Στη λέξη «Ρωμιός» τα μάτια του κοκκινίζουν από οργή. Υψώνει το βλέμμα και απαντά κοφτά και σε έντονο ύφος: «Εγώ Ελληνας είμαι, ποτέ Ρωμιό δε θα με πεις εμένα, το κατάλαβες;». Τα δάκρυα κυλούν από τα μάτια του...
Ο Γιώργος Σταμπουλίδης είναι ένας από τους λιγοστούς Ελληνες που έχουν απομείνει στα Πριγκηπόνησα. Εφυγε το 1977 από το νησί του, την Πρίγκηπο, με στόχο να μην επιστρέψει ποτέ, αλλά οι συγκυρίες τα έφεραν έτσι, ώστε να γυρίσει το 2003 στο νησί όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Η επιγραφή στην ελληνική γλώσσα, στην ψαροταβέρνα του στην παραλία της Πριγκήπου, προκάλεσε αμέσως το ενδιαφέρον των Ελλήνων που συμμετείχαν στην αποστολή της ελληνοτουρκικής μη κυβερνητικής οργάνωσης «Δάφνη-Defne» που διοργάνωσε εκδηλώσεις στην Ξάνθη και στην Πρίγκηπο με τη συμμετοχή Ελλήνων και Τούρκων ακαδημαϊκών, συγγραφέων και δημοσιογράφων.
Η ιστορία του αντανακλά τα βάσανα που η ελληνορθόδοξη κοινότητα της Τουρκίας πέρασε. «Γεννήθηκα το 1954. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν πάρα πολύ δύσκολα. Το σχολείο μας είχε 350 μαθητές και άλλα 1.200 παιδιά στεγάζονταν στο Ελληνικό Ορφανοτροφείο. Εμείς μετακινούμασταν με το πλοίο στην Κωνσταντινούπολη, διότι σπουδάζαμε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Κάποια στιγμή στο πλοίο έγραψαν στην τουρκική γλώσσα ''vatandas Turkce konus'', που σημαίνει ''πατριώτη, μίλα τουρκικά''».
«Εχω πόνο»
Μιλάει και τα δάκρυα κυλούν στο πρόσωπό του. «Εχω πόνο», λέει και χτυπά με το χέρι του την καρδιά του. «Το τι έχει τραβήξει ο ελληνισμός εδώ; Ημασταν 6.000 στην Πρίγκηπο το χειμώνα και τώρα έχουμε απομείνει μόνο 28. Ολα άρχισαν το 1948, με το ''varlik vergisi'' (φόρος περιουσίας), έναν υπερβολικά υψηλό φόρο που τα μέλη των μειονοτήτων και ειδικά οι Ελληνες πλήρωσαν στο τουρκικό κράτος. Ακολούθησαν τα Σεπτεμβριανά το 1955, οι απελάσεις Ελλήνων το 1964-65 και η φυγή στην Ελλάδα πολλών Ελλήνων το 1974 λόγω του Κυπριακού. Πολιτική ξεριζωμού. Με τις απειλές, έχασαν τις περιουσίες τους. Ούτε η Κική ούτε ο Γιάννης ούτε ο Κώστας. Ολοι νύχτα έφυγαν».
Στην Ελλάδα, όπου έζησε για πολλά χρόνια, ο Γιώργος Σταμπουλίδης δημιούργησε οικογένεια, αλλά επέστρεψε στην Τουρκία και στο νησί. «Είχα ρίξει μαύρη πέτρα, αλλά λένε ''μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλα λόγια μη λες''. Γύρισα εδώ και τώρα νιώθω διατηρητέος, σαν τη χελώνα καρέτα καρέτα. Κάνουμε άνετα τις θρησκευτικές τελετές. Κατεβαίνω από το σπίτι στην ταβέρνα με την άμαξα και ποτέ κανείς από τους αμαξάδες δεν καταδέχεται να του δώσω λεφτά. Ακόμη κι άδικο να έχω σε αντιδικία με έναν Τούρκο, οι υπόλοιποι Τούρκοι θα υπερασπιστούν εμένα. Τι να το κάνω όμως τώρα;».
Στα ίχνη των Ελλήνων
Το σπίτι του Γιώργου Σταμπουλίδη βρίσκεται δίπλα σ' εκείνο του Δημήτρη Φραγκόπουλου, επί σειρά ετών διευθυντή του Ζωγραφείου Λυκείου στην Κωνσταντινούπολη και εμβληματική προσωπικότητα της ομογένειας. Γεννημένος στην Πρίγκηπο, ο Δ. Φραγκόπουλος υπενθυμίζει ότι σήμερα έχουν απομείνει 1.140 Ελληνες στην Κωνσταντινούπολη. Ανάμεσα σ' αυτούς μετανάστευσαν στην Ελλάδα είναι και η δικηγόρος Ειρήνη Νότη, η οποία συμμετείχε στην αποστολή της «Δάφνης-Defne».
«Η κατάσταση σήμερα είναι πολύ καλή για τους εναπομείναντες. Δεν υπάρχει μίσος ούτε αντιδικία και οι Τούρκοι προστατεύουν τους Ρωμιούς που έχουν απομείνει», λέει η κ. Νότη.
Σύμφωνα με μόνιμους κατοίκους ελληνικής καταγωγής στην περιοχή, μένουν περίπου 60 άτομα στην Πρίγκηπο το χειμώνα, 30 στη Χάλκη, 5 - 6 στην Αντιγόνη και ένας στην Πρώτη. Ωστόσο, τα αρχοντικά τους είναι διάσπαρτα στα νησιά και οι ναοί τους εξακολουθούν να προσελκύουν το ενδιαφέρον των ορθόδοξων και μη επισκεπτών.
