Με αφορμή την συμπλήρωση 21 ετών από τη δολοφονία του Σολωμού Σολωμού στην Δερύνεια, το News 24/7 θυμίζει τα γεγονότα εκείνων των ημερών και συνομιλεί με τον καθηγητή Χριστόδουλο Γιαλλουρίδη
Λίγο πριν τις 14:30 της 14ης Αυγούστου του 1996, ένας νεαρός Κύπριος, φεύγει από την πορεία που βρισκόταν σε εξέλιξη στην νεκρή ζώνη κοντά στη Δερύνεια και κατευθύνεται στο τουρκικό φυλάκιο. Σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, με ένα τσιγάρο στο στόμα, ανεβαίνει στον ιστό που βρίσκεται κρεμασμένη η τουρκική σημαία. Ακούγονται φωνές φίλων του «Μην πηγαίνεις κοντά ρε. Έλα έξω». Στη συνέχεια, τρεις πυροβολισμοί από την κατεχόμενη πλευρά. Οι σφαίρες τον έχουν βρει στο κεφάλι, στον λαιμό και στο στομάχι. Ο 26χρονος Σολωμός Σολωμού πέφτει νεκρός.
«Η κατάσταση στην Κύπρο εκείνη την εποχή ήταν διαφορετική απ’ ότι σήμερα. Ήταν μια περίοδος έντασης και διεκδίκησης να περάσουν οι Έλληνες στα κατεχόμενα. Κι αυτό οδηγούσε κατά καιρούς σε μικροσυγκρούσεις ακραίων στοιχείων του καθεστώτος που χτυπούσαν Έλληνες οι οποίοι ήθελαν να πάνε στην κατεχόμενη γη των πατέρων τους. Δεν δινόταν η δυνατότητα στους Έλληνες να περάσουν την γραμμή όπως σήμερα» θυμάται ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Τέσσερις μέρες νωρίτερα, στις 10 Αυγούστου, μια διεθνής διαμαρτυρία, που διοργανώθηκε για την συμπλήρωση 22 χρόνων κατοχής του βόρειου μέρους του νησιού, έφτασε στην Κύπρο. Μοτοσικλετιστές από 12 ευρωπαϊκές χώρες ξεκίνησαν από το Βερολίνο, με τελικό προορισμό την κατεχόμενη Κερύνεια. Μετά από απειλές της τουρκικής πλευράς, τα πλάνα άλλαξαν και αποφασίστηκε η πορεία να μην κατευθυνθεί στην Κερύνεια αλλά να διοργανωθεί εκδήλωση στο Μακάριο Στάδιο.
Ορισμένοι από τους μοτοσικλετιστές, ανάμεσά τους και Κύπριοι, διαφωνούν και στις 11 Αυγούστου κατευθύνονται στα κατεχόμενα. Μπαίνοντας στη νεκρή ζώνη του ΟΗΕ, βλέπουν στην «γραμμή του Αττίλα» περίπου 1.000 Τουρκοκύπριους, μεταξύ αυτών και πολλούς «Γκρίζους Λύκους». Λίγη ώρα μετά οι Τουρκοκύπριοι μπαίνουν οπλισμένοι στην νεκρή ζώνη και αρχίζουν να χτυπούν τους Ελληνοκύπριους. Ο 24χρονος Τάσος Ισαάκ, προσπαθώντας να βοηθήσει έναν Ελληνοκύπριο, εγκλωβίζεται και ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου, τόσο από πολίτες, όσο και –όπως δείχνουν ξεκάθαρα οι φωτογραφίες- από αξιωματούχους του ψευδοκράτους. Δέχεται συνεχόμενα χτυπήματα από πέτρες, γκλομπ, λοστούς και ρόπαλα, μέχρι που αφήνει την τελευταία του πνοή.
