Όταν η Ελλάδα υπέφερε τα πάνδεινα από τους ναζί και τους φασίστες, η Τουρκία υπέγραφε με το Τρίτο Ράιχ Συνθήκη Φιλίας
Συνθήκη Φιλίας μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας – Treaty of Friendship between Germany and Turkey[1]
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το παρόν κείμενο είναι αφιερωμένο στην επέτειο των ογδόντα (80) ετών από την υπογραφή της Γερμανo-Τουρκικής Συνθήκης Φιλίας, ένα σύμφωνο μη-επίθεσης, που υπογράφηκε μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της δημοκρατίας της Τουρκίας στις 18 Ιουνίου 1941, στην Άγκυρα. Οι συγγραφείς επιδιώκουν, εκτός της υπενθύμισης αυτής της επετείου, της παρουσίασης ορισμένων πτυχών της τουρκικής στάσης στο γενικότερο πλαίσιο της διεξαγωγής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ώστε να εξαχθούν χρήσιμα πορίσματα για το μέλλον στην περιοχή.
ΠΡΟΟΙΜΙΟ[4]
Όταν ξεσπά ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος η Τουρκία δεν είναι ισχυρή. Αρχικά ο αποκλειστικός της στόχος είναι η προστασία της εδαφικής της ακεραιότητας. Το 1939 στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των Αγγλο-Γάλλων με τους Γερμανούς για επιρροή στην Τουρκία, οι πρώτοι της χορηγούν δάνειο και της υπόσχονται γενικότερη βοήθεια. Στις 25 Αυγούστου 1939 υπογράφεται «σύμφωνο μη επίθεσης», μεταξύ της Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης, προκαλώντας έκπληξη και σύγχυση στην Τουρκία.
Για τη στάση της Άγκυρας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει παγιωθεί η άποψη ότι η γειτονική χώρα κράτησε μία πολιτική ίσων αποστάσεων από τους αντιπάλους, μία πολιτική ουδετερότητας. Ωστόσο τα βρετανικά και γερμανικά αρχεία καταρρίπτουν τον μύθο της ουδετερότητας της γειτονικής μας χώρας.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Η Γερμανo-Τουρκική Συνθήκη Φιλίας, (τουρκικά: Türk-Alman Dostluk Paktı, γερμανικά: Türkisch-Deutscher Freundschaftsvertrag), αποτέλεσε ένα «σύμφωνο μη-επίθεσης»,[5] το οποίο υπογράφηκε μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της δημοκρατίας της Τουρκίας στις 18 Ιουνίου 1941, στην Άγκυρα. Την συμφωνία υπέγραψαν ο Γερμανός πρέσβης στην Τουρκία Φραντς φον Πάπεν [Franz von Papen][6] και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Σουκρού Σαράτσογλου [Şükrü Saracoğlu][7] και ίσχυσε την ίδια ημέρα. Το σύμφωνο όριζε δεκαετή διάρκεια, αλλά η Τουρκία διέκοψε τις διπλωματικές και εμπορικές της σχέσεις με την Γερμανία τον Αύγουστο του 1944[8], καθώς ο Σοβιετικός Στρατός εισέβαλε στην Βουλγαρία και στις 23 Φεβρουαρίου 1945 η Τουρκία κήρυξε πόλεμο εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας. Το σύμφωνο διαλύθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1945, μετά την πτώση του Τρίτου Ράιχ, όταν η Τουρκία προσχώρησε στα Ηνωμένα Έθνη.
