Γράφει ο Ευάγγελος Διπλάρας, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
Η Μέση Ανατολή είναι ένα υποσύστημα μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας.
Μέσα σε αυτό το εύθραυστο υποσύστημα υπάρχει ένα μωσαϊκό από θρησκείες και διάφορα υποσύνολα που προκύπτουν από αυτές. Τα κυριότερα θρησκευτικά ρεύματα είναι ο Χριστιανισμός, ο Μουσουλμανισμός και ο Ιουδαϊσμός.
Εδώ και πολλά χρόνια αυτό το μωσαϊκό κινδυνεύει να διαλυθεί καθώς η Χριστιανική θρησκεία βρίσκεται υπό διωγμό και απειλείται σταδιακά με εξαφάνιση. (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2016) Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να εξετάσουμε μια μικρή κοινότητα ανθρώπων οι οποίοι κατοικούν στον Λίβανο και αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες ή Ρωμιοί χριστιανοί ορθόδοξοι και συνεχιστές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Kατά την περίοδο της Ελληνιστικής εποχής το ελληνικό στοιχείο επεκτείνει την επιρροή του σε οικουμενικό επίπεδο, επομένως και στην περιοχή του Λεβάντε και συγκεκριμένα σε περιοχές του Λιβάνου*[1]. ( Γρηγοράκου-Παρνασσού, Π., 2011, σ. 84) Κατά την Βυζαντινή περίοδο, οι Άραβες κατέκτησαν τις περιοχές που κατοικούσαν οι Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι το 634 μ.χ., τις οποίες ονόμασαν «γη Αλ Ρουμ (γη των Ρωμιών)». Ο Άραβας ιστορικός «Αλ Γιακίντι, σημείωσε ότι σε πόλη του Λιβάνου και της Συρίας, (Akram, 1970, σ.126) οι Άραβες εισβολείς ήταν υποχρεωμένοι να επικοινωνούν με τους έλληνες στην ελληνική γλώσσα» στα αραβικά «λούχα ρουμία». Μετέπειτα, το ίδιο και οι Οθωμανοί, αποκαλούσαν την ελληνική γλώσσα «ρωμαϊκά» και τους Έλληνες «Ρουμ». (Πατσίδου Α., 2014)
Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, με την έναρξη των Αραβικών Εξεγέρσεων οι χριστιανοί στην Μέση Ανατολή αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα. Αυτό συνέβη κατά κύριο λόγο επειδή τα «κοσμικά» καθεστώτα τα οποία διατηρούσαν τις ισορροπίες σχετικά με τις θρησκείες στις χώρες τους άρχισαν να αντιμετωπίζουν έντονους τριγμούς από τις επαναστατικές τάσεις οι οποίες είχαν και θρησκευτικό πρόσημο.
Η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα στο Λίβανο είναι η τέταρτη σε σειρά μεγαλύτερη κοινότητα του Λιβάνου,*[2] μετά από τους Σουνίτες, Σιίτες, και Μαρωνίτες και αριθμεί 300 χιλιάδες άτομα περίπου το 7-8% του συνολικού πληθυσμού του Λιβάνου (Πατσίδου Α., 2014).
Aξίζει να λεχθεί ότι η Δ.Σ.Ο (Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας) που παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις δυσκολίες που υφίστανται οι χριστιανοί της Μέσης Ανατολής και επιχειρεί να αφυπνίσει τους ισχυρότερους ηγέτες στον πλανήτη. Δεν χωράει αμφιβολία ότι ο Λίβανος όπως και η Αίγυπτος και η Ιορδανία αντιμετωπίζουν εντονότατο πρόβλημα Ισλαμιστικής τρομοκρατίας γεγονός που έχει άμεσες επιπτώσεις στους χριστιανικούς πληθυσμούς των χωρών αυτών. (Πρώτο Θέμα, 2019)
Επιπλέον, είναι αναγκαίο η ελληνική εξωτερική πολιτική να θέσει αυτό το ζωτικής σημασίας ζήτημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις διώξεις δηλαδή που υφίσταντο οι Έλληνες Χριστιανοί του Λιβάνου με στόχο την χορήγηση ανθρωπιστικής υποστήριξης. Παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον η προσέγγιση μιας εθνικής και θρησκευτικής ομάδας που βρίσκεται σε άλλο κράτος (όπως ο Λίβανος) και παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την δική μας κουλτούρα.Ακόμα και αν λάβουμε υπόψη μας τον σημαντικό παράγοντα γεωθρησκεία, αξίζει η χώρα μας να ενδυναμώσει τις σχέσεις της με τον λιβανικό παράγοντα*[3] κατά κύριο λόγο επειδή η ανάπτυξη του ελληνικού παράγοντα στην νοτιοανατολική μεσόγειο θα συμβάλει τα μέγιστα στην διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στην Μέση Ανατολή.
