Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017

Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, το μετερίζι Ορθοδοξίας και Πολιτισμού δια μέσω των αιώνων

 Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ
350.000 έγγραφα της Μονής, βυζαντινά και μεταβυζαντινά, νεοελληνικά, ρουμανικά, σλαβικά και τουρκικά.
Η ιστορία λέει ότι η Μονή Βατοπαιδίου ιδρύθηκε το διάστημα μεταξύ του 972 και 985 μ.Χ. από τρεις πλούσιους άρχοντες, τους Αθανάσιο, Νικόλαο και Αντώνιο, μαθητές του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, ο οποίος θεωρείται και θεμελιωτής της Αθωνικής Πολιτείας.
Η αρχή για την οικοδόμηση της Μονής σε αυτήν τη συγκεκριμένη τοποθεσία έγινε τον 4ο αιώνα μ.Χ., όταν ο Αρκάδιος, γιός του αυτοκράτορα του βυζαντίου Θεοδοσίου του Μέγα, διασώθηκε ως εκ θαύματος από τη φουρτουνιασμένη θάλασσα που κατάπιε το πλεούμενό του.
Ήταν το χέρι της Παναγίας που άρπαξε τον νεαρό άντρα από τα κύματα για να τον προσγειώσει στο μαλακό στρώμα που σχημάτιζαν οι θάμνοι, εξού και η δεύτερη ονομασία του, που προέρχεται από τά «βάτα» και «το παιδί», του Μεγάλου Θεοδοσίου. Οι πρώτοι μοναχοί που εγκαταστάθηκαν εκεί βρήκαν τα ερείπια ενός παλαιού ναού από την εποχή του Μεγάλου Κων/νου, πάνω στα οποία κτίστηκε το μοναστήρι…
Φωτογραφία αρχείου: Ευρωκίνηση/ΜΠΟΥΓΙΩΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ.
Χίλια χρόνια ιστορίας δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνουν από περιόδους ακμής και ανυπέρβλητης κυριαρχίας μέχρι μεγάλα διαστήματα περιορισμού της επιρροής της και βαθύτατου ησυχασμού. Σε ολόκληρη τη μακρά διαδρομή της όμως η Μονή Βατοπαιδίου δεν χαμήλωσε ούτε εκατοστό από το ένδοξο βάθρο που την τοποθετεί στην κορυφή των συμβόλων της ορθοδοξίας.
Τα χρόνια του Βυζαντίου η Μονή γνώρισε ιδιαίτερα δύσκολές στιγμές, κυρίως μετά την πρώτη άλωση της Κων/λης, το 1204 από τους Σταυροφόρους. Στα τέλη του 13ου και στις αρχές του 14ου αιώνα το Βατοπαίδι πατήθηκε από Φράγκους και Καταλανούς και λεηλατήθηκε από πειρατές, ενώ τα επόμενα χρόνια γνώρισε τις επιδρομές οθωμανικών φύλων. Ήδη όμως η «Μεγίστη Μονή» είχε καταφέρει να μετατραπεί σε ένα από τα ισχυρότερα φρούρια της πίστης για το Άγιο Όρος.
Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της Αθωνικής Πολιτείας που καθιερώθηκε το 1924, η Μονή Βατοπαιδίου είναι δεύτερη στην ιεραρχία του Αγίου Όρους. Αυτή η ιεραρχική κατάταξη βρίσκει τις ρίζες της σχεδόν εννιά αιώνες πριν, για την ακρίβεια το 1045, στο Β΄ Τυπικό που εξέδωσε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Κων/νος ο Μονομάχος.
Στον Άθω η ιεραρχία των μοναστηριών βασίζεται κυρίως στην αρχαιότητά τους και η μοναδική μονή που προηγείται του Βατοπαιδίου είναι η Μεγίστη Λαύρα, η οποία και κτίστηκε μόλις οκτώ χρόνια νωρίτερα, το 964 μ. Χ. Αυτή η σημαντική του θέση αλλά και οι παραδόσεις που ήθελαν την Παναγία να το περιφρουρεί με τη χάρη της έκαναν πολλούς αυτοκράτορες αλλά και ξακουστούς πλούσιους άρχοντες να γονατίσουν στην αυλή του Βατοπαιδίου, χαρίζοντας του την ανυπολόγιστη περιουσία του.
