Η κατάρριψη ενός αμερικανικού F-117A Nighthawk στα τέλη Μαρτίου του 1999 πάνω από τη Σερβία,
είχε τεράστιο αντίκτυπο στην ψυχολογία και τις τακτικές αξιοποίησης αεροσκαφών χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth) στις τάξεις της Αεροπορίας των ΗΠΑ. Μετά από την εξέλιξη αυτή, τα αεροσκάφη αυτού του είδους, αντιμετώπιζαν την απειλή των αντιαεροπορικών πυραυλικών συστοιχιών των Σέρβων, όπως και τα συμβατικά μαχητικά. Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτεται από τον ιστοχώρο The Drive, μέσω αναλυτικού αφιερώματος στην προσβολή και δεύτερου αεροσκάφους του τύπου, από τη σερβική αεράμυνα.
Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Την περιγραφή του συμβάντος που είχε ως αποτέλεσμα όχι την κατάρριψη, αλλά την πρόκληση ζημιών σε αεροσκάφος F-177A Nighthawk, το οποίο τελικά κατάφερε να επιστρέψει στη βάση του Spangdahlem στη Γερμανία, έδωσε ο αντισυνταγματάρχης ε.α. Charlie Hainline. Ο ίδιος συμμετείχε στην ίδια αποστολή και μάλιστα βοήθησε τον συνάδελφό του στο χτυπημένο F-117A να επιστρέψει στη βάση του. Για τον λόγο αυτό του απονεμήθηκε ο σταυρός διακεκριμένων πράξεων ιπταμένου (Distinguished Flying Cross).
Αυτό που ήταν γνωστό ως φήμη λοιπόν για περισσότερο από μία εικοσαετία, επιβεβαιώθηκε πρόσφατα. Οι Σέρβοι όχι μόνο μπόρεσαν να εντοπίσουν τα χαμηλής παρατηρησιμότητας F-117A με τα παλιά συστήματα SA-3 Goa (κατά ΝΑΤΟ), αλλά και να τα στοχοποιήσουν. Ο Hainline είχε πετάξει το 1993 πάνω από το Ιράκ όπου είχε δεχθεί εχθρικά πυρά. Που δεν έπληξαν όμως το Nighthawk που πετούσε.
Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης “Allied Force” το 1999, υπηρετούσε στην 9η Μοίρα Μαχητικών, που επιχειρούσε από τη βάση του Spangdahlem. Οι νυχτερινές αποστολές προσβολής στόχων στη Σερβία ήταν ιδιαίτερα επίπονες με βάση την αφήγησή του, επειδή διαρκούσαν περί τις έξι ώρες (από την απογείωση μέχρι την προσγείωση), περιλαμβάνοντας δύο ανεφοδιασμούς στον αέρα και φυσικά τη διαδικασία στοχοποίησης και άφεσης των βομβών.
Από αυτές τις έξι ώρες πτήσης μόλις τα 30 έως 45 λεπτά αφιερώνονταν στη διαδικασία αναζήτησης, εντοπισμού, στοχοποίησης και προσβολής των στόχων. Σύμφωνα πάντα με τον Hainline τα F-117A έφεραν δύο βόμβες καθοδήγησης λέιζερ τις οποίες άφηναν εναντίον του ίδιου στόχου, σχεδόν πάντα. Οι συνηθέστεροι στόχοι ήταν κεραίες επικοινωνιών, οι οποίες έπρεπε να χτυπηθούν στις βάσεις τους για να ανατραπούν.
Σημαντικοί στόχοι όμως ήταν και γέφυρες, εργοστάσια, κτίρια, καθώς και εγκαταστάσεις διύλισης πετρελαίου, αποθήκευσης καυσίμων και λιπαντικών. Τη νύχτα της προσβολής του δεύτερου F-117A (εικάζεται ότι ήταν η 30η Απριλίου με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία), ο Hainline πετούσε με ένα ακόμη μαχητικό του ίδιου τύπου σε παράλληλη πορεία με πλευρικό διαχωρισμό 10 μιλίων, πάνω από τη Γιουγκοσλαβία.
Ο ίδιος θυμάται ότι τα αντιαεροπορικά πυρά ήταν πυκνά, τονίζοντας ότι είδε και αρκετές εκτοξεύσεις αντιαεροπορικών πυραύλων. Που δεν ήταν μόνο του τύπου S-125 Pechora (SA-3 Goa). Τα Nighthawk πετούσαν στις επιχειρήσεις πάντα υπό την κάλυψη αεροσκαφών ηλεκτρονικού πολέμου και παρεμβολών των τύπων EF-111 Raven (USAF) και EA-6B Prowler (USN), κυρίως επειδή τα ίδια δεν έφεραν κανένα εξοπλισμό του είδους (παρεμβολείς ή ακόμα και RWR).
