Παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών της ελληνορθόδοξης μειονότητας των νήσων Ίμβρου και Τενέδου.
Το 1923 ο πληθυσμός της Ίμβρου ήταν 10.000 κάτοικοι, οι οποίοι κατά 100% ήταν ορθόδοξοι 'Ελληνες, ενώ η Τένεδος , αριθμούσε 2.500 κατοικους, οι οποιοι κατα τα δύο τρίτα ήταν ορθόδοξοι 'Ελληνες .Με το άρθρο 14 της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923 παραχωρήθηκε στους ελληνορθόδοξους Ιμβρίους και Τενέδιους ειδικό καθεστώς τοπικής αυτοδιοικήσεως που προέβλεπε: α) Ειδική διοικητική οργάνωση αποτελούμενη από 'Ελληνες και παρέχουσα όλες τις εγγυήσεις στον ιθαγενή ελληνορθόδοξο πληθυσμό (μη μουσουλμάνους), σε ό, τι αφορά την άσκηση της τοπικής διοικήσεως και την προστασία των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων επί της ζωής και ελευθερίας του προσώπου και επί της περιουσίας. β) Σώμα αστυνομίας προς εξασφάλιση της δημόσιας τάξεως στρατολογούμενο μεταξύ του ιθαγενούς ελληνορθόδοξου πληθυσμού, με την φροντίδα της προβλεφθείσης τοπικής διοικήσεως, υπό τις διαταγές της οποίας θα διατελούσε.
Παράλληλα, είχαν εφαρμογή και ως προς τους Ιμβρίους και Τενεδίους τα άρθρα 37 έως 44 της συνθήκης της Λωζάνης περί προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων στην Τουρκία.
Παρά τα συμφωνηθέντα όμως, αμέσως , μετά το 1923 οι τουρκικες αρχες με αντιμειονοτικά μέτρα προβαίνουν σε συνεχεις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών των ορθόδοξων Ελλήνων της Ίμβρου και Τενέδου.
Το 1923 απαγορεύεται στους Ίμβριους και Τενέδιους να υπηρετoυν την στρατιωτική τους θητεία στα νησια και επιβάλλεται να υπηρετούν σε απομακρυσμένες περιοχές της ηπειρωτικής Τουρκίας κοντά στα σύνορα με το Ιράν, το Ιράκ και την πρώην Σοβιετική 'Ενωση.
Το 1924 κηρύσσονται ως ανεπιθύμητοι στα νησιά 1.500 Ίμβριοι και 66 Τενέδιοι. Πρόκειται για τους περισσότερο ικανούς και επιφανείς 'Ελληνες που θα μπορούσαν να αναλάβουν την τοπική αυτοδιοίκηση. 'Ετσι, εμποδίσθηκε στην πράξη η εφαρμογή των όρων του άρθρου 14. Από το 1924 μέχρι και σήμερα κανένας ιθαγενής Ίμβριος ή Τενέδιος δεν ανέλαβε την διοίκηση των νησιών , αλλά μόνον Τούρκοι και μη Ίμβριοι.
Το 1927 δημοσιεύεται ο τουρκικος νόμος 1151/1927 , με το άρθρο 14 του οποίου απαγορεύεται η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα δημοτικά σχολεία της Ίμβρου και Τενέδου και επιβάλλεται να γίνονται τα μαθήματα στην τουρκική. Την ίδια εποχή κλείνουν ελληνικά σχολεία και η Κεντρική Σχολή της Ίμβρου. Αργότερα, κατά την περίοδο της ελληνοτουρκικής φιλίας που άρχισε το Ι951 επαναλειτουργούν τα ελληνικά σχολεία.Το 1943 η Τουρκία εποικίζει την Ίμβρο και Τένεδο με Λαζούς, δηλαδή μουσουλμάνους ελληνικής καταγωγής (εξισλαμισθέντες) από την περιοχή μεταξύ Τραπεζούντος και Βατούμ, με σκοπό να αλλοιώσει την εθνολογική σύνθεση των νησιών.
Την ίδια χρονιά δημεύεται όλη η μοναστηριακή περιουσία στην Ίμβρο και Τένεδο, που ανήκει στις Μονές του Αγίου 'Ορους , Αθω της Χαλκιδικής και ισοπεδώνονται ιεροί ναοί και κτίσματα. Ταυτόχρονα, εφαρμόζεται και στα νησιά ο νόμος περί φορολογίας της περιουσίας (varlik) που έγινε αιτία να εκτοπισθούν σε στρατόπεδα αναγκαστικής εργασίας εκατοντάδες ελληνορθόδοξοι Ίμβριοι και Τενέδιοι, επειδή δεν μπορούσαν να πληρώσουν τον φόρο περιουσίας.