Καθολικό Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου. Πηγή: www. asceticexperience.com.
Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ
Από όλους τους θησαυρούς της πίστης που φυλάσσονται εκεί σήμερα σίγουρα ο σημαντικότερος είναι η Ζώνη της Παναγίας, η Αγία Ζώνη. Το υπερπολύτιμο κειμήλιο  εκτίθεται σε ένα ασημένιο πλαίσιο. Είναι το ύφασμα που επέλεξε η ίδια η Παναγία από τρίχες καμήλας για να το παραδώσει αργότερα στον Απόστολο Θωμά.
Η Ζώνη φυλασσόταν στα Ιεροσόλυμα, έπειτα μεταφέρθηκε στην Κων/λη, για να φτάσουμε μέχρι τα μέσα του 14ου αιώνα, όταν ο αυτοκράτορας Ιωάννης Καντακουζηνός, που έτρεφε ξεχωριστή αγάπη για το Βατοπαίδι, τη δώρισε στη Μονή. Πρόκειται για το μοναδικό κειμήλιο από την επίγεια ζωή της Παναγίας και τα χρόνια που ακολούθησαν η Ζώνη προσέλκυσε δεκάδες χιλιάδες προσκυνητές.
Ένας από τους πλέον περίφημους επισκέπτες της ήταν ο Σέρβος άρχοντας Στέφανος Δουσάν, που έκανε πολλές δωρεές, οι οποίες βοήθησαν ώστε η κυριαρχία του Βατοπαιδίου να απλωθεί στο Άγιον Όρος, καθώς σταδιακά στην κατοχή της Μονής περιήλθαν αλλά μικρότερα μοναστήρια και σκήτες.
Από το 12ο μέχρι το 15ο αιώνα τα κελιά του Βατοπαιδίου φιλοξένησαν μερικές από τις σημαντικότερες μορφές της ορθοδοξίας, όπως οι εθναρχικές μορφές του σερβικού λαού, οι Άγιοι Σάββας και Συμεών ή αποκαλούμενος Φωτιστής των Ρώσων, Άγιος Μάξιμος ο Γραικός. Όλοι αυτοί και η κληρονομιά που άφησαν βοήθησαν ώστε σε έναν από τους εξωτερικούς πύργους της Μονής σήμερα να έχει δημιουργηθεί μία από τις πολυτιμότερες βιβλιοθήκες του κόσμου.
Στο αρχείο του Βατοπαιδίου φυλάσσονται γύρω στα 350.000 έντυπα, από τα οποία ξεχωρίζουν πάνω από 2000 αρχέτυπα χειρόγραφα, που το 1/3 είναι γραμμένα σε περγαμηνές. Ένα πραγματικό μουσείο γνώσης που παραμένει κρυμμένο στα σπλάχνα της Μονής. Παράλληλα, στη Μονή φυλάσσεται και ο «Ίασπις», ένα θαυματουργό δισκοπότηρο, δωρεά του αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου.
Πέντε θαυματουργές εικόνες της Παναγίας  βρίσκονται στη Μονή  στις οποίες βρίσκουν καταφύγιο οι πιστοί αλλά και οι Μοναχοί.
Πηγή: www. asceticexperience.com.
ΤΟ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙ ΣΗΜΕΡΑ
Αν κάποιος επισκεφθεί την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου σήμερα θα έχει την δυνατότητα να θαυμάσει την βυζαντινή και μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική, την ζωγραφική, την γλυπτική, τις σπάνιες εικόνες και τις τοιχογραφίες, τα μοναδικά εντοίχια βυζαντινά ψηφιδωτά του Αγίου Όρους, χρυσοκέντητα, ξυλόγλυπτα και εξαιρετικά χειρόγραφα.
