατύπωση, αλλά εκκλησιαστικά κείμενα που συνδέονται στενά με τα δόγματα-όρους και αποβλέπουν στην ενότητα της Εκκλησίας και την έκφραση του εκκλησιαστικού φρονήματος. Μόνον όταν συνδέσουμε τους Κανόνες με τον σκοπό των δογμάτων μπορούμε να τους ερμηνεύσουμε σωστά· διαφορετικά, τους παρερμηνεύουμε.
2. Η επίκληση των ιερών Κανόνων δεν μπορεί να είναι επιλεκτική και αποσπασματική. Δεν είναι δυνατόν να παραβαίνονται οι ιεροί Κανόνες, όταν προσκρούουν σε προσωπικά πάθη και σε προσωπικές επιλογές, και να τους επικαλούμαστε, όταν θέλουμε να ελέγξουμε αυτούς που είναι αντίθετοι στις απόψεις μας. Η όλη εκκλησιαστική ζωή πρέπει να ρυθμίζεται βάσει του γράμματος και ιδιαιτέρως του «πνεύματος» των ιερών Κανόνων.
Επί πλέον η δικαστική κρίση για Αρχιερείς δεν πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τον τρόπο της εκλογής τους. Λέγεται αυτό γιατί πολλές φορές ενεργούμε κατά κοσμικό τρόπο στις εκλογές των Αρχιερέων και στη συνέχεια ή αμνηστεύουμε αντικανονικές ενέργειές τους ή κοπτόμαστε για την τήρηση των κανόνων, για να καλύψουμε διάφορες αντιεκκλησιαστικές πράξεις.
3. Οι ιεροί Κανόνες διακρίνονται από σεβασμό στο χάρισμα της Ιερωσύνης, όπως φαίνεται και στις ευχές της χειροτονίας, αλλά και από πνεύμα φιλανθρωπίας στους αμαρτάνοντες, όταν οι πράξεις τους δεν είναι καθαιρετικές της Ιερωσύνης. Αυτό σημαίνει ότι η λεγόμενη φιλανθρωπία δεν μπορεί να λειτουργή ανεξάρτητα από την αξία του χαρίσματος της Ιερωσύνης. Η προτροπή του Αποστόλου Παύλου « μη αμέλει του εν σοι χαρίσματος, ο εδόθη σοι διά προφητείας μετά επιθέσεως των χειρών του πρεσβυτερίου » (Α Τιμ. δ, 14) είναι χαρακτηριστική.
Για να μπορέση, όμως, κανείς να ισορροπήση τα πράγματα, μεταξύ χαρίσματος της Ιερωσύνης και φιλανθρωπίας, και να αντιληφθή το «πνεύμα» των ιερών Κανόνων, πρέπει ο ίδιος να έχη το χάρισμα των Πατέρων που τους θέσπισαν, να είναι και ως προς τον τρόπο «μέτοχος» των Αποστόλων και όχι μόνον «διάδοχος των θρόνων» τους. Αυτή είναι η αληθινή εκκλησιολογία και η έλλειψή της αποτελεί το μεγαλύτερο θεολογικό πρόβλημα στη σύγχρονη Εκκλησία.
4. Βέβαια, πρέπει να ενεργούμε κατά τους ιερούς Κανόνες. Αλλά όταν αρνούμαστε ή αδιαφορούμε να κρίνουμε εμείς βάσει των ιερών Κανόνων στον κατάλληλο καιρό, και κατά συνέπεια δημιουργούνται πολλά «εκκλησιαστικά καρκινώματα», δεν μπορούμε να διαμαρτυρόμαστε όταν επεμβαίνη η Πολιτεία για να διασφαλίση ακόμη και το κοινό περί δικαίου αίσθημα και αυτού του εκκλησιαστικού πληρώματος. Ο Θεός ενεργεί ποικιλοτρόπως.
