Ας αγωνισθούμε ώστε σήμερα τα Ελληνόπουλα να διδάσκονται την ελληνική γλώσσα φανερά και επίσημα
Από τον
Κωνσταντίνο Χολέβα
https://www.dimokratianews.gr/content/92854/ta-kryfa-sholeia-tis-voreioy-ipeiroy
Κωνσταντίνο Χολέβα
Ιστορικά, γεωφυσικά, εθνολογικά η Ηπειρος είναι ενιαία. Αποτελεί αρχέγονη πατρίδα γηγενών και ηρωικών Ελλήνων.
Από τον Δεκέμβριο του 1913 μια συνοριακή γραμμή χωρίζει το βόρειο από το νότιο τμήμα της. Η Νότιος ανήκει στην Ελλάδα. Η Βόρειος αποτελεί τμήμα του αλβανικού κράτους.
Το δίλημμα ήταν σκληρό. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πιέστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις να διαλέξει: Ή ο Ελληνικός Στρατός θα αποχωρήσει από τα απελευθερωμένα εδάφη της Βορείου Ηπείρου ή θα χάσει η Ελλάδα τη Λέσβο και τη Χίο. Ο Βενιζέλος με βαριά καρδιά διέταξε την αποχώρηση του Στρατού μας από το Αργυρόκαστρο και την Κορυτσά και από τότε δημιουργήθηκε ο όρος Βόρειος Ηπειρος.
Η Ιταλία και η Αυστρία ήθελαν να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο αλβανικό κράτος για να το χρησιμοποιούν ως δορυφόρο και για να ελέγχουν την είσοδο της Αδριατικής. Δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων Ηπειρωτών αναγκάσθηκαν να ενταχθούν στο νέο αλβανικό κράτος και αντέδρασαν με τον Αυτονομιακό Αγώνα του 1914.
Για να διατηρήσουν την ελληνορθόδοξη συνείδησή τους επί Τουρκοκρατίας οι Ελληνες της Βορείου Ηπείρου κατέφυγαν στην κλασική μέθοδο της κρυφής παιδείας. Κάτω από τη μύτη των οθωμανικών Αρχών λειτουργούσαν κρυφά μαθήματα ελληνικής Ιστορίας. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Γάλλου δημοσιογράφου Ρενέ Πιό, ο οποίος ακολούθησε τον ελευθερωτή Ελληνικό Στρατό στις μάχες του 1912-1913 και έτσι έφτασε μέχρι το Αργυρόκαστρο. Τη συνάντησή του με Ελληνόπουλα, που είχαν μόλις απαλλαγεί από τον τουρκικό ζυγό, διηγείται στο βιβλίο του «Pauvre Empire», το οποίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Αχιλλέα Λαζάρου με τον τίτλο: «Δυστυχισμένη Βόρειος Hπειρος» (εκδόσεις Τροχαλία):
«Κανένα βιβλίο τυπωμένο στην Αθήνα δεν γινόταν δεκτό στα σχολεία της Ηπείρου. Ηταν επιβεβλημένο να τα προμηθεύονται όλα από την Κωνσταντινούπολη. Η ελληνική Ιστορία ήταν απαγορευμένη. Στην περίπτωση αυτή λειτουργούσαν πρόσθετα κρυφά μαθήματα, όπου χωρίς βιβλία, χωρίς τετράδια, ο νεαρός Ηπειρώτης μάθαινε για τη μητέρα πατρίδα, διδασκόταν τον εθνικό της ύμνο, τα ποιήματά της και τους ήρωές της. Οι μαθητές κρατούσαν στα χέρια τους τη ζωή των δασκάλων τους. Μία ακριτομυθία, μία καταγγελία ήταν αρκετή. Δεν είναι συγκινητικό, αυτά τα διακόσια μικρά αγόρια και τα διακόσια πενήντα κοριτσάκια να δέχονται τις επί πλέον ώρες των μαθημάτων (στην ηλικία που τόσο αγαπούν τα παιχνίδια), να συζητούν για την Ελλάδα και επιστρέφοντας στις οικογένειές τους με τα χείλη ραμμένα να κρατούν τον ενθουσιασμό μυστικό στην καρδιά!» (σελ. 126).
