Γιατί δεν φοβάται η Τουρκία Η.Π.Α και Ισραήλ; Μια απλή εξήγηση είναι οι άκρως μυστικές συμφωνίες, που θα οδηγήσουν στην καταστροφή.

Εμείς επικαλούμεθα σαν τρόπο διαχωρισμού τη «Μέση Γραμμή», ενώ η Τουρκία επικαλείται τις «Ειδικές Περιστάσεις». Και οι δύο αυτοί τρόποι διαχωρισμού διέπονται από το Δίκαιο

Με τα πρώτα κτυπήματα του τρυπανιού στο τεμάχια 12, η Τουρκία άρχισε να τρίζει τα δόντια της. Δεν περιορίστηκε σε φραστικές απειλές. Διεξάγει σεισμογραφικές έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ και τα σκάφη και αεροσκάφη της αλωνίζουν την περιοχή. Αμφισβητεί την έκταση της ΑΟΖ μας, διεκδικεί μέρος της σαν δικό της και το μισό μερίδιο του υπολοίπου σαν δικό της τ/κ κοινότητας.  

Επιπλέον, μας απειλεί πως εντός του έτους θα διεξάγει γεωτρήσεις στην περιοχή της Κύπρου τόσο στη θάλασσα όσο και στην ξηρά.

Στην αρχή, η Κυβέρνησή μας δεν πήρε την Τουρκία στα σοβαρά. Ένιωθε ασφάλεια, αφού η εταιρεία που βγάζει τη γεώτρησή μας στο τεμάχιο 12 είναι αμερικάνικη και αφού το Ισραήλ, με το οποίο ενδέχεται να συνεργαστούμε στενά, είναι στο πλευρό μας. Μετά από τις πολλαπλές προκλήσεις αλλά και αμφισβητήσεις της Τουρκίας για τα θαλάσσια δικαιώματά μας, η Κυβέρνηση έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι η Τουρκία δεν αστειεύεται.

Αλλά και πάλι δεν τα βάζει κάτω! Πιστεύοντας ότι βρήκε το αντίδοτο, πήρε βεβιασμένα και ίσως επιπόλαια την απόφαση να προχωρήσει άμεσα στην αδειοδότηση και των 12 τεμαχίων της νότιας ΑΟΖ μας σε εταιρείες ισχυρών κρατών, πιστεύοντας, μεταξύ άλλων, πως με τον τρόπο αυτό, η Τουρκία θα φοβηθεί και θα μας αφήσει ήσυχους. Όμως, το πιο πιθανόν είναι ότι οι αδειοδοτήσεις αυτές θα προκαλέσουν την Τουρκία να εντατικοποιήσει τις απειλές της και να αρχίσει να τις υλοποιεί.

Πέραν όμως του μεγάλου τούτου κινδύνου, οι περαιτέρω 11 αδειοδοτήσεις πιθανόν να αποτελέσουν και τη διάπραξη ενός σημαντικού οικονομικού σφάλματος. Επί του παρόντος, οι οικονομικές συνθήκες δεν φαίνεται να ευνοούν την αδειοδότηση επιπλέον τεμαχίων. Αυτοσυγκράτηση φαίνεται να συνιστούν και διάφοροι οικονομικοί παράγοντες που σίγουρα θα μελετηθούν ενδελεχώς από τις αρμόδιες επιτροπές. Αυτό που ενδεχομένως μπορεί να λεχθεί στο παρόν στάδιο είναι ότι η βιασύνη είναι αχρείαστη και επικίνδυνη, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια του εγχειρήματος.

Εάν η Κυβέρνησή μας προχωρήσει σε νέες αδειοδοτήσεις, θα πρέπει να αναμένουμε την Τουρκία να υλοποιήσει τις απειλές της και να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα. Τότε εμείς θα διαμαρτυρηθούμε έντονα προς τη Διεθνή Κοινότητα απ' όπου, ενδεχομένως, θα αποκομίσουμε με αγαλλίαση διάφορα ψηφίσματα και δηλώσεις που θα τονίζουν τον σεβασμό των κρατών προς το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Απλά θα κάνουμε ένα σόου! Η Τουρκία δεν έχει κανένα λόγο να διαφωνήσει με τέτοιου είδους ψηφίσματα και δηλώσεις. Όπως εμείς, έτσι και η Τουρκία επικαλείται το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας για τους ισχυρισμούς της. Απλώς εμείς επικαλούμεθα σαν τρόπο διαχωρισμού τη «Μέση Γραμμή», ενώ η Τουρκία επικαλείται τις «Ειδικές Περιστάσεις». Και οι δύο αυτοί τρόποι διαχωρισμού διέπονται από το ίδιο Δίκαιο.