Οι πολυποίκιλες δραστηριότητες του καθημερινού βίου σώζονται σαν εκπληκτικά τεκμήρια στα  350.000 έγγραφα της Μονής, βυζαντινά και μεταβυζαντινά, νεοελληνικά, ρουμανικά, σλαβικά και τουρκικά. Έγγραφα που έχουν σχέση με αυτοκράτορες και ηγεμόνες, πατριάρχες και αρχιερείς καθώς και με τις καθημερινές ανάγκες του ανθρώπου.
Την Μονή Βατοπαιδίου οι αυτοκράτορες την ονόμαζαν πολυάνθρωπο, διότι είχε πολλούς μοναχούς, που στεγάζονταν τόσο εντός της Μονής όσο και εκτός σε σκήτες και κελιά καθώς και ησυχαστήρια.
Ο αυτοκράτορας άγιος Συμεών και ο πρίγκιπας υιός του άγιος Σάββας, πρώτος αρχιεπίσκοπος και φωτιστής των Σέρβων, γίνονται μοναχοί και ζουν στο Βατοπαίδι. Πολλοί δε αξιωματούχοι από την οικογένεια των Παλαιολόγων και των Καντακουζηνών γίνονται μοναχοί. Οι επισκέψεις και οι δωρεές των μεγάλων προσωπικοτήτων κάθε εποχής είναι έντονες όπως φαίνεται από  έγγραφα και κειμήλια.
Παρόλη όμως την πολιτιστική άνθιση σε όλους τους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού η Μονή δεν έχασε τον κατά παράδοση ασκητικό τρόπο ζωής της. Ακόμη και κατά τον 14ο αιώνα που είναι ο χρυσός αιώνας της τέχνης, εντός και εκτός της Μονής ζουν προσωπικότητες όπως του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του Γέροντός του αγίου Νικοδήμου του Ησυχαστού, του αγίου Φιλοθέου του Κοκκίνου μετέπειτα Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του αγίου Σάββα του δια Χριστόν Σαλού.
Στα χρόνια τους αναπτύχθηκε εκπληκτικά η ορθόδοξη θεολογία, διότι προερχόταν από μοναχούς που η ορθοπραξία της μοναστικής ζωής, τους οδηγούσε στον θείο φωτισμό και την εμπειρία της θεώσεως, ενώ με την λογιοσύνη τους εξέφραζαν με πολλή σοφία αυτήν την εμπειρία.
Πηγή: www. asceticexperience.com.
Από την ίδρυση της Μονής μέχρι την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως στα χέρια των Τούρκων αυξήθηκαν οι δωρεές των αυτοκρατόρων. Οι Σέρβοι ηγεμόνες επίσης παρέμειναν ευεργέτες, οι βυζαντινοί ευσεβείς ευγενείς πάντα έδειχναν μια προτίμηση προς την Μονή Βατοπαιδίου.
Σε όλη την περίοδο από τα μέσα του 15ου αιώνα και σ  ὅλον τον 16ο αιώνα, αλλά και πολύ αργότερα ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός αρχιερέων φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την Μονή.
Επίλεκτα μέλη της Βατοπαιδινής αδελφότητας γίνονται αρχιερείς και φτάνουν μέχρι τον Πατριαρχικό θρόνο. Στις αρχές του 16ου αιώνα ο άγιος Μάξιμος ο Γραικός επιλέγει ως Μονή της μετανοίας του το Βατοπαίδι και με βάση την Μονή επεκτείνει την ιεραποστολική του δραστηριότητα σε διάφορα μέρη του Ελληνισμού για να καταλήξει στην Ρωσία όπου επιτέλεσε πολυποίκιλο, έργο στην ιεραποστολή και στον εκπολιτισμό του ρωσικού λαού, ώστε να λάβει τον τίτλο «ο φωτιστής των Ρώσων».
