Μαύρη επέτειος για τον Ελληνισμό! Νωπές οι μνήμες στην γενιά των ξεριζωμένων! Ορδές μανιασμένων Τούρκων έσπαζαν, έκαιγαν λεηλατούσαν, έδερναν και δολοφονούσαν τους ανυπεράσπιστους Έλληνες. Μέσα σε έξι ώρες 4.340 Ελληνικά καταστήματα λεηλατήθηκαν. 2600 Ελληνικά σπίτια καταστράφηκαν. 70 εκκλησίες λεηλατήθηκαν και παραδόθηκαν στις φλόγες. 26 Ελληνικά σχολεία και η μεγάλη του Γένους Σχολή καταστράφηκαν ολοσχερώς. 110 εστιατόρια και ξενοδοχεία καταστράφηκαν, και 21 εργοστάσια και 27 φαρμακεία. Το νοσοκομείο στο Mπαλουκλί πυρπολείται, ένας ιερέας ξυλοκοπείται άγρια, Έλληνες αξιωματικοί και οι οικογένειές τους λυντσάρονται. Εξαγριωμένοι Τούρκοι μπαίνουν στα νεκροταφεία του Μπαλουκλί και του Σιλί.Η μανία τους ξεσπάει στους τάφους. Ξεθάβουν και διαμελίζουν πτώματα. Ανοίγουν τους Πατριαρχικούς τάφους και διασκορπίζουν τα οστά. Αποκορύφωμα ο μαρτυρικός θάνατος του μοναχού Χρύσανθου, τον οποίον έκαψαν ζωντανό περιλούοντάς τον με βενζίνη.Οι Τουρκικές εφημερίδες αποδίδουν τα έκτροπα σε περιθωριακούς τύπους. Η αλήθεια όμως είναι, πως με ένα καλά οργανωμένο σχέδιο δράσης η Τουρκική κυβέρνηση πέτυχε την καταστροφή και την συρρίκνωση των Ελλήνων της Πόλης, οι οποίοι πήραν για δεύτερη φορά τον δρόμο της προσφυγιάς. Το 1923 ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κεμάλ Ατατούρκ, υπέγραψαν συνθήκη βάση της οποίας 315.000 Έλληνες θα παρέμεναν στην Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Ίμβρο, Τένεδο και 80.000 μουσουλμάνοι στην Δυτική Θράκη.Την ίδια νύχτα της καταστροφής, στην Σμύρνη οι διαδηλωτές κατέστρεψαν το Ελληνικό περίπτερο της Διεθνούς Εκθέσεως, έκαψαν την σημαία του, επιτέθηκαν κατά του Ελληνικού Προξενείου και κατέστρεψαν τα διαμερίσματα, όπου έμεναν οι Έλληνες αξιωματικοί του κλιμακίου του ΝΑΤΟ, με τις οικογένειές τους. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι τον διωγμό τον εξαπέλυσε η ίδια η κυβέρνηση του Μεντερές και σαν εκτελεστικό όργανο έδρασε η γνωστή οργάνωση “Η Κύπρος είναι Τουρκική”.Τι σκοπούς όμως είχε αυτό το “πογκρόμ”;
Α) Έγινε στο πλαίσιο του ανθελληνικού πνεύματος, που είχε αρχίσει να καλλιεργείται στον Τουρκικό λαό.
Β) Καταφέρθηκε νέο πλήγμα κατά των συμπατριωτών μας της Πόλης, που αποτελούσαν στόχο της ιθύνουσας Τουρκικής τάξης, για λόγους σωβινισμού.
Γ) Γινόταν μια προειδοποίηση κι ένας εκβιασμός στην Ελλάδα, με σημείο πίεσης την ομογένεια, για την πολιτική της στο Κυπριακό.
Δ) Συντελούσε στην παρότρυνση των μαζών, σύμφωνα με τους νόμους της πολιτικής ψυχολογίας, ώστε να παρασύρονται από εξωτερικούς ερεθισμούς.Και η Ελλάς πως αντέδρασε;Δυστυχώς όπως αντιδρά και σήμερα… Παρακολουθώντας σαν απλός θεατής τα γεγονότα!!!
