Νέα μετάλλαξη: Τι τρομάζει τους ειδικούς– «Πιθανώς περισσότεροι νεκροί και αναποτελεσματικά εμβόλια»
Πόσο επικίνδυνη είναι η παραλλαγή B.1.1.529 της COVID-19, που ξαφνικά έσπειρε πανικό διεθνώς, και πόσο ανίσχυρα κάνει τα εμβόλια; Μας απαντούν ο μοριακός βιολόγος Διευθυντής Ερευνών, στη Μονάδα Βιοϊατρικών Εφαρμογών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Βασίλειος Ζουμπουρλής, κι ο καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Πατρών, Κώστας Πουλάς.
Στην τελική ευθεία για τους εορτασμούς των Χριστουγέννων βρισκόταν η υφήλιος, υπό τη βαριά σκιά της μετάλλαξης Δέλτα, που κυριολεκτικώς σαρώνει, αλλά της προέκυψε νέα μετάλλαξη της COVID-19. Μπήκε αμέσως στο μικροσκόπιο των ειδικών και σήμανε συναγερμό στη διεθνή κοινότητα. Το όνομά της είναι το δυσπρόφερτο B.1.1.529, και παρότι αρχικά ονομάστηκε και αφρικανική παραλλαγή και παραλλαγή της Μποτσουάνας, τελικά πήρε την ονομασία «μετάλλαξη Όμικρον». Φέρεται, για την ώρα, να διαθέτει 33 μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα του κορονοϊού.
Τα 10 επιβεβαιωμένα κρούσματά της από την Πέμπτη γρήγορα αυξήθηκαν. Με τα πρώτα να έχουν γίνει αντιληπτά στην Μποτσουάνα στις 11 Νοεμβρίου, και μόλις την Παρασκευή (26/11) να επιβεβαιώνεται το πρώτο κρούσμα της νέας μετάλλαξης και επί ευρωπαϊκού εδάφους, στο Βέλγιο.
Άμεση η αντίδραση του ΠΟΥ, αλλά και της επιτροπή των Ειδικών Εμπειρογνωμόνων στη χώρα μας (που συσκέφτηκαν εκτάκτως την Παρασκευή, την ώρα που επελαύνει σαρωτικά η μετάλλαξη Δέλτα πανελλαδικώς, ευρωπαϊκώς αλλά και διεθνώς), ενώ η Ευρώπη συμφώνησε σε προσωρινή αναστολή των ταξιδιών από χώρες της νότιας Αφρικής.
Εμβόλιο Sputnik V - Sputnik Ελλάδα, 1920, 26.11.2021
Κόσμος
Γκαμαλέγια: Το Sputnik V είναι πιο πιθανό να είναι αποτελεσματικό έναντι της μετάλλαξης Μποτσουάνα
Χθες, 16:39
Τι πρέπει να γίνει; Είναι όντως η παραλλαγή B.1.1.529 επικίνδυνη; Είναι κινδυνολογία ή γεγονός τις 33 μεταλλάξεις να μην πιάνουν τα ήδη υπάρχοντα εμβόλια για τον κορονοϊό, η μεταδοτικότητα να εκτιναχθεί, με αποτέλεσμα να έχουμε νέες εκατόμβες;
«Μπορεί να έχουμε πολύ περισσότερους νεκρούς»
«Ακόμα δεν μπορούμε να γνωρίσουμε την εξέλιξη της νέας μετάλλαξης με τόσο μικρό αριθμό κρουσμάτων. Επειδή όμως η αλλαγή γίνεται στην πρωτεΐνη της ακίδας στο σημείο πρόσδεσης στους υποδοχείς των κυττάρων, θα επηρεαστούν και τα χαρακτηριστικά της μολυσματικότητας και επομένως και η θνητότητα. Μπορεί να έχουμε πολύ περισσότερους νεκρούς» σχολιάζει ο Κώστας Πουλάς, καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Πατρών, που για να εξάγει ωστόσο ασφαλέστερα συμπεράσματα αναμένει να επιβεβαιωθεί ότι «η κατεύθυνση της παραλλαγής θα είναι προς το βαρύτερο. Με ελάχιστα κρούσματα είναι αδύνατο να ξέρουμε με απόλυτη ασφάλεια» υπογραμμίζει.
«Ο εμβολιασμένος πιθανώς ωσάν ανεμβολίαστος»
«Με 33 αλλαγές στην πρωτεΐνη της ακίδας προκύπτει ζήτημα» παραδέχεται ο ειδικός.
«Μέσω του εμβολίου mRNA επιδιώκουμε το mRNA να φτιάξει μέσα σε δευτερόλεπτα στον οργανισμό την πρωτεΐνη ακίδα. Αυτό χρησιμοποιούμε για να δημιουργήσουμε τα αντισώματα (για την πρωτεΐνη ακίδα)» εξηγεί ο κ. Πουλάς. «Αν όμως ο νέος ιός, η νέα αφρικανική μετάλλαξη με τα 33 αμινοξέα, διαφέρει έστω στο 3-10% της πρωτεΐνης, τότε έχουμε νέα ακίδα. Κι άρα τα αντισώματα από τα εμβόλια δεν θα αναγνωρίζουν την ακίδα του νέου ιού».