Το 1527 αποσύρεται στην Μονή ο λόγιος μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Μακάριος. Το πέρασμά του από το Μοναστήρι σηματοδοτείται κυρίως με την παρουσία πλειάδος λαμπρών χειρογράφων, τα οποία δώρισε στη βιβλιοθήκη και υποδεικνύουν την λογιοσύνη του ανδρός.
Ιστορικά φαίνεται μέσα από πολλές μαρτυρίες ότι το Βατοπαίδι κατά τα βυζαντινά χρόνια υπήρξε η Μονή των αρχόντων και αυτοκρατόρων, ενώ στα μεταβυζαντινά χρόνια είναι η Μονή των λογίων και των εκκλησιαστικών αξιωματούχων της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας.
Πηγή: www. asceticexperience.com.
Από τον 16ο αιώνα αρχίζει μια νέα περίοδος της ιστορίας της Μονής, η οποία σηματοδοτείται από σαφή οικονομική και πνευματική ανάκαμψη με εθνικές και πνευματικές επιρροές που συνεχίζονται έντονα μέχρι και την επανάσταση του 1821. Αρχικά Ρώσοι τσάροι ενισχύουν το Βατοπαίδι, στην συνέχεια Μολδοβλάχοι ηγεμόνες αφιερώνουν εντυπωσιακό αριθμό μετοχίων. Ο λόγος των αφιερώσεων είναι κυρίως για να βοηθηθούν οι Μονές που αφιέρωναν η να ιδρυθούν ακόμη και καινούργιες λόγω του ότι στο Βατοπαίδι κατά την περίοδο εκείνη ήσαν περίπου 350 έως 400 μοναχοί.
Κατά τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέσα στο νέο νομικό πλαίσιο της πολιτειακής πραγματικότητας του κατακτητή η Μονή προσπαθεί να προσαρμοσθεί και να αναπτυχθεί.
Δυναμικές προσωπικότητες λογίων μοναχών γίνονταν αρχιερείς και αναλάμβαναν πνευματικό και εθνικό έργο στις περιοχές των μετοχίων ως επίτροποι. Οι επίτροποι αργότερα γίνονταν και τιτουλάριοι επίσκοποι με τον τίτλο Βατοπαιδίου και Ειρηνουπόλεως. Έτσι το Βατοπαίδι με την οικονομική ευρωστία που είχε ερχόταν αρωγός σε κάθε πνευματική κίνηση που είχε σχέση με το Γένος και την Ορθοδοξία.
Μέσα σε αυτήν την πνευματική και οικονομική άνθιση, με ισχυρές προσωπικότητες με μεγάλη εμβέλεια και επιρροές, με υψηλές σχέσεις από την Ρωσία, την Κωνσταντινούπολη και την Μολδοβλαχία γεννήθηκε η ιδέα στους Βατοπαιδινούς να κάνουν και ένα βήμα ακόμη για να βοηθήσουν το Γένος δημιουργώντας προσωπικότητες λογίων ανδρών που θα ξυπνούσαν την ελληνική συνείδηση με τα γράμματα και την διάδοση της βαθιάς πνευματικότητας που κρύβει μέσα της η Ορθοδοξία.
Πηγή: www. asceticexperience.com.
Έτσι σαν αποκορύφωμα της πνευματικής αυτής παρουσίας η Μονή ίδρυσε το 1749 με πρωτοβουλία των μοναχών της και κυρίως του Μελετίου Βατοπαιδινού την Αθωνιάδα Ακαδημία, εκπαιδευτικό ίδρυμα με οραματισμούς που υπερέβαιναν τα όρια του Άθω. Την διεύθυνση ανέλαβε πρώτος, ο λόγιος μοναχός Νεόφυτος ο Καυσοκαλυβίτης, ενώ από το 1753 «ο οσιώτατος και σοφολογιώτατος κυρ Ευγένιος Βούλγαρις…».
