Οι γεωπολιτικές επιδιώξεις Μόσχας και Ουάσιγκτον προκαλούν:

Νέες αντιπαραθέσεις μεταξύ Βαρθολομαίου και Κυρίλλου!

Δεν τους νοιάζει τους δύο Ορθοδόξους Προκαθημένους ότι διατηρούν συνειδητά τα «χωράφια» τους χέρσα επί σειρά ετών αλλά μετά μανίας επιδιώκουν να λάβουν κι άλλα αγνοώντας την απολογία που θα κληθούν να δώσουν ενώπιον του Θεού!

Για την καρποφορία των χωραφιών που ήδη κατέχουν ενδιαφέρονται πλημμελώς... Ήδη οι εκκλησιαστικές επαρχίες που διαποιμαίνουν έχουν γεμίσει αγκάθια και τριβόλια, τα οποία πνίγουν τα λιγοστά δενδρύλια που εμμένουν σε δύσκολους καιρούς να καρποφορούν!» (Σύγχρονος γέροντας ασκητής)

 Βαθαίνει το ρήγμα στις σχέσεις Κωνσταντινούπολης και Μόσχας μ’ αποτέλεσμα το σχίσμα στους κόλπους της Ορθοδοξίας να συνιστά πλέον ορατή απειλή. Οι τελευταίες συνομιλίες του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου στη Σερβία όχι μόνο δεν συνέβαλαν στη λύση των υφιστάμενων διαφορών των δύο Εκκλησιών αλλά επιδείνωσαν ακόμη περαιτέρω το όλο κλίμα, κάτι που διαπιστώθηκε από τις μετέπειτα κινήσεις των δύο Πατριαρχών.

Ποιά όμως η αιτία της διαμάχης; Γιατί η Μόσχα αμφισβητεί τον συντονιστικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου; Ποιά η ευθύνη της Κωνσταντινούπολης στην αναβίωση των εθνικιστικών τάσεων στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας; Κατά πόσο οι δύο Προκαθήμενοι εξυπηρετούν γεωπολιτικά σχέδια της κοσμικής εξουσίας; Ποιά και σε ποιό βαθμό η εμπλοκή των υπολοίπων ορθοδόξων Εκκλησιών στην υποφαινόμενη νέα όξυνση μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Μόσχας; Ποιούς άραγε να εξυπηρετεί μία νέα αντιπαράθεση των εν Χριστώ αδελφών Ορθοδόξων Εκκλησιών; Ποιοί θέλουν την Ορθοδοξία διαιρημένη; Ποιοί υποκινούν διασπαστικά σενάρια μέσα από την καλλιέργεια εθνικιστικών τάσεων στον ορθόδοξο χώρο;

 

Τεντωμένο σχοινί

 

Παρακολουθώντας τις τελευταίες ιδιαίτερα δεκαετίες τις σχέσεις Κωνσταντινούπολης και Μόσχας εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι κινούνται πάνω σε τεντωμένο σχοινί. Το χαρακτηριστικό στοιχείο τους είναι η καχυποψία και η υποκρισία που ξεπερνά κατά πολύ ακόμη και τον φαρισαϊσμό.

Ως εκ τούτου και οι δύο αδελφές Εκκλησίες διαχωρίζουν τους πάντες ως φίλους η εχθρούς με κριτήριο τα ανωτέρω στοιχεία. Μέσα στο πλαίσιο αυτό αγωνίζονται για το πως θα εξασφαλίσουν την εύνοια των υπολοίπων Ορθοδόξων Ιεραρχών και δη Προκαθημένων, προκειμένου να προωθήσουν τις επιδιώξεις τους. Ανταλλάσουν σκληρές επιστολές στο φαρισαϊκό «αδελφικό» όμως πλαίσιο που τους διέπει. Μετατρέπονται συνειδητά σε πιόνια της πολιτικής σκηνής λειτουργώντας στην ουσία ως πειθήνια όργανά τους προκειμένου να εξασφαλίσουν την παντός τύπου στήριξη. Κι αυτό γιατί είθισται να προβάλλουν πρωτίστως το γένος καταγωγής τους, Έλληνας η Ρώσος και όχι την χριστιανική υπερθνικιστική ορθόδοξη ιδιότητα. Ως εκ τούτου οι οιανδήποτε κινήσεις, προτάσεις και θέσεις που κατά καιρούς εκδηλώνουν έχουν πάντοτε το περιτύλιγμα της ιδιοτέλειας.

