Η σημαντική αυτή η εξέλιξη ανακοινώθηκε κατά την παρουσίαση στο Βατικανό της έκθεσης «Lux Arcana» (Φως στο σκοτάδι) η οποία από τον ερχόμενο Φεβρουάριο θα ανοίξει για το κοινό, για πρώτη φορά, αποκαλύπτοντας τους θησαυρούς ενός από τα παλαιότερα και πιο εκτεταμένα αρχεία στον κόσμο.
Οι μαρτυρίες, εξήγησε ο θεματοφύλακας των Μυστικών Αρχείων, Μονσινιόρ Σέρτζιο Παγκάνο, περιγράφουν «λεπτομερώς» τις «διαδικασίες βασανιστηρίων που χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι εναντίον των Αρμενίων».
Για παράδειγμα, υπάρχουν στοιχεία για το πώς οι στρατιώτες της Υψηλής Πύλης θα στοιχημάτιζαν «στο φύλο των εμβρύων στις μήτρες των εγκύων πριν τις ξεσκίσουν και με το ίδιο μαχαίρι σκοτώσουν τα μωρά».
Αυτά τα ντοκουμέντα της Τουρκικής θηριωδίας, είπε ο αρχειοθέτης του Βατικανού, «με κάνουν να ντρέπομαι που είμαι άντρας και αν δεν ήταν η πίστη μου, θα έβλεπα μόνο σκοτάδι».
Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς ότι η δημοσίευση αυτών των εγγράφων αναζωπυρώνει την ένταση μεταξύ της Αγίας Έδρας και της Τουρκίας, τη στιγμή που η μνήμη της δολοφονίας του Μονσινιόρ Λουίτζι Παντοβέζε, Αποστολικού Βικάριου της Ανατολίας, πριν από ένα χρόνο, στις 3 Ιουνίου, είναι ακόμα ζωντανή.
Η Καθολική Εκκλησία εξακολουθεί να περιμένει μια αναγνώριση από το τουρκικό κράτος, αν και πρόσφατα έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος. Για παράδειγμα, έχει γίνει ευκολότερο να εκτελούνται προσκυνήματα στην εκκλησία στην Ταρσό, τη γενέτειρα του Αγίου Παύλου.
Το Μυστικό Αρχείο του Βατικανού περιβάλλεται από ένα πέπλο μυστηρίου, και όχι μόνο για το όνομά του («μυστικό», σε αυτή την περίπτωση, είναι η μεσαιωνική λατινική έννοια του «ιδιωτικού»). Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Νταν Μπράουν έστησε μερικές σκηνές του «Άγγελοι και Δαίμονες» του και παραδόξως, ένα βίντεο που ετοιμάστηκε για να παρουσιάσει την έκθεση δείχνει σε μεγάλο βαθμό την αινιγματική ατμόσφαιρα της ταινίας του Χόλιγουντ.
Στην πραγματικότητα, για αιώνες τα Αρχεία διατηρούν αρχεία και κυβερνητικά έγγραφα των παπών και της Αγίας Έδρας.
Η πρόθεση της έκθεσης, εξήγησε ο Monsignor Pagano, είναι ακριβώς να διαλύσει αυτόν τον μύθο: «Εκτός από μια φυσική πρόθεση για αισθητική θεώρηση ιστορικών κειμηλίων, διάσημων και λιγότερο συναρπαστικών ενδυμάτων, σκοπεύει να ρίξει φως στην πραγματικότητα του σεβαστού ιδρύματος, για τη φύση του, το περιεχόμενό του, τη δραστηριότητά του».