«Τότε ήταν ένα είδος δεύτερου Βερολίνου. Δεν μπορούσε να περάσει κανείς. Έτσι λοιπόν, ο Ισαάκ και ο Σολωμού, δοκίμασαν να περάσουν τη γραμμή. Κι εκεί βρέθηκαν απέναντι σε τουρκικό μανιασμένο όχλο που χτύπησε τον Ισαάκ μέχρι θανάτου, ο δε Σολωμός Σολωμού πυροβολήθηκε από τότε ψευδοϋπουργό του καθεστώτος Ντενκτάς, ο οποίος ουδέποτε συνελήφθη ενώ επικηρύχθηκε από την Ιντερπόλ. Επρόκειτο για ηρωικές πράξεις του Σολωμού και του Ισαάκ, οι οποίοι δεν έχουν δικαιωθεί ακόμα γιατί η Κύπρος εξακολουθεί να είναι κατεχόμενη» συνεχίζει ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης.
Ο Σολωμός Σολωμού, που δολοφονήθηκε με τρεις σφαίρες, ήταν ξάδελφος του Τάσου Ισαάκ. Αμέσως μετά την κηδεία του 24χρονου στις 14 Αυγούστου, πολλοί από τους παρευρισκόμενους, ανάμεσά τους και ο Σολωμού, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν πορεία διαμαρτυρίας στη Δερύνεια. Οι εικόνες από τις κάμερες βοήθησαν την αστυνομία να ταυτοποιήσει τους δράστες της δολοφονίας του Σολωμού και στη συνέχεια εκδόθηκε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τον Κενάν Ακίν, υπουργό Γεωργίας του ψευδοκράτους και τέσσερις ακόμη αξιωματούχους. Οκτώ χρόνια αργότερα, ο Ακίν παραδέχτηκε ότι εκείνος πυροβόλησε τον Σολωμού, ισχυριζόμενος πως είχε πάρει εντολή από τον επικεφαλής των κατοχικών ειδικών δυνάμεων.
(AP Photo Phillip Mark)
«Βγήκε ένταλμα σύλληψης, αλλά δεν τον συλλαμβάνει κανένας. Κανονικά, έπρεπε να τον συλλάβουν οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας κανονικά, διότι είναι δολοφόνος Ελληνοκύπριου πολίτη. Υπάρχει η φωτογραφία του να πυροβολεί, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι αυτό» ξεκαθαρίζει ο κ. Γιαλλουρίδης. Στο ερώτημα γιατί δεν διεκδικήθηκε επαρκώς από τις κυπριακές κυβερνήσεις η σύλληψη του δολοφόνου, ο καθηγητής της Παντείου εξηγεί: «Για να μην οξυνθεί η κατάσταση. Υπάρχει μια θεωρία στην Κύπρο που λέει ότι όσο δεν τους πειράζουμε, δεν οξύνεται η κατάσταση, ενώ στην ουσία το αντίθετο γίνεται. Η τουρκική πλευρά αποθρασύνεται. Θα έπρεπε να είχε υλοποιηθεί το διεθνές ένταλμα σύλληψης, να είχε συλληφθεί ο δολοφόνος, να δικαστεί κανονικά και να καταδικαστεί. Έτσι θα έδειχνε η Κύπρος ότι είναι κράτος δικαίου και όχι φοβισμένη».
Όπως λέει, «σήμερα οι δολοφόνοι κυκλοφορούν ελεύθεροι. Είμαστε απαράδεκτοι. Το Ισραήλ πολλά χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα, κυνηγούσε τους υπευθύνους μέχρι την Αργεντινή και τους έφερνε στο Ισραήλ για να τους δικάσει. Εμείς δεν έχουμε δικάσει κανέναν από αυτούς που εγκλημάτησαν εις βάρος της Κύπρου».
Τις επόμενες ημέρες, η κατάσταση στην Κύπρο εξομαλύνθηκε, ενώ το 2008 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Τουρκία και επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στην οικογένεια του Σολωμού. «Υπήρξε μια ένταση στη συνέχεια, η οποία δεν οδήγησε σε περαιτέρω κλιμάκωση, αντιθέτως άνοιξε ο Ντενκτάς τα οδοφράγματα και η υπόθεση εξομαλύνθηκε. Δυστυχώς βέβαια αυτό έγινε χωρίς να τιμωρηθεί η τουρκική πλευρά και χωρίς να συλληφθούν οι δολοφόνοι των Ισαάκ και Σολωμού, ενώ ακόμη δεν έχουν δικαιωθεί καθώς η Κύπρος παραμένει υπό κατοχή», ολοκληρώνει ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης.
(Κεντρική φωτό: AP Photo/APTV/TRT/CYCBC)