Στην Αθωνιάδα φοίτησαν ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Ιώσηπος Μοισιόδακας, ο Ρήγας Φεραίος, ο άγιος Αθανάσιος ο Πάριος, ο Σέργιος Μακραίος, ο μάρτυς επίσκοπος Πλαταμώνος Διονύσιος, ο διδάσκαλος Ιωάννης Πέζαρος, Παναγιώτης Παλαμάς, Κυπριανός ο Κύπριος κατόπιν πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο Κωνσταντίνος Τιπάλδος, πρώτος Σχολάρχης της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Είναι βέβαια σε όλους γνωστή η πολιτική που άσκησαν οι Τούρκοι για την αφομοίωση των λαών που υποδούλωναν και ο μεγάλος κίνδυνος που διέτρεχε ο Ελληνισμός να χάσει την εθνική του συνείδηση και την Ορθοδοξία. Όπως ήταν φυσικό η Εκκλησία κατέβαλε κάθε εφικτή προσπάθεια αμέσως μετά τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας να ιδρυθούν σχολεία.
Ήταν επίσης γνωστό στην Εκκλησιαστική Ιεραρχία ότι η παιδεία και η μελέτη των θείων Γραφών είναι πηγή σοφίας, η οποία δυστυχώς κινδύνευε να αφανισθεί λόγω του διωγμού που υφίσταντο κατά καιρούς τα Ελληνικά σχολεία, αν και υπήρχαν μερικά σχολεία όπως η Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, η Σχολή του Σταυρού στα Ιεροσόλυμα, η Πατμιάδα στην Πάτμο, το Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία, η Μαρουτσαία Σχολή στα Ιωάννινα και ελάχιστα άλλα.
Η Αθωνιάδα ιδρύθηκε στον απέναντι λόφο της Μονής Βατοπαιδίου και αναδείχθηκε σύντομα σε σχολείο «οίον δυστυχούσι τοις Γραικοίς ουδέπω εφάνη», όπως τονίζει ο Σέργιος Μακραίος.
Στο Πατριαρχικό ιδρυτικό σιγγίλιο αναφέρεται ότι ήταν «φροντιστήριον ελληνικών μαθημάτων, παιδείας, τε και διδασκαλίας παντοδαπής εν τε λογικαίς, φιλοσοφικαίς τε και θεολογικαίς επιστήμαις» δεν ήταν δηλαδή απλώς μία θεολογική σχολή όπως ίσως θα την φανταζόταν κανείς, λόγω του χώρου στον οποίο ιδρύθηκε αλλά και από τους ανθρώπους οι οποίοι συνέλαβαν και υλοποίησαν την ιδέα της ιδρύσεώς της, αλλά ήταν ένα μικρό πανεπιστήμιο, «παιδείας τε και διδασκαλίας παντοδαπής».
Πηγή: www. asceticexperience.com.
Στόχος του Μελετίου Βατοπαιδινού και των λοιπών οι οποίοι πρωτοστάτησαν η έστω συνέβαλαν στην ίδρυση της Αθωνιάδας ήταν να ιδρύσουν μία σχολή η οποία θα είχε πανελλήνια και παμβαλκανική εμβέλεια.
Η προσφορά της Αθωνιάδας επί Τουρκοκρατίας επέδρασε τόσο θετικά στους μετέπειτα Βατοπαιδινούς πατέρες, ώστε πολλοί από αυτούς συνέβαλαν ουσιαστικά στην ανάπτυξη της Παιδείας του Γένους.  Από την αρχιερατική αλληλογραφία του αρχείου της Μονής ενδεικτικά αναφέρουμε:
Ο Πολυανής Μελέτιος με επιστολή της 25ης Μαρτίου 1875 ζητά την υποστήριξη της Μονής για τα σχολεία της επαρχίας του, αφού όπως τονίζει η Μονή Βατοπαιδίου ανέλαβε να βοηθεί τα σχολεία του Γένους. Συνοδική επιστολή του 1876 δηλώνει ότι η Μονή έδινε τη μεγάλη χορηγία των 5.000 γροσίων ετησίως στη Θεολογική Σχολή Χάλκης. Η Μονή παραχωρεί το μετόχιο της Φιλιπουπόλεως για την ανέγερση Ελληνικής Σχολής.