Ο Γάλλος δημοσιογράφος δίνει μια ατράνταχτη και ενδιαφέρουσα μαρτυρία για την ελληνικότητα των Βορειοηπειρωτών, αλλά και για την ύπαρξη Κρυφών Σχολειών. Ας αγωνιστούμε ώστε σήμερα τα Ελληνόπουλα της Βορείου Ηπείρου να διδάσκονται την ελληνική γλώσσα φανερά και επίσημα, όχι κρυφά!
*Πολιτικός επιστήμωνΤο δίλημμα ήταν σκληρό. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πιέστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις να διαλέξει: Ή ο Ελληνικός Στρατός θα αποχωρήσει από τα απελευθερωμένα εδάφη της Βορείου Ηπείρου ή θα χάσει η Ελλάδα τη Λέσβο και τη Χίο. Ο Βενιζέλος με βαριά καρδιά διέταξε την αποχώρηση του Στρατού μας από το Αργυρόκαστρο και την Κορυτσά και από τότε δημιουργήθηκε ο όρος Βόρειος Ηπειρος.
Η Ιταλία και η Αυστρία ήθελαν να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο αλβανικό κράτος για να το χρησιμοποιούν ως δορυφόρο και για να ελέγχουν την είσοδο της Αδριατικής. Δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων Ηπειρωτών αναγκάσθηκαν να ενταχθούν στο νέο αλβανικό κράτος και αντέδρασαν με τον Αυτονομιακό Αγώνα του 1914.
Για να διατηρήσουν την ελληνορθόδοξη συνείδησή τους επί Τουρκοκρατίας οι Ελληνες της Βορείου Ηπείρου κατέφυγαν στην κλασική μέθοδο της κρυφής παιδείας. Κάτω από τη μύτη των οθωμανικών Αρχών λειτουργούσαν κρυφά μαθήματα ελληνικής Ιστορίας. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Γάλλου δημοσιογράφου Ρενέ Πιό, ο οποίος ακολούθησε τον ελευθερωτή Ελληνικό Στρατό στις μάχες του 1912-1913 και έτσι έφτασε μέχρι το Αργυρόκαστρο. Τη συνάντησή του με Ελληνόπουλα, που είχαν μόλις απαλλαγεί από τον τουρκικό ζυγό, διηγείται στο βιβλίο του «Pauvre Empire», το οποίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Αχιλλέα Λαζάρου με τον τίτλο: «Δυστυχισμένη Βόρειος Hπειρος» (εκδόσεις Τροχαλία):
«Κανένα βιβλίο τυπωμένο στην Αθήνα δεν γινόταν δεκτό στα σχολεία της Ηπείρου. Ηταν επιβεβλημένο να τα προμηθεύονται όλα από την Κωνσταντινούπολη. Η ελληνική Ιστορία ήταν απαγορευμένη. Στην περίπτωση αυτή λειτουργούσαν πρόσθετα κρυφά μαθήματα, όπου χωρίς βιβλία, χωρίς τετράδια, ο νεαρός Ηπειρώτης μάθαινε για τη μητέρα πατρίδα, διδασκόταν τον εθνικό της ύμνο, τα ποιήματά της και τους ήρωές της. Οι μαθητές κρατούσαν στα χέρια τους τη ζωή των δασκάλων τους. Μία ακριτομυθία, μία καταγγελία ήταν αρκετή. Δεν είναι συγκινητικό, αυτά τα διακόσια μικρά αγόρια και τα διακόσια πενήντα κοριτσάκια να δέχονται τις επί πλέον ώρες των μαθημάτων (στην ηλικία που τόσο αγαπούν τα παιχνίδια), να συζητούν για την Ελλάδα και επιστρέφοντας στις οικογένειές τους με τα χείλη ραμμένα να κρατούν τον ενθουσιασμό μυστικό στην καρδιά!» (σελ. 126).
Ο Γάλλος δημοσιογράφος δίνει μια ατράνταχτη και ενδιαφέρουσα μαρτυρία για την ελληνικότητα των Βορειοηπειρωτών, αλλά και για την ύπαρξη Κρυφών Σχολειών. Ας αγωνιστούμε ώστε σήμερα τα Ελληνόπουλα της Βορείου Ηπείρου να διδάσκονται την ελληνική γλώσσα φανερά και επίσημα, όχι κρυφά!
https://www.dimokratianews.gr/content/92854/ta-kryfa-sholeia-tis-voreioy-ipeiroy