5. Απαιτείται τροποποίηση των αντικανονικών διατάξεων του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος και του τρόπου λειτουργίας των Εκκλησιαστικών Δικαστηρίων. Δεν πρέπει να αμνηστεύουμε τις αντικανονικές διατάξεις που έχουν οι εκκλησιαστικοί αυτοί νόμοι, από τον υπαρκτό ή ανύπαρκτο φόβο της μη διαταράξεως των σχέσεων μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας.
Επί τέλους, ας ζητήσουμε ή ας δεχθούμε από την Πολιτεία να λειτουργή η Εκκλησία κατά το κανονικό δίκαιο, χωρίς να μας διακατέχη το σύνδρομο του φόβου έναντι της Πολιτείας. Παράλληλα, ας ενεργούμε εμείς οι Κληρικοί και ιδίως οι Επίσκοποι βάσει των ιερών Κανόνων σε όλα τα επίπεδα της εκκλησιαστικής ζωής, για να μη φοβόμαστε την παρέμβαση της Πολιτείας.
Πολλοί επισημαίνουν ότι θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στον τρόπο αποδόσεως της δικαιοσύνης στους Κληρικούς. Θεωρώ ότι θα πρέπει να ψηφισθή ένας νόμος από την Πολιτεία με πρόταση της Εκκλησίας, που θα δίνη την αρμοδιότητα στην Εκκλησία να δικάζη τους Κληρικούς της, όταν διαπράττουν κανονικά παραπτώματα, κατά το δικό της κανονικό δίκαιο.
Στο παρελθόν παρατηρήθηκαν διάφορες πρωτοβουλίες από εκκλησιαστικούς, πολιτικούς και νομικούς κύκλους στο θέμα αυτό, που όμως δεν ευοδώθηκαν.
Είναι καλό να ερευνηθούν τα αίτια της αποτυχίας των προσπαθειών αυτών και να τεθούν σε σωστά πλαίσια οι επόμενες κινήσεις μας, που θα λειτουργήσουν προς την ευκρινέστερη οριοθέτηση των σχέσεων εκκλησιαστικής και πολιτικής διοίκησης για να μη παρατηρούνται εκατέρωθεν εμπλοκές.
2. Η επίκληση των ιερών Κανόνων δεν μπορεί να είναι επιλεκτική και αποσπασματική. Δεν είναι δυνατόν να παραβαίνονται οι ιεροί Κανόνες, όταν προσκρούουν σε προσωπικά πάθη και σε προσωπικές επιλογές, και να τους επικαλούμαστε, όταν θέλουμε να ελέγξουμε αυτούς που είναι αντίθετοι στις απόψεις μας. Η όλη εκκλησιαστική ζωή πρέπει να ρυθμίζεται βάσει του γράμματος και ιδιαιτέρως του «πνεύματος» των ιερών Κανόνων.
Επί πλέον η δικαστική κρίση για Αρχιερείς δεν πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τον τρόπο της εκλογής τους. Λέγεται αυτό γιατί πολλές φορές ενεργούμε κατά κοσμικό τρόπο στις εκλογές των Αρχιερέων και στη συνέχεια ή αμνηστεύουμε αντικανονικές ενέργειές τους ή κοπτόμαστε για την τήρηση των κανόνων, για να καλύψουμε διάφορες αντιεκκλησιαστικές πράξεις.
3. Οι ιεροί Κανόνες διακρίνονται από σεβασμό στο χάρισμα της Ιερωσύνης, όπως φαίνεται και στις ευχές της χειροτονίας, αλλά και από πνεύμα φιλανθρωπίας στους αμαρτάνοντες, όταν οι πράξεις τους δεν είναι καθαιρετικές της Ιερωσύνης. Αυτό σημαίνει ότι η λεγόμενη φιλανθρωπία δεν μπορεί να λειτουργή ανεξάρτητα από την αξία του χαρίσματος της Ιερωσύνης. Η προτροπή του Αποστόλου Παύλου « μη αμέλει του εν σοι χαρίσματος, ο εδόθη σοι διά προφητείας μετά επιθέσεως των χειρών του πρεσβυτερίου » (Α Τιμ. δ, 14) είναι χαρακτηριστική.