 

Πρωτοκαθεδρίες... και εκκλησιαστικά οικόπεδα

 

Ας δούμε όμως τι είναι αυτό που ενισχύει την εδώ και δεκαετίες υφιστάμενη ρήξη. Είναι καλοί μου χριστιανοί η εξασφάλιση της πρωτοκαθεδρίας. Τι σημαίνει αυτό; Τσακώνονται για το ποιός θα έχει τα περισσότερα χωράφια (κανονικό έδαφος), ποιός θα έχει την αρχηγία. Λησμονούν οι καλοί μας Πατριάρχες ότι «ει τις θέλει πρώτος είναι, έσται πάντων έσχατος και πάντων διάκονος» και να λειτουργεί με την αφοσίωση και την αγνότητα ενός παιδιού έναντι του Θεού (Κατά Μάρκον 9, 33-37, 10, 13-16)! Λησμονούν λοιπόν ότι δεν πρέπει να λειτουργούν ως διοικητές και ηγέτες αλλά μόνο ως κήρυκες του ευαγγελίου. Λησμονούν ότι για το μόνο που πρέπει να κοπιάζουν νυχθημερόν είναι η σωτηρία των ψυχών που κρέμονται από το πετραχήλι τους.

Και για να λέμε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη -σκάφη το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο υπό την ηγεσία του νυν Πατριάρχη Βαρθολομαίου έχει βαλθεί να εξυπηρετεί τα γεωπολιτικά σχέδια των ΗΠΑ σε βάρος της Ρωσίας. Κι από την άλλη το Πατριαρχείο Μόσχας λειτουργεί ιδιαίτερα το τελευταίο καιρό κατά τρόπο που εξυπηρετεί την πάλι ποτέ επιδίωξη της ρωσικής εκκλησίας να αναδειχθεί ως τρίτη Ρώμη και να αναλάβει τα ηνία της Ορθοδοξίας. Μέσα στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται όλες, μα όλες οι κινήσεις και των δύο πλευρών.

Για παράδειγμα το περασμένο καλοκαίρι καθ’ υπόδειξη του Πατριάρχη Βαρθολομαίου υποβαθμίστηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος και το Άγιο Όρος η επίσκεψη του Ρώσου Πατριάρχη. Κάτι αντίστοιχο έπραξαν και οι Ρώσοι, όπου υποβάθμισαν την παρουσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις πρόσφατες εκδηλώσεις για τα 1000 έτη από τον εκχριστιανισμό των Ρως! Τώρα πεδίον αντιπαράθεσης έχει καταστεί η Κίνα και η Ιαπωνία αλλά και το Άγιον Όρος!

Μόσχα και Κωνσταντινούπολη εκλαμβάνουν ως κανονικό εκκλησιαστικό έδαφος τους τις χώρες αυτές με τους μετρημένους στα δάκτυλα χριστιανούς και εκλέγουν Μητροπολίτες και Αρχιεπισκόπους για να τους διοικούν!!! Ο στόχος τους φυσικά εξυπηρετεί τα γεωπολιτικά σχέδια των πολιτικών πατρώνων τους... Αλλά και οι ΗΠΑ, η Ευρώπη αποτελούν πεδία διαμάχης, γιατί η θρησκεία για την πολιτική ανοίγει ποικίλους δρόμους. 