Το αποτέλεσμα ήταν να επέλθει οικονομικός μαρασμός στα δύο νησιά. Κατά την χρονική περίοδο 1952-64 σημειώνεται ανάπαυλα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της βελτιώσεως των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Με αφορμή όμως την κρίση στο Κυπριακό πρόβλημα κατά το έτος 1964 οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων φτάνουν στα όρια των φρικαλεοτήτων με την εφαρμογή του τουρκικού σχεδίου αφελληνισμού των νήσων Ίμβρου και Τενέδου με την ονομασία «ERITME PROGRAMMl».
Το τουρκικό αυτό πρόγραμμα διαλύσεως της ελληνορθόδοξης μειονότητας υλοποιήθηκε με τρία μυστικά διατάγματα που είχαν τρεις στόχους: 1) την στέρηση των περιουσιών των ελληνορθόδοξων Iμβρίων Τενεδίων , 2) την εκδίωξη των ιθαγενών κατοίκων από τα νησιά και 3) τον εποικισμό των νησιών με Τούρκους εποίκους.
Προς εφαρμογή των μυστικών αυτών διαταγμάτων ελήΦθησαν τα ακόλουθα μέτρα: α. Δημοσιεύθηκε ο τουρκικός νόμος 502/1964 με τον οποίο απαγορεύθηκε στις ελληνορθόδοξες κοινότητες να κατέχουν ακινητη περιουσια, εκτος απο τα κτιρια των ναών .
Σε εκτέλεση του νόμου αυτού δημεύθηκαν όλα τα ελληνορθόδοξα σχολεία με τα κινητα πραγματα και εποπτικα οργανα, όλα τα κοινοτικά κτίρια, στα οποία στεγάζονται οι κοινοτικές υπηρεσίες, καθώς και όλη η κοινοτική περιουσία. Με το άρθρο 5 της υπ' αριθ. 6830/1964 Πράξεως της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνελεύσεως επιτραπηκαν εκτεταμενες αναγκαστικες απαλλοτριώσεις στην Ίμβρο και εξουσιοδοτήθηκε ο ειρηνοδίκης να κηρύσσει τις απαλλοτριώσεις κατά την απόλυτη κρίση του και χωρίς καμμία δέσμευση από τον νόμο.
Το ίδιο έτος δημεύθηκε, με την μέθοδο της απαλλοτριώσεως έναντι ευτελούς αποζημιώσεως, ολόκληρος ο κάμπος του χωριού Σχοινούδι της Ίμβρου για να εγκατασταθούν εκεί οι τουρκικές αγροτικές φυλακές, που έγιναν αργότερα ορμητήριο εγκληματικών ενεργειών των βαρυποινιτών σε βάρος των ελληνορθόδοξων Ιμβρίων, καθώς επίσης και η περιοχή μεταξύ Παναγίας και Γλυκέως για την εγκατάσταση στρατοπέδου.
Από τότε άρχισε μια ολόκληρη επιχείρηση εικονικών απαλλοτριώσεων κτημάτων των ορθόδοξων Ελλήνων. Η απαλλοτρίωση γινόταν έναντι της εξευτελιστικής αποζημιώσεως της αξίας ενός αυγού ανά τετραγωνικό μέτρο γης, Με αυτόν τον τρόπο δημεύθηκαν στην ουσία 40.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, 44.000 στρέμματα δασικής εκτάσεως και 78.000 στρέμματα βοσκοτόπων.
Με τον ίδιο τουρκικό νόμο 502/1964 επαναφέρεται σε ισχύ το άρθρο 14 του καταργηθέντος νόμου 1151/1927και απαγορεύεται η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα ελληνικά σχολεία. Ταυτόχρονα κλείνουν τα ελληνικά δημοτικά σχολεία.
γ. Το 1974 με την υπ' αριθμ. 35! 27 .5.1974 διαταγή της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας διατάχθηκε η εφαρμογή του τμήματος του σχεδίου «ERIΤΜΕ PROGRAMMI» που αφορούσε την τρομοκρατία των ελληνορθόδοξων Iμβρίων με σκοπό να εξαναγκασθούν να εγκαταλείψουν τα νησιά.
