Η μικρασιατική καταστροφή ήταν αποτέλεσμα της υποδούλωσης όλων των ελληνικών κυβερνήσεων της εποχής εκείνης για την εξυπηρέτηση των οικονομικών, πολιτικών και στρατηγικών συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Mε τον όρο "Μικρασιατική καταστροφή" εννοούμε το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου
του 1918-1922.Στην διάσκεψη του Λονδίνου το 1920 αποφασίστηκε η παραχώρηση της Θράκης και της Σμύρνης στην Ελλάδα.
Μετά από
αυτή την απόφαση οι μεγάλες δυνάμεις, κάτω από την πίεση του Ελευθέριου
Βενιζέλου, έδωσαν την συγκατάθεσή τους για να αποβιβασθεί ο ελληνικός στρατός
στην ενδοχώρα της Μικρά Ασίας. Οι Έλληνες της Σμύρνης τούς δέχτηκαν σαν
απελευθερωτές.
Έναν μήνα αργότερα πραγματοποιήθηκε η Συνθήκη των Σεβρών κατά την οποία προσαρτήθηκε η Μικρά Ασία στο Ελληνικό Κράτος.
Την περίοδο εκείνη ο Κεμάλ Ατατούρκ ο οποίος ήταν ηγέτης μίας ομάδας Τούρκων επαναστατών δημιουργούσε το Εθνικό Τουρκικό Κίνημα στην Ανατολία. Οι επαναστάτες αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την Συνθήκη των Σεβρών και ετοιμάστηκαν να πολεμήσουν για να πάρουν πίσω τα εδάφη που είχαν δοθεί στους Έλληνες.
Έναν μήνα αργότερα πραγματοποιήθηκε η Συνθήκη των Σεβρών κατά την οποία προσαρτήθηκε η Μικρά Ασία στο Ελληνικό Κράτος.
Την περίοδο εκείνη ο Κεμάλ Ατατούρκ ο οποίος ήταν ηγέτης μίας ομάδας Τούρκων επαναστατών δημιουργούσε το Εθνικό Τουρκικό Κίνημα στην Ανατολία. Οι επαναστάτες αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την Συνθήκη των Σεβρών και ετοιμάστηκαν να πολεμήσουν για να πάρουν πίσω τα εδάφη που είχαν δοθεί στους Έλληνες.
Το καλοκαίρι του 1920, ο ελληνικός στρατός πραγματοποίησε αρκετές επιτυχίες και η ελληνική ζώνη κατοχής επεκτάθηκε στο δυτικό και βορειοδυτικό τμήμα της Μικρά Ασίας. Οι Έλληνες που ζούσαν στην Μικρά Ασία πίστευαν ότι θα απελευθερωθούν από τους Τούρκους. Οι Έλληνες είχαν συμμαχήσει με τους Άγγλους και τους Γάλλους, ενώ οι Τούρκοι ήταν στο αντίπαλο στρατόπεδο. Αργότερα η Τουρκία με ηγέτη τον Κεμάλ Ατατούρκ κατάφερε να συνθηκολογήσει με την Γαλλία, την Ρωσία και την Ιταλία.
Ο Κεμάλ, ως αρχιστράτηγος του τουρκικού στρατού, έκανε μυστική συμφωνία με την Γαλλία και ακύρωσε την συνθήκη των Σεβρών.
Στις 13 Αυγούστου 1922
οι Τούρκοι με αρχηγό τον Κεμάλ έκαναν επίθεση. Ο Ελληνικός στρατός
αιφνιδιάστηκε. Η ελληνική άμυνα διασπάστηκε και ο στρατός υποχρεώθηκε να
υποχωρήσει. Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1922 οι Τούρκοι μπήκαν στην Σμύρνη και στις
18 του ίδιου μήνα ολοκληρώθηκε η εκκένωση της Μ. Ασίας από τα ελληνικά
στρατεύματα. Άρχισαν να λεηλατούν σπίτια και περιουσίες, να καταστρέφουν
γεωργικές καλλιέργειες, να γκρεμίζουν, σχολεία, ναούς και άλλα ιδρύματα να
σφάζουν ανθρώπους ή να τους παίρνουν αιχμάλωτους και να καίνε την Σμύρνη.
Εκατοντάδες ιερείς σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους. Άλλους τους κάρφωσαν σε
δέντρα, άλλους τους σούβλισαν και άλλους τους έθαψαν ζωντανούς
Οι ορθόδοξες εκκλησίες έγιναν τζαμιά, στάβλοι ή αποθήκες. Ακόμα και ο Ελληνορθόδοξος Επίσκοπος Σμύρνης Χρυσόστομος λιντσαρίστηκε και δολοφονήθηκε άγρια.
Οι Έλληνες προσπάθησαν να φύγουν, σκαρφαλώνοντας σε Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά πλοία. Όμως οι Άγγλοι, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί τούς πετούσαν με κλωτσιές στην θάλασσα. Η Μικρασιατική καταστροφή είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνουν πάνω από 600.000 άνθρωποι, να τραυματιστούν 75.000 στρατιώτες, και πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Αμέσως μετά την Μικρασιατική καταστροφή έγινε έκτακτο στρατοδικείο, γνωστό και ως η δίκη των έξι, με πρόεδρο τον στρατηγό Αλέξανδρο Οθωναίο, όπου παραπέμφθηκαν οχτώ υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης Γούναρη, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Η δίκη πραγματοποιήθηκε με συνοπτικές διαδικασίες, και κατέληξε με την καταδίκη σε θάνατο των: Δημητρίου Γούναρη, Νικολάου Θεοτόκη, Γεωργίου Χατζανέστη, Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, Γεωργίου Μπαλτατζή και Νικολάου Στράτου στις 28 Νοεμβρίου 1922. Η εκτέλεση έγινε την ίδια μέρα στο Γουδί.
Οι ορθόδοξες εκκλησίες έγιναν τζαμιά, στάβλοι ή αποθήκες. Ακόμα και ο Ελληνορθόδοξος Επίσκοπος Σμύρνης Χρυσόστομος λιντσαρίστηκε και δολοφονήθηκε άγρια.
Οι Έλληνες προσπάθησαν να φύγουν, σκαρφαλώνοντας σε Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά πλοία. Όμως οι Άγγλοι, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί τούς πετούσαν με κλωτσιές στην θάλασσα. Η Μικρασιατική καταστροφή είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνουν πάνω από 600.000 άνθρωποι, να τραυματιστούν 75.000 στρατιώτες, και πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Αμέσως μετά την Μικρασιατική καταστροφή έγινε έκτακτο στρατοδικείο, γνωστό και ως η δίκη των έξι, με πρόεδρο τον στρατηγό Αλέξανδρο Οθωναίο, όπου παραπέμφθηκαν οχτώ υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης Γούναρη, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Η δίκη πραγματοποιήθηκε με συνοπτικές διαδικασίες, και κατέληξε με την καταδίκη σε θάνατο των: Δημητρίου Γούναρη, Νικολάου Θεοτόκη, Γεωργίου Χατζανέστη, Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, Γεωργίου Μπαλτατζή και Νικολάου Στράτου στις 28 Νοεμβρίου 1922. Η εκτέλεση έγινε την ίδια μέρα στο Γουδί.
Η μικρασιατική καταστροφή ήταν αποτέλεσμα της υποδούλωσης όλων των ελληνικών κυβερνήσεων της εποχής εκείνης για την εξυπηρέτηση των οικονομικών, πολιτικών και στρατηγικών συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων της εποχής.
(Από την Άννα-Μαρία)
