Το θέμα της "αμοιβαιότητας" προτάσσει η υπουργός παιδείας της Τουρκίας Νιμέτ Τσουμπουκτσού ως προς την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη, σε συνέντευξή της που δημοσιεύεται στην τουρκική εφημερίδα "Ζαμάν".
Η υπουργός αναρωτιέται "ποιόν μπορεί να βλάψει το δικαίωμα να μάθει κανείς τη θρησκεία και τη γλώσσα του" και υπογραμμίζει ότι σήμερα στο χώρο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ισχύουν διαφορετικές καταστάσεις σε σχέση με την εποχή της Συνθήκης της Λωζάννης.
Απαντώντας στην ερώτηση της δημοσιογράφου Νουριγιέ Ακμάν, "μολονότι δεν υπάρχει νομικό εμπόδιο, η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής αντιμετωπίζει ορισμένα πολιτικά εμπόδια. Ζητείται κάποιο αντίκρισμα σε σχέση με την τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα. Πώς μπορείτε και δέχεστε τη χρησιμοποίηση του θέματος της θρησκευτικής εκπαίδευσης που στην ουσία είναι ανθρώπινο δικαίωμα ως μέσο πολιτικού ελιγμού;" η κ. Τσουμπουκτσού λέει "ας το πούμε όχι πολιτικό ελιγμό, αλλά αμοιβαιότητα".
Στην παρατήρηση της δημοσιογράφου "να το πούμε αμοιβαιότητα για λόγους ευγένειας; Εγώ ως δημοσιογράφος προτιμώ να το ονομάζω πολιτικό ελιγμό. Εσείς φυσικά έχετε πολιτική ταυτότητα. Μπορείτε λοιπόν να το δεχθείτε αυτό;"
Η υπουργός αναφέρει τα εξής: "Με γνωρίζετε πολύ καλά. Όχι μόνο η Θεολογική Σχολή, αλλά είμαι υπέρ της αναγνώρισης των δικαιωμάτων που ορίζω ως ανθρώπινα δικαιώματα, με πρώτα τα θρησκευτικά στον κόσμο και στην Τουρκία, δίχως αντίκρισμα".
Στην παρατήρηση της δημοσιογράφου ότι πρόκειται για "μια περίοδο όπου είδαμε ότι με το Σχέδιο Κλωβός σχεδιάστηκαν διάφορα πράγματα εναντίον των μειονοτήτων", η υπουργός υπογραμμίζει πως η ίδια δεν βρίσκει να έχει νόημα το γεγονός ότι τα δικαιώματα των μειονοτήτων που ζουν στη χώρα μας, προβάλλονται ακόμα στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάννης και γίνεται προσπάθεια να κρατηθούν εντός του πλαισίου αυτού" και συνεχίζει: "Ο τρόπος που προσεγγίζουμε σήμερα τα ανθρώπινα δικαιώματα περιορίζεται μήπως στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τις διακηρύξεις της δεκαετίας του 40;
Αυτό έχει εξελιχθεί. Δηλαδή οι εποχές που υπογράφηκε η Συνθήκη της Λωζάννης είναι εποχές που δεν δίνονταν πολλά δικαιώματα στις μειονότητες. Είναι συνθήκες που δίνουν τα ελάχιστα δικαιώματα στις μειονότητες. Δεν μπορούμε να στηριχθούμε πάνω σε μια φιλοσοφία ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο αυτό.
Είμαστε στον 21ο αιώνα. Ζούμε σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Μου φαίνεται πολύ περίεργο το ότι ορισμένοι κύκλοι έχουν ανησυχίες σχετικά με τις μειονότητες. Δυσκολεύομαι να τους καταλάβω. Και δεν παίρνουμε ως βάση το ότι οι μειονότητες αριθμητικά είναι μικρές στη χώρα μας. Ποιόν μπορεί να βλάψει το δικαίωμα για εκμάθηση της θρησκείας και της γλώσσας που είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα; Δεν μπορώ να καταλάβω πώς το θέμα αυτό γίνεται αντικείμενο σχεδίων για εξόντωση ανθρώπων".
Στη συνέχεια, σε ερώτηση αν συναισθάνεται "τον πόνο του Βαρθολομαίου, όταν λέει οι εκκλησίες μας είναι άδειες και δεν έχουν μείνει ούτε κοινότητα ούτε και ιερείς;", η κ. Τσουμπουκτσού λέει "βεβαίως και τον συναισθάνομαι".
Τέλος, απαντώντας στην ερώτηση "για ποιο λόγο τότε κρατούνται όμηρος, τα θεμελιώδη δικαιώματα των 3-4 χιλιάδων Ελλήνων, απέναντι στους 150 χιλιάδες Τούρκους στη Δυτική Θράκη, η υπουργός λέει "εγώ δεν μετρώ τα ανθρώπινα δικαιώματα με αριθμούς".