Εν κατακλείδι, η ισλαμοποίηση του Λιβάνου θα σημάνει την ελαχιστοποίηση της ανεκτικότητας και της διαφορετικότητας. Το ελληνικό κράτος κρίνεται απαραίτητο να λάβει σοβαρά υπόψη του και εκείνους τους ανθρώπους που δέχονται συστηματικές διώξεις από ακραία Ισλαμικά στοιχεία και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τα μέρη που γεννήθηκε η Χριστιανική θρησκεία. (Eliza G., 2015)
Υποσημειώσεις
[1] όπως επί παραδείγματι η αρχαία πόλη Ηλιούπολις ή αλλιώς το σημερινό Baalbeck.
[2] Στο λιβανικό κοινοβούλιο υπάρχει παρουσία των ελληνοορθόδοξων. ( Felsch M. & Wählisch M. 2016: p.79) Υπάρχουν συνολικά 128 βουλευτές, οι 64 πρέπει να είναι Μουσουλμάνοι, και οι 64 να είναι Χριστιανοί. Η Ελληνορθόδοξη Κοινότητα εκπροσωπείτε από 14 βουλευτές. (PRO news)
[3] Είναι αξιοσημείωτο ότι οι Τούρκοι και οι Γάλλοι επιχειρούν να προσεγγίσουν τον Λίβανο μετά την φονική έκρηξη στις αρχές στου Αυγούστου του 2020, αυτό αποδεικνύει την γεωστρατηγική σπουδαιότητα της περιοχής.
Πηγές
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, (2016) «Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά τις συστηματικές μαζικές δολοφονίες θρησκευτικών μειονοτήτων από το ISIS», Διαθέσιμο: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/B-8-2016-0154_EL.html [Πρόσβαση 20.8.2020].
Γρηγοράκου-Παρνασσού Π., (2011) «Η Εξάπλωση του ελληνιστικού πολιτισμού στη Μέση Ανατολή από τους Μακεδόνες», Archaiologia.gr Διαθέσιμο: https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2011/06/32-11.pdf [Πρόσβαση 20.8.2020].
Πατσίδου Α., (2014) «Πρόεδρος Ελληνορθόδοξων (Ρουμ) Λιβάνου: Να μην ξεχνάτε ότι έχετε Έλληνες αδελφούς εδώ, στην Ανατολή… και σας αγαπάμε», PRO news, Διαθέσιμο: https://www.pronews.gr/amyna-asfaleia/omogeneia/208065_proedros-ellinorthodoxon-roym-livanoy-na-men-xehnate-oti-ehete [Πρόσβαση: 24.8.2020]
Felsch M. & Wählisch M. (2016) Lebanon and the Arab Uprisings, London and New York, Routledge Taylor and Francis group
5. intvgr (2018) Roni Bou Saba – «Οι χριστιανοί της Μέσης Ανατολής.», [Online video] Διαθέσιμο: https://www.youtube.com/watch?v=BNuq3KpYu8o&t=210s [Πρόσβαση: 24.8.2020].
6.Λίβανος: Πολιτικές σχέσεις, Ελληνική Δημοκρατία Υπουργείο Εξωτερικών Διαθέσιμο, https://www.mfa.gr/blog/dimereis-sheseis-tis-ellados/lebanon/ [Πρόσβαση: 25.8.2020]
7.(2019) «Η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας είναι ένας διεθνής θεσμός στον οποίο συμμετέχουν Ορθόδοξοι στο θρήσκευμα βουλευτές από 25 χώρες» Πρώτο Θέμα, Διαθέσιμο: https://www.protothema.gr/politics/article/922221/o-maximos-harakopoulos-epikefalis-tis-ellinikis-adiprosopeias-sti-dso/ [Πρόσβαση: 24.8.2020].
8. Akram Α. Ι (1970) «Khalid Bin Al-Waleed Sword Of Allah. » Collectors Edition Διαθέσιμο: https://archive.org/details/KhalidBinAl-waleedSwordOfAllah.pdf/mode/2up?q=conquered [Πρόσβαση: 24.8.2020].
9. Eliza Grisword (2015) «Χριστιανοί στο έλεος των τζιχαντιστών» Καθημερινή, Διαθέσιμο https://www.kathimerini.gr/world/825950/christianoi-sto-eleos-ton-tzichantiston/ [Πρόσβαση: 1.9.2020].