Ο μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος ευχαριστεί για την προσφορά της Μονής προς την εκεί Γεωργική Σχολή. Ο πατριάρχης Ιωακείμ Γ  εὐχαριστεῖ την Μονή, η οποία το 1908 χαρίζει το χρέος στο Εθνικό Ταμείο ως δωρεά προς την Θεολογική Σχολή Χάλκης, ανερχόμενο στο υπέρογκο ποσό των 5.000 λιρών Τουρκίας. Παράλληλα ο ίδιος πατριάρχης σε επιστολή του, της 3ης Φεβρουαρίου 1912, εκφράζει τον θαυμασμό και την ευχή της Εκκλησίας για την απόφαση της Μονής να αναλάβει την ανέγερση στην Κωνσταντινούπολη της Σχολής των Γλωσσών με το ποσό των 2.500 λιρών Τουρκίας.
Η Μονή είχε ιδιαίτερες σχέσεις και με την Ίμβρο, αφού διατηρούσε εκεί κτήματα το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ου αιώνα από τα οποία προμηθευόταν τα σιτηρά της και εξέχοντα μέλη της Αδελφότητάς της κατάγονταν από την Ίμβρο, όπως ο Αρχιμανδρίτης Χρύσανθος ο Βατοπαιδινός, ο οποίος χρημάτισε και Γενικός Επίτροπος του Αγίου Όρους στην Κωνσταντινούπολη, ο ανηψιός του Παγκράτιος Ιεροδιάκονος ο Βατοπαιδινός, ο Ιωσήφ Ιεροδιάκονος, ο Προηγούμενος Άνθιμος, ο Νικάνωρ μοναχός κ.α.
Οι τρεις πρώτοι γεννήθηκαν στους Αγίους Θεοδώρους της Ιμβρου, το χωριό από το οποίο κατάγεται και ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης  κ.κ. Βαρθολομαίος.
Πηγή: www. asceticexperience.com.
Από το αρχείο της Μονής αντλούμε τις παρακάτω σχετικές πληροφορίες:
Η Ελληνική Σχολή της Ίμβρου με Πρόεδρο τον μητροπολίτη Ίμβρου Παΐσιο με επιστολή της από 29 Αυγούστου 1886 ζητά από την «ευαγή Μονή Βατοπαιδίου» (έτσι ακριβώς αναφέρεται στην επιστολή) την αρωγή της γιατί βρίσκεται σε οικονομική δυσχέρεια, η οποία ανταποκρίνεται ασμένως.
Η Φιλεκπαιδευτική Αδελφότης Ελπίς στις 27 Αυγούστου 1887, η οποία ιδρύθηκε το ίδιο έτος για την προαγωγή και ενίσχυση της παιδείας στην Ίμβρο, στέλνει γράμμα στον Ιεροδιάκονο Παγκράτιο Βατοπαιδινό για να τους βοηθήσει στην εγγραφή μελών της Αδελφότητάς τους.
Στις 26 Νοεμβρίου 1887 η ίδια Ιμβριακή Αδελφότητα ζητά την οικονομική αρωγή της Μονής για τα δημοτικά σχολεία και την Κεντρική Ελληνική Σχολή της Μονής και η Μονή βεβαίως ανταποκρίνεται.
Στις 8 Αυγούστου 1888 η Ιμβριακή Αδελφότητα «Ελπίς» ανακηρύσσει Μέγα Ευεργέτη την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, ενώ στις 19 Ιουλίου 1889 τον Αρχιμανδρίτη Χρύσανθο Βατοπαιδινό για την προσφορά τους στην παιδεία της Ίμβρου μέσω της Αδελφότητος.
Ο Αρχιμανδρίτης Χρύσανθος αναλαμβάνει τα έξοδα φοιτήσεως στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, στην Φιλοσοφική και Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών πολλών Ιμβρίων φοιτητών.
Το 1900 η Μονή συνδράμει οικονομικά για την ανέγερση Δημοτικού Σχολείου της Κοινότητος Αγίων Θεοδώρων Ίμβρου. Ο Πρόεδρος της Κοινότητος Γεώργιος Παπαθεοδώρου ευχαριστεί την Μονή δι’ επιστολής για την «γενναίαν δωρεάν».