Το βράδυ της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο (20/7/1974) συγκεντρώνονται περίπου 300 άνδρες και κρατουνται επι τρεις ημερες σε στρατοπεδο συγκεντρώσεως. Επίσης, έγιναν ξυλοδαρμοί πολιτών, βιασμοί γυναικών, λεηλατήθηκαν περισσότερα από 200 ελληνικά σπίτια αφού προηγουμένως εκδιώχθηκαν οι ιδιοκτήτες τους, ενώ τα χωριά Κάστρο και Γλυκύ εκκενώθηκαν εντελώς.
Την ίδια στιγμή βεβηλώνεται το νεκροταφείο στο χωριό Κάστρο της Ίμβρου και η ενοριακή εκκλησία λεηλατείται, ενώ άλλα 300 εξωκλήσια στην Ίμβρο βεβηλώνονται και καταστρέφονται ή μετατρέπονται σε πολυβολεία, σταύλους, φυλάκια.
Οι βαρυποινίτες (AGIR CEZA), που μεταφέρθηκαν από την Τουρκία στις αγροτικές φυλακές της Ίμβρου, κυκλοφορούσαν ανενόχλητοι στο νησί. Σε συντονισμό με τους Τούρκους έποικους σκορπούσαν τον τρόμο με ξυλοδαρμούς χωρίς πρόκληση, και εκβιασμούς με απειλητικές επιστολές, βιασμούς γυναικών, δολοφονίες και την διάδοση του συνθήματος «γκιαούρι εξαφανίσου από το νησί γιατί θα πεθάνεις», με την παρότρυνση των τουρκικών αρχών.
Πολλοί φιλήσυχοι Ίμβριοι δολοφονήθηκαν, άλλος με πνιγμό σε πηγάδι, άλλος με απαγχονισμό σε δένδρο, άλλος με ξυλοδαρμό, άλλος με μαχαίρωμα και άλλος με τυφεκισμό με κυνηγετικό όπλο. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής δολοφονίες:
Το 1973 οι βαρυποινίτες .δολοφονούν στο χωριό Παναγία της Ιμβρου τον έμπορο Στέλιο ~αβαλέρo.
Το 1977 η Στυλιανή Ζούνη από τους Αγίους Θεοδώρους, μητέρα ανήλικων παιδιών, βιάζεται και δολοφονείται.
Η σύζυγος του Ιωάννη Καραγιοκτζή πεθαίνει ύστερα από άγριο βιασμό.
Το 1980 κατακρεουργείται στην αγροικία του ο Γιώργος Βιγλής ή Σαμακός από το Σχοινούδι.
Το 1983 δολοφονείται στο Σχοινούδι από βαρυποινίτες ο Ευστράτιος Στυλιανίδης καιστην Παναγία ο Νίκος Λαδάς από έποικους.
Στις 19/11/990 δολοφονείται στο χωριό Γλυκύ ο Ζαφείρης Δεληκωνσταντής.
Κανένας από τους δολοφόνους των άτυχων Ιμβρίων δεν συνελήφθη και δεν τιμωρήθηκε. Πλην τούτων κακοποιήθηκαν και φυλακίσθηκαν πολλοί Ίμβριοι χωρίς να προηγηθεί δίκη αυτών.
Η τρομοκρατία που άρχισε από το καλοκαίρι του 1974 εξανάγκασε σε μαζική φυγή χιλιάδες Ιμβρίων . Οι τουρκικές αρχές δήμευσαν τις περιουσίες των περισσοτέρων και τους διέγραψαν από τα δημοτολόγια και τα μητρώα αρρένων των δήμων στους οποίους ανήκουν, αν και έφυγαν ως Τούρκοι υπήκοοι με επίσημα διαβατήρια.
Παράλληλα μεταφέρθηκαν ομαδικά Τούρκοι από διάφορα μέρη της Τουρκίας και δημιουργήθηκαν τουρκικοί συνοικισμοί στην πρωτεύουσα της Ίμβρου και τρία τουρκικά χωριά κοντά σε ελληνικά. Στους Τούρκους έποικους παραχωρήθηκαν τα κτήματα που είχαν αφαιρεθεί από τους 'Ελληνες με εικονικές απαλλοτριώσεις.
Στη συνέχεια η Ίμβρος μετονομάστηκε σε Γιοκτσέ Αντά και όλα τα ελληνικά τοπωνύμια αντικαταστάθηκαν με τουρκικά, ενώ καταστράφηκαν τα χωριά των Ιμβρίων που εξαναγκάσθηκαν να τα εγκαταλείψουν από την τρομοκρατία και τους διωγμούς.