Όμως, η Τουρκία θα εκμεταλλευτεί τις διαμαρτυρίες μας προς τη Διεθνή Κοινότητα. Θα προτάσσει συνεχώς τις δικές της θέσεις και θα ισχυρίζεται ότι, τόσο η ίδια όσο και η τ/κ κοινότητα έχουν δικαιώματα στην ΑΟΖ, τα οποία εμείς καταπατούμε. Θα ισχυρίζεται επίσης ότι εμείς, ένα μίζερο κρατίδιο, δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να παρεμβάλλουμε συνεχώς εμπόδια και να δημιουργούμε προβλήματα στην Ηγέτιδα της Περιοχής, σχετικά με την ένταξή της στην Ε.Ε. Για τούτο, η Τουρκία θα επιμένει πως θα πρέπει να βρεθεί εδώ και τώρα μια κάποια λύση στο Κυπριακό για (α) να διασφαλισθούν οι «αδικημένοι» Τ/κ., (β) να επέλθει η ειρήνη στην περιοχή και (γ) να μπορέσει και η ίδια να συνεχίσει απρόσκοπτα και χωρίς πονοκεφάλους την πορεία της προς την Ε.Ε..

Η θέση αυτή της Τουρκίας συνεχώς κερδίζει έδαφος. Ήδη έχει διαφανεί η ύπαρξη σχεδίου το οποίο προωθείται διεθνώς ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, μετά τη λύση του Κυπριακού, αναμένεται στενή συνεργασία μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας για την εξόρυξη και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου που ευρίσκεται τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και στην τουρκική.

Η ελπίδα ότι η εν λόγω συνεργασία θα σημάνει το τέλος της διαμάχης μεταξύ των δύο χωρών και θα επιφέρει γαλήνη και ευδαιμονία στην ανατολική περιοχή της Μεσογείου, φαίνεται να έχει δελεάσει την Κυβέρνησή μας να αποδεχθεί, κατ’ αρχήν, το σχέδιο. Εάν όλα προχωρήσουν όπως προγραμματίζεται, θα καταβληθεί περαιτέρω προσπάθεια για να επεκταθεί το σχέδιο και στο Αιγαίο. Σημειωτέον ότι η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για την από κοινού εκμετάλλευση του Αιγαίου εκκολάπτεται εδώ και είκοσι χρόνια.

Όμως, το εν λόγω σχέδιο δεν είναι τόσο αθώο και καλοπροαίρετο. Κρύβει επικίνδυνες παγίδες. Αν π.χ. θυμηθούμε ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία έχουν υποσχεθεί στην Τουρκία να τη βοηθήσουν στην επίλυση του Κυπριακού, νοουμένου ότι αυτή δεν θα εισβάλει στο Ιράκ, θα πρέπει λογικά να εκτιμήσουμε πως η επερχόμενη λύση του Κυπριακού θα μας αδικήσει. Πέραν τούτου, έχοντας υπόψη την τουρκική εξωτερική πολιτική που θέλει την Τουρκία να είναι η Υπερδύναμη της Περιοχής (κάτι στο οποίο συναινούν οι ΗΠΑ και η Βρετανία), και έχοντας υπόψη τη σχετική δράση της Τουρκίας (που περιλαμβάνει τις διευκολύνσεις που θα παρέχει για τη μεταφορά υδρογονανθράκων από την Ανατολή στη Δύση), είναι λογικό να συμπεράνουμε πως η Τουρκία θα εκμεταλλευτεί την κάθε περίσταση στενής συνεργασίας για να μας θέσει κάτω από την ομπρέλα της και τελικά να μας κάνει εξαρτώμενούς της. Η κατάσταση ενδέχεται να χειροτερεύσει εάν και η Ελλάδα πειστεί να συνάψει με την Τουρκία συμφωνία συνεργασίας για το Αιγαίο.

Εκτός από τα πιο πάνω, είναι γνωστό πως η εξόρυξη υδρογονανθράκων εκ προοιμίου θέτει τη χώρα που το πράττει στο στόχαστρο ελέγχου των Μεγάλων Δυνάμεων Ανατολής ή Δύσης (ανάλογα με τη σφαίρα επιρροής). Στην περίπτωση της Κύπρου, η Δύση θα επιμένει όπως η Κύπρος τεθεί σε κάποια ζώνη ειρήνης και ασφάλειας. Ενδεχομένως, τούτο θα επιτευχθεί με τις στενές συνεργασίες Κύπρου-Ισραήλ και, πιθανότατα, Κύπρου-Τουρκίας.

Οι επισημάνσεις των πολύ σοβαρών κινδύνων που διατρέχουμε επί του παρόντος, είναι αποτρεπτικές για την παραχώρηση και άλλων αδειοδοτήσεων. Φαίνεται όμως ότι η εμμονή της Κυβέρνησης να προχωρήσει σε έκδοση νέων αδειοδοτήσεων θα μας οδηγήσει σε περιπετειώδεις ατραπούς με απρόβλεπτες και, πιθανότατα, καταστρεπτικές συνέπειες.

ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ
Πολιτικός Επιστήμονας και Νομικός, Ειδικός στο Δίκαιο της Θάλασσας και σε θέματα διαχωρισμού ζωνών
sigmalive.com