 

Η εμπλοκή του Αγίου Όρους

 

Η Ιερά Μονή του Αγίου Παντελεήμονος, το λεγόμενο ρωσικό μοναστήρι στο Άγιον Όρος κατέστη πάντως το νέο επίκεντρο της όξυνσης. Κι αυτό γιατί λέγεται ότι κατά τη συνάντησή τους στη Σερβία ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος πέραν των άλλων επιδιώξεών του απαίτησε να ασκήσει τα δικαιώματά του στο Άγιον Όρος! Συγκεκριμένα ζήτησε να επιτραπεί να εγκαταβιώσουν στο Άγιον Όρος και Ρώσοι μοναχοί και να σταματήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο να βάζει κωλύμματα στη διαμονή τους. Την απάντηση ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος την έδωσε με το να μεταβεί στο ρωσικό μοναστήρι, ως κυρίαρχος Επίσκοπος της αγιώνυμης πολιτείας και να ενισχύσει το εθνικιστικό φρόνημα των εκεί μοναχών που στην συντριπτική πλειονότητά τους είναι Ουκρανοί... Μέσα στο πλαίσιο αυτό την «πλήρωσε» για δεύτερη φορά η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, στην οποία προσάπτεται η κατηγορία από την Ουάσιγκτον ότι συνέβαλε στην εκλογή του Ρώσου προέδρου Πούτιν και ότι υπήρξε ο δίαυλος της ανάπτυξης των ελληνορωσικών σχέσεων την εποχή της κυβερνήσεως Καραμανλή (βλ. ρεπορτάζ σελ 25)! Κάτι αντίστοιχο φυσικά είχε γίνει και στα Ιεροσόλυμα με θύμα τον Μητροπολίτη Βόστρων Τιμόθεο, ο οποίος μέχρι σήμερα πληρώνει το γεγονός ότι σπούδασε μεταξύ άλλων και στη Μόσχα και ότι με τις πλάτες των Ρώσων ανακαίνισε το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.

Από την πλευρά της η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας υποσκάπτει συστηματικά το ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε όλη την υφήλιο απαντώντας με τον ίδιο τρόπο που λειτουργεί και το Φανάρι. Το πρόβλημα πάντως έγκειται και στο ότι στην αντιπαράθεση τους οι δύο Ορθόδοξες Εκκλησίες εμπλέκουν ενίοτε και τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες αλλά και προκαλούν προβλήματα στη λεγόμενη ορθόδοξη διασπορά. Κι αυτό γιατί οι διαφωνίες τους επεκτείνονται ακόμη και στην μελλοντική σύγκλιση της Μεγάλης Οικουμενικής Συνόδου. Η επιδίωξη της Μόσχας για την ύπαρξη συλλογικής προεδρίας, αλλά και της όσο το δυνατόν ευρύτερης εκπροσώπησης αρχιερέων, αποσκοπεί στην άμεση αμφισβήτηση του συντονιστικού ρόλου της Κωνσταντινούπολης. Το Φανάρι όχι μόνο απορρίπτει κατηγορηματικά την πρόταση τηής Μόσχας αλλά επιδιώκει σε συνεργασία με τις υπόλοιπες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες να διατηρήσει τα ισχύοντα μέχρι σήμερα.

Βέβαια ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος επ’ ουδενί επιθυμούν επί του παρόντος να κόψουν το τεντωμένο σχοινί, έτσι ώστε να διχασθεί με ένα νέο σχίσμα η Ορθοδοξία. Και δεν το επιθυμούν γιατί δεν το θέλουν οι πολιτικοί πάτρωνές τους η κυβέρνηση των ΗΠΑ για τον πρώτο και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν για τον δεύτερο... Παραθέτουμε ωστόσο ένα μικρό απόσπασμα της επιστολής του Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς τον Πατριάρχη Μόσχας για να κατανοήσετε το πνευματικό επίπεδο των σύγχρονων διαδόχων των Αποστόλων... 

 