Για να μπορέση, όμως, κανείς να ισορροπήση τα πράγματα, μεταξύ χαρίσματος της Ιερωσύνης και φιλανθρωπίας, και να αντιληφθή το «πνεύμα» των ιερών Κανόνων, πρέπει ο ίδιος να έχη το χάρισμα των Πατέρων που τους θέσπισαν, να είναι και ως προς τον τρόπο «μέτοχος» των Αποστόλων και όχι μόνον «διάδοχος των θρόνων» τους. Αυτή είναι η αληθινή εκκλησιολογία και η έλλειψή της αποτελεί το μεγαλύτερο θεολογικό πρόβλημα στη σύγχρονη Εκκλησία.
4. Βέβαια, πρέπει να ενεργούμε κατά τους ιερούς Κανόνες. Αλλά όταν αρνούμαστε ή αδιαφορούμε να κρίνουμε εμείς βάσει των ιερών Κανόνων στον κατάλληλο καιρό, και κατά συνέπεια δημιουργούνται πολλά «εκκλησιαστικά καρκινώματα», δεν μπορούμε να διαμαρτυρόμαστε όταν επεμβαίνη η Πολιτεία για να διασφαλίση ακόμη και το κοινό περί δικαίου αίσθημα και αυτού του εκκλησιαστικού πληρώματος. Ο Θεός ενεργεί ποικιλοτρόπως.
5. Απαιτείται τροποποίηση των αντικανονικών διατάξεων του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος και του τρόπου λειτουργίας των Εκκλησιαστικών Δικαστηρίων. Δεν πρέπει να αμνηστεύουμε τις αντικανονικές διατάξεις που έχουν οι εκκλησιαστικοί αυτοί νόμοι, από τον υπαρκτό ή ανύπαρκτο φόβο της μη διαταράξεως των σχέσεων μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας.
Επί τέλους, ας ζητήσουμε ή ας δεχθούμε από την Πολιτεία να λειτουργή η Εκκλησία κατά το κανονικό δίκαιο, χωρίς να μας διακατέχη το σύνδρομο του φόβου έναντι της Πολιτείας. Παράλληλα, ας ενεργούμε εμείς οι Κληρικοί και ιδίως οι Επίσκοποι βάσει των ιερών Κανόνων σε όλα τα επίπεδα της εκκλησιαστικής ζωής, για να μη φοβόμαστε την παρέμβαση της Πολιτείας.
Πολλοί επισημαίνουν ότι θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στον τρόπο αποδόσεως της δικαιοσύνης στους Κληρικούς. Θεωρώ ότι θα πρέπει να ψηφισθή ένας νόμος από την Πολιτεία με πρόταση της Εκκλησίας, που θα δίνη την αρμοδιότητα στην Εκκλησία να δικάζη τους Κληρικούς της, όταν διαπράττουν κανονικά παραπτώματα, κατά το δικό της κανονικό δίκαιο.
Στο παρελθόν παρατηρήθηκαν διάφορες πρωτοβουλίες από εκκλησιαστικούς, πολιτικούς και νομικούς κύκλους στο θέμα αυτό, που όμως δεν ευοδώθηκαν.
Είναι καλό να ερευνηθούν τα αίτια της αποτυχίας των προσπαθειών αυτών και να τεθούν σε σωστά πλαίσια οι επόμενες κινήσεις μας, που θα λειτουργήσουν προς την ευκρινέστερη οριοθέτηση των σχέσεων εκκλησιαστικής και πολιτικής διοίκησης για να μη παρατηρούνται εκατέρωθεν εμπλοκές.
Διαβάζοντας το τι εστί ιερός κανόνας της ορθοδοξίας επισημαίνεται ότι οι χαρακτηρισμοί του ellinonea.blogspot.com για τον πατριάρχη Βαρθολομαίο σαν αιρεσιάρχη και προδότη των επτά οικουμενικών συνόδων δεν είναι και τόσο ακραίοι.
