με δυο λόγια, η πληθυντική χρήση της ελευθερίας ανοίγει κατευθείαν το ζήτημα των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη.
Η ίδια η λέξη δικαίωμα περιγράφεται συνήθως ως νομικά αναγνωρισμένη ελευθερία, ως νομικά εγγυημένη ελευθερία για το άτομο και για το κοινωνικό σύνολο. Νά, λοιπόν, δύο επίσης στενά συνδεδεμένες έννοιες, οι ελευθερίες και τα δικαιώματα.
«Κοινωνικά αστικά δικαιώματα μπορούν να ασκηθούν μόνο σε σχέση με άλλα μέλη της κοινωνίας. Είναι, με τη σωστή έννοια, δικαιώματα επικοινωνίας.
Η ελευθερία του θρησκεύματος (σε αντιδιαστολή με τη θρησκευτική συνείδηση), η ελευθερία του λόγου, του συνέρχεσθαι, και της ιδιοκτησίας αποτελούν τέτοια δικαιώματα.
Τα δικαιώματα αυτά εμπεριέχουν έναν περιορισμό: η άσκησή τους δεν πρέπει να στερεί τα ίδια δικαιώματα από τους άλλους· στη γλώσσα του Καντ τα δικαιώματα του ενός πρέπει να συνυπάρχουν με τα δικαιώματα των άλλων.
Διαμέσου τέτοιων γενικών νόμων, όπως ο νόμος περί δυσφημήσεως, συκοφαντίας και προσβολής, πραγματοποιείται ακριβώς αυτή η εναρμόνιση».