Επιστολή διαμαρτυρίας

«Τα αποτελέσματα των εορτασμών τούτων (εκχριστιανισμός των Ρως) δεν ήσαν τα αναμενόμενα, λόγω των επισυμβάντων δυσαρέστων και ουχί κανονικώς αιτιολογουμένων γεγονότων, τα οποία προκάλεσαν λύπην και ερωτηματικά ποικίλα ως προς τον στόχον και τον σκοπόν της διοργανώσεως των εορτασμών. Και τούτο παρά την γενομένην προεργασίαν μεταξύ του Αρχηγού της ημετέρας Αντιπροσωπείας Ιερωτάτου Μητροπολίτου Γαλλίας κυρίου Εμμανουήλ και του Ιερωτάτου Μητροπολίτου Βολοκολάμσκ κυρίου Ιλαρίωνος, καθ’ ην διετυπώθησαν σαφώς και κατηγορηματικώς αι κανονικαί θέσεις και απόψεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και επήλθε συμφωνία εις πάντα τα συζητηθέντα σημεία, ίδια όσον αφορά εις ενίας σημαντικάς λεπτομερείας, απτομένας θεσμικών και κανονικών αξιών, ο μη απόλυτος σεβασμός των οποίων τραυματίζει τας διμερείς σχέσεις και την πανορθόδοξον ενότητα και συνεργασίαν, τόσον απαραίτητον εις την σύγχρονον καταλυτικήν των ηθικών αξιών εποχήν, κατά την οποίαν επιβεβλημένη, πεποίθαμεν, τυγχάνει η ενίσχυσις της πανορθοδόξου ενότητος εν υπερβάσει ιδιοτελών βλέψεων…».

Για το θέμα της αποσιώπησης της συμβολής της Κωνσταντινούπολης στον εκχριστινισμό των Ρως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επισημαίνει: «… ουδεμία τοιαύτη αναφορά της συμβολής της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως εις τον εκχριστιανισμόν των Ρως εγένετο, απευθύνομεν δε εις εαυτούς και αλλήλους την απορίαν: δια τι εκλήθη το Οικουμενικόν Πατριαρχείον; Μήπως δια να παραστή ως απλούς θεατής της αναμνήσεως γεγονότων εις τα οποία τούτο υπήρξε πρωτεργάτης και φωτιστής και ποδηγέτης και καθοδηγητής επί μακράν σειράν αιώνων μέχρι της χειραφετήσεως της Υμετέρας Εκκλησίας υπ’ αυτού εις Αυτοκέφαλον και της ανυψώσεως εν συνέχεια εις την Πατριαρχικήν τιμήν δια του Πατριαρχικού και Συνοδικού Τόμου επί Οικουμενικού Πατριάρχου Ιερεμίου του Β ἢ μήπως δια να επευλογήση δια της παρουσίας αυτού αντικανονικάς ενεργείας, ως αι κατωτέρω ενδεικτικώς σημειούμεναι... 

...Λύπην προκάλεσεν ότι ο επί κεφαλής της ούτω αποκαλούμενης «Ορθόδοξης Εκκλησίας εν Αμερική»… μη αναγνωριζομένης… υπό του συνόλου της Ορθοδοξίας Ιερώτατος Μητροπολίτης κύριος Τύχων συμμετέσχεν εις τας τελεσθείσας Θείας Λειτουργίας (σ.σ. σε Μόσχα, Κίεβο και Μινσκ) ως «προκαθήμενος» αυτοκεφάλου Εκκλησίας, παρά την επιτευχθείσαν προηγουμένως επί του προκειμένου συμφωνίαν… όπως ούτως λειτουργήση εις την τάξιν των απλών Ιεραρχών».

Το γεγονός τούτο «… ωδήγησεν ορθώς την ημετέραν Πατριαρχικήν Αντιπροσωπείαν εις την απόφασιν να μην συνιερουργήση κατά την εν Κιέβω τελεσθείσαν Θείαν Λειτουργίαν, παραστή δε απλώς συμπροσευχόμενη…

Γνωστή Υμίν τυγχάνει η άποψις ότι όταν υπάρχουν διαφωνίαι μεταξύ των Εκκλησιών δεν πρέπει αύται να οδηγούν εις σχίσμα. Υπό τοιαύτης ασφαλώς αρχής εμπνεομένη η ημετέρα Αντιπροσωπεία δεν αντέδρασεν κατά το εν Μόσχα συλλείτουργον, παρ’ όλον ότι αντελήφθη την αντικανονικότητα της ιδιότητος υφ’ ην συμμετέσχεν ο ειρημένος ιεράρχης Τύχων…» Τα σχόλια μας ως καταλαβαίνετε περιττεύουν.

 

Συντάκτης: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΚΡΗΣ
Πηγή: ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013