Αν επομένως θεωρήσουμε ότι τα εμβόλια που βοηθούν στη μείωση των θανάτων δεν ανταποκρίνονται στη νέα μετάλλαξη της Μποτσουάνας και τότε μειωθεί κατακόρυφα η αποτελεσματικότητά τους, «ο εμβολιασμένος πληθυσμός θα είναι στην ουσία ανεμβολίαστος» συνοψίζει ο καθηγητής Μικροβιολογίας.
Υπομονή για περίπου 10-15 ημέρες, προκειμένου να έχουμε περισσότερα εργαστηριακά στοιχεία για την παραλλαγή διαθέσιμα, συνιστά κι ο μοριακός βιολόγος και γενετιστής, με εξειδίκευση στην Ιολογία, Διευθυντής Ερευνών, στη Μονάδα Βιοϊατρικών Εφαρμογών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Βασίλειος Ζουμπουρλής.
«Ισχυρίζονται ότι η αφρικανική μετάλλαξη έχει 500% μεγαλύτερη μεταδοτικότητα. Αν αυτό επαληθευτεί τότε μιλάμε για εξαιρετικά μεγαλύτερη μετάδοση από τη Δέλτα» διαπιστώνει ο μοριακός βιολόγος-γενετιστής, που στο ερώτημά μας αν τα εμβόλια (την ώρα που οι κυβερνήσεις της Δύσης δίνουν τα ρέστα τους προκειμένου να εμβολιαστούν οι ανεμβολίαστοι), μπορούν να προασπίσουν έναντι της νέας μετάλλαξης, αδυνατεί να δώσει καταφατική απάντηση:
«Αν η παραλλαγή έχει τόσες μεταλλάξεις όσες λέγεται, μπορεί όντως να υπάρχει ζήτημα με την απόδοση των εμβολίων και να είναι λιγότερο δραστικά».
«Επωαστήρας της μετάλλαξης η ανεμβολίαστη Αφρική»
Μας αποτρέπει να ζητάμε απόλυτες απαντήσεις: «Η επιστήμη έβγαζε ένα μαθηματικό μοντέλο Α και Β σε κάθε μετάλλαξη. Ακούτε να βγάζει κάτι πλέον; Πάψανε να μιλάνε για μοντέλα. Αποδεικνύεται ότι η βιολογία και οι ιοί, επειδή είναι δυναμικές οντότητες και πολλές παραμέτρους πολλές φορές, δεν μπορείς να τις προβλέψεις».
Η ίδια η ζωή το επιβεβαιώνει: «Ο ιός του κορονοϊού το πρώτο διάστημα χτύπαγε μεγάλες ηλικίες» επισημαίνει ο Διευθυντής Ερευνών, στη Μονάδα Βιοϊατρικών Εφαρμογών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. «Τώρα κατεβαίνει ηλικιακά και χτυπά και νέους. Και θα έχει τεράστιο ενδιαφέρον να δούμε στην Αφρική τι θα προκαλέσει, που έχει παραμείνει ως ήπειρος ανεμβολίαστη και γι' αυτό ο ιός μπόρεσε να βρει χώρο για νέες μεταλλάξεις».
«Διότι ο ιός, που δεν είναι προβλέψιμος, μπορεί να λειτουργήσει ως επωαστήρας που θα πολλαπλασιαστεί και θα φτιάξει νέα στελέχη» προσθέτει.
Επομένως, καθώς όλα τα σενάρια είναι ανοικτά, ένα από αυτά είναι και η αύξηση της μεταδοτικότητας και των νεκρών; «Ναι, αν και αυτή τη στιγμή η πιθανότητα για εκατόμβες, επειδή ακούστηκε, είναι ελάχιστη. Ας δούμε πώς εξελίσσεται, η αφρικανική παραλλαγή, γιατί ακόμη είναι αχαρτογράφητη η επικινδυνότητα της. Η βιολογία είναι κάτι σύνθετο. Η επιστήμη πρέπει με αυστηρότητα να χρησιμοποιεί τις λέξεις».
Τι πρέπει να κάνουμε προληπτικώς; «Την τρίτη δόση του εμβολίου, διότι πολλαπλασιάζει τα αντισώματα και πιθανώς -δεν είναι βέβαιο ακόμη- τιθασεύει και το νέο στέλεχος και διευρύνει την ανοσιολογική απάντηση σε ευρύτερο φάσμα μεταλλάξεων» απαντά ο μοριακός βιολόγος, που συστήνει και τη χρήση μάσκας και την αποφυγή του συνωστισμού.
Η εμπειρία δείχνει ότι κάποια στιγμή στην πορεία οι ιοί κι οι μεταλλάξεις τους αποδυναμώνονται. Πότε μπορούμε να ευελπιστούμε στο τέλος των πανδημιών του κορονοϊού;
«Προέβλεπαν ακόμη και ειδικοί ότι θα εκλείψει ο κορονοϊός αυτό το χειμώνα. Και το δήλωσαν. Λάθος. Πιθανώς να είναι καλύτερη η κατάσταση τον επόμενο χρόνο. Πιθανώς. Αλλά αυτό θα προκύψει βάσει των ποσοστών εμβολιασμού, την μεταδοτικότητα και τη θνησιμότητα που θα φέρει ο νέος ιός. Κανείς όμως δεν μπορεί να πει ότι την τάδε ημερομηνία θα εξαφανιστεί ο κορονοίος» σημειώνει ο ειδικός, που προβλέπει ότι η μετάλλαξη Δέλτα, που «επικρατεί κατά 99% στη χώρα μας, αν μεταδοθεί η νέα αφρικανική, θα εξαφανιστεί».
.jpg)