Τον Απρίλιο του 1880 ο μητροπολίτης Ίμβρου Παΐσιος επισκέπτεται την Μονή Βατοπαιδίου, ενώ τον Οκτώβριο του 1931 ο μητροπολίτης Ίμβρου Ιάκωβος επισκέφτηκε το κονάκι μας στις Καρυές, όπου είχε εκτενή συνομιλία με τον αντιπρόσωπο της Μονής Προηγούμενο Αδριανό.
Καθολικό Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου. Πηγή: www. asceticexperience.com.
Συνεχίζοντας αυτή την μακραίωνη παράδοση προσφοράς των προκατόχων Βατοπαιδινών Πατέρων μας προς την Παιδεία του Γένους, η νέα Βατοπαιδινή Αδελφότητα με ηγούμενό της τον Αρχιμανδρίτη Εφραίμ , συνεχίζοντας την παράδοση αυτή ανταποκρίνεται σε όλα τα παρόμοια αιτήματα συγχρόνων αναγκών για την Παιδεία όπως πρόσφατα και στην  ανακατασκευή, ανακαίνιση και ανασύσταση του Σχολείου της Ίμβρου, Γυμνασίου και Λυκείου.
Ενα θαύμα που ολοκληρώθηκε πρόσφατα  και μπήκε σε κανονική λειτουργία, το ελληνικό σχολείο της Ίμβρου μετά από 51 χρόνια διακοπής!!! Έτσι η Παιδεία άρχισε να δίνει το φως της πάλι στην νήσο της Ίμβρου.
Σήμερα η Μονή Βατοπαιδίου ενισχύοντας το έργο των Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, την ιεραποστολική διακονία αυτών, το φιλανθρωπικό τους έργο ειδικά μέσα στην κρίση που περνά ο τόπος συνεχίζει, μια άξια του παρελθόντος πορεία για την ανθρωπότητα τον πολιτισμό την παιδεία.
Ενισχύει πολύτεκνες οικογένειες μέσω των Μητροπόλεων, εκδίδει πνευματικά βιβλία και αναδεικνύει το έργο και την προσφορά πατέρων του Αγίου Όρους με εκδηλώσεις και εκδόσεις προς δόξαν Θεού.
Πηγή: www. asceticexperience.com.
Διοργανώνει εκδηλώσεις ενημερωτικού και πνευματικού χαρακτήρα. Διοργανώνει συνέδρια για τον σύγχρονο άνθρωπο και τις ανάγκες του αλλά και για την διατήρηση της παράδοσης, της βυζαντινής  και παραδοσιακής μουσικής. Χρηματοδοτεί προσπάθειες για την Παιδεία και τον Πολιτισμό που αφορούν το μέλλος του Έθνους και της Ορθοδοξίας.
Το κυριότερο; Στέκεται δίπλα στον άνθρωπο σε όλες τις στιγμές του και τον αναπαύει καθημερινά με πνευματικές ομιλίες και μεταφορά βιωμάτων του Αγίου όρους, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε διψασμένες ψυχές να ακούσουν τον αληθινό λόγο από το περιβόλι της Παναγίας.
Ο καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Βατοπαιδίου, πανοσιολογιότατος αρχιμανδρίτης Εφραίμ και πνευματικός πατέρας όχι μόνο των 120 πατέρων της Μονής του αλλά και μοναχών εκτός Όρους, ηγετών χωρών  αλλά κυρίως απλού κόσμου με την βοήθεια της Παναγίας, στηρίζει ψυχές, οικογένειες, νέους σε μια εποχή που ο άνθρωπος περνάει μια από τις μεγαλύτερες πνευματικές κρίσεις. Η Βατοπαιδινή αδελφότητα συνεχίζει και μεγεθύνει το έργο των προκατόχων της δουλεύοντας σκληρά για τον άνθρωπο.
στις