Ο Θρυλικός "Γέρος του Μοριά" ο πολέμαρχος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είναι η πιο επιβλητική φυσιογνωμία του απελευθερωτικού αγώνα το 1821.Ο Γέρος του Μοριά είναι ίσως ο μόνος από τους μεγάλους Αγωνιστές της εθνεγερσίας , που από την πρώτη στιγμή συνέλαβε το πραγματικό νόημα της Επαναστάσεως.
Την έβλεπε σαν πανεθνικό ξεσήκωμα ενός σκλαβωμένου πανάξιου και ιστορικού Έθνους. γι΄ αυτό, όταν απευθυνόταν στους πολεμιστές του τους προσφωνούσε ΕΛΛΗΝΕΣ. Επεδίωκε μ΄ αυτή την τιμητική ονομασία να τους συνειδητοποιήσει την κληρονομική τους μεγαλοσύνη και να τους τονίσει την υψηλή τους αποστολή.
Στα απομνημονεύματά του γραμμένα από το Γεώργιο Τερτσέτη αφηγείται:
"Γεννήθηκα στο βουνό το 1770 Απριλίου 3, τη Δευτέρα της Λαμπρής σ' ένα δένδρο από κάρου, στην παλιά Μεσσηνία ονομαζόμενο "Ραμοβούνι". Ο πατέρας μου ήταν αρχηγός των αρματολών και επήγε στην Μάνη. Έβγαινε από τη Μάνη και κυνηγούσε τους Τούρκους".Για την απόφαση των Ελλήνων να απελευθερωθούν, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εξομολογείται: "Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε την επανάσταση δεν συλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχουμε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι βαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε :
"Που πάτε ωρέ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα και με το τίποτα", αλλά ως μια βροχή έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι μικροί και μεγάλοι, όλοι συμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση".
"Που πάτε ωρέ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα και με το τίποτα", αλλά ως μια βροχή έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι μικροί και μεγάλοι, όλοι συμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση".
Στις 7 Οκτωβρίου του 1838 μιλώντας στην μαθητιώσα νεολαία, στην Πνύκα εκτός από άλλα είπε:
"Παιδιά μου. Να σκλαβωθείτε στα γράμματά σας. Η προκοπή και η μάθησης σας να μην γίνει σκεπάρνι μόνο για το άτομό σας. Αλλά να κοιτάζει το καλό της κοινότητος. Και μέσα στο καλό αυτό βρίσκεται και το δικό σας. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, όπου εμείς ελευθερώσαμε. Και δια να γίνει τούτο πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοιαν και την φρόνιμον ελευθερίαν".
Ο Νεοέλληνας ποιητής υμνεί μ' αυτό το τετράστιχο του το μεγάλο μαχητή της Παλιγγενεσίας του "έπους της Λευτεριάς":
“Με του λαού σου τ' άρματα π' άλλος κανείς δεν τα 'χει οδήγησες το Έθνος σου στην πιο μεγάλη μάχη "Ελευθερία ή θάνατος" οχτρός εδώ μη μείνει και το υπέγραψε ο Θεός και η θέλησή του εγίνη”.