Σε μεταγενέστερη έκθεση της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας αναφέρεται ότι τα αποτελέσματα της εφαρμογής του σχεδίου "ERITME PROGRAMMΙ" είναι ικανοποιητικά και προτείνεται εντατικότερη εφαρμογή αυτού. Πέραν τούτων ελήφθησαν και άλλα αντιμειονοτικά μέτρα.
Απαγορεύθηκε η πρόσβαση στα νησιά χωρίς προηγούμενη ειδική άδεια, η οποία δίνονταν σε σπάνιες περιπτώσεις. 'Ετσι, ήταν αδύνατο να επισκεφθούν τα νησιά δημοσιογράφοι. Το μέτρο αυτό είχε ως συνέπεια τον αποκλεισμό των νησιών από τον υπόλοιπο κόσμο. Επίσης, απάγορεύθηκε η εξαγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων και η κατοχή οποιουδήποτε πλωτού μέσου, με αποτέλεσμα να μαραζώσει η αλιεία που ήταν μία από τις κυριότερες ασχολίες των κατοίκων.
Ακόμη, σημειώνεται συχνά διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος μόνον στα ελληνικά χωριά, καθώς και παραβίαση της αλληλογραφίας των Ελλήνων.Ας σημειωθεί ότι η Τουρκία προφασίζεται ότι οι ορθόδοξοι 'Ελληνες εγκατέλειψαν την Ίμβρο και την Τένεδο για λόγους αστυφιλίας. Τα ντοκουμέντα όμως των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ιμβρίων και Τενεδίων είναι οι αδιάψευστοι μάρτυρες του ομαδικού και βίαιου εξαναγκασμού τους σε φυγή από τα νησιά.
Τα αποτελέσματα της εφαρμογής του «ERITME PROGRAMMΙ» ήταν να μειωθεί ο ελληνορθόδοξος πληθυσμός στην νήσο Ίμβρο από 10.000 ελληνορθόδοξους σε 15 μείωση κατά 96,48%), ενώ στην νήσο Τένεδο από τους 2.500 ελληνορθόδοξους έμειναν περίπου 10 (μείωση κατά 99,6%). Αντιθέτως, ο τουρκικός πληθυσμός της Ίμβρου από μηδενικός ανέρχεται σήμερα σε 8.000 κατοίκους και της Τενέδου από 800 σε 1.500 κατοίκους.
Στις περιπτώσεις των ελληνορθόδοξων μειονοτήτων της Κωνσταντινουπόλεως και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου, έχει συντελεσθεί συνολική παραβίαση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ξεπερνούν και αυτό το απαρτχάϊντ της νοτίου Αφρικής, παρά τις συμβατικές δεσμεύσεις της Τουρκίας από τα άρθρα 37 έως 44 της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923 από την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , από την Σύμβαση της Ρώμης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, από την έβδομη (VII) αρχή της Τελικής Πράξεως του Ελσίνκι, από την Πράξη της Συναντήσεως της Βιέννης, από την Πράξη της Διασκέψεως της Κοπενχάγης για την Ανθρώπινη διάσταση, από τον Χάρτη του Παρισιού του 1990 και από την 'Εκθεση της Συναντήσεως στην Γενεύη των ειδικών της Δ.Α.Σ.Ε. σε θέματα εθνικών μειονοτήτων.
Τα θεμελιώδη όμως δικαιώματα, των οποίων η παραβίαση συνεχίζεται μέχρι σήμερα και παραμένει ανοικτό πρόβλημα, είναι το αναφαίρετο δικαίωμα της εγκαταστάσεως των ορθόδοξων Ελλήνων της Κωνσταντινουπόλεως και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου στις πατρίδες τους και το δικαίωμα αποζημιώσεως των περιουσιών που δημεύθηκαν ή κατασχέθηκαν ή απαλλοτριώθηκαν εικονικά. Παρά τις ατέρμονες προσπάθειες των Κωνσταντινουπολιτών και των Ιμβρίων και Τενεδίων και παρά τις επίζημες παραστάσεις, η Τουρκική Κυβέρνηση αρνείται να ικανοποιήσει την αξίωση για ισάξια και δίκαιη αποζημίωση των δημευθέντων περιουσιών , σε αντίθεση προς κάθε κανόνα διεθνούς δικαίου και ηθικής.
iktath.kom.duth.gr/ViolImvros.htm