Ο λόγος ήταν ότι από το αεροσκάφος χαρακτηριστικών stealth, δεν έπρεπε να προεξέχουν κεραίες. Λέγεται ότι τη βραδιά που χτυπήθηκε το δεύτερο F-117A, η αρχική προειδοποίηση για την εκτόξευση αντιαεροπορικών πυραύλων ήρθε από φίλια F-16CJ που ήταν εξοπλισμένα με ατρακτίδια HTS (HARM Targeting System). Να πώς περιέγραψε ο Hainline την εξέλιξη του συμβάντος:
“Πετούσαμε πάνω από τα περίχωρα του δυτικού Βελιγραδίου, όταν ένας από τους συναδέλφους των F-16CJ μας προειδοποίησε ότι εντόπισε την εκτόξευση πυραύλου εδάφους – αέρος. Είχα ήδη εξαπολύσει τις βόμβες εναντίον του στόχου, μία κεραία, και εκείνη τη στιγμή υπολόγιζα την πρόσκρουσή τους σε χρόνο 30 έως 40 δευτερολέπτων. Έριξα μία κλεφτή ματιά έξω στα δεξιά μου, όπου βρίσκονταν το συσκοτισμένο Βελιγράδι και είδα τον πύραυλο να ανεβαίνει ταχύτατα προς την πλευρά μας. Φαινόταν ολοκάθαρα και μάλιστα μου φάνηκε τόσο μεγάλος όσο ο Saturn V που πήγαμε στη σελήνη.
Ακολούθησε και δεύτερος… Δεν άλλαξα την πορεία μου και δεν έκανα κανέναν ελιγμό. Αυτό είχα διδαχθεί στην εκπαίδευση όπου μας είχε επισημανθεί ότι αλλαγές πορείας ή ελιγμοί, μπορεί να αυξήσουν το ηλεκτρομαγνητικό ίχνος του αεροπλάνου και κατ΄ επέκταση το αποτύπωμά του στα ραντάρ.”
Ο Hainline συνέχισε την πορεία προς το στόχο του, τον οποίο και κατέστρεψε. Ο πρώτος πύραυλος εξερράγη και ο δεύτερος συνέχισε την πορεία του προς το… διάστημα. Και οι δύο κατευθύνθηκαν προς το άλλο F-117A που πετούσε περί τα 10 μίλια δεξιά του.
Κατόπιν πήρε πορεία προς το σημείο του ραντεβού με το ιπτάμενο τάνκερ, κάπου πάνω από τη δυτική Ουγγαρία. Όταν τελείωσε τη διαδικασία λήψης καυσίμου, το άλλο F-117A δεν είχε φανεί ακόμη. Ζήτησε από το πλήρωμα του τάνκερ να περιμένει και συνέχισε να πετά με οικονομικά στοιχεία στους κινητήρες για να περιορίσει την κατανάλωση καυσίμου.
Τελικά το δεύτερο αεροπλάνο εντοπίστηκε από τον boomer να πλησιάζει, χωρίς φώτα πλεύσης. Κατόρθωσε να συνδεθεί αλλά όχι για πολύ… Φαινόταν καθαρά ότι είχε κάποιο πρόβλημα. Ο Hainline ζήτησε από το πλήρωμα του τάνκερ να μειώσει ταχύτητα εκτείνοντας τα flaps, για να μπορέσει το χτυπημένο Nighthawk να προσεγγίσει και να ανεφοδιαστεί.
Κάτι που τελικά πέτυχε και έτσι τα δύο αεροσκάφη πετώντας σε χαλαρό σχηματισμό, πήραν πορεία προς το Spangdahlem. Στη διαδρομή χάθηκαν αλλά κατάφεραν να προσγειωθούν με ασφάλεια. Οι τακτικές των F-117A Nighthawk δεν διέφεραν σε σχέση με αυτές των άλλων συμβατικών μαχητικών σε ό,τι είχε να κάνει με την αντιμετώπιση των αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων.
Κατά το Hainline αυτό ίσχυε πριν από την επιχείρηση Allied Force… Παρά τα όσα συνέβησαν πάνω από τη Σερβία, οι Αμερικανοί συνέχισαν να επενδύουν στην περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας stealth.
.jpg)
