Δέκα χιλιόμετρα μόνο είναι η απόσταση για το μελαγχολικό Λιβίσι. Το χωριό το εγκατέλειψαν οι κάτοικοί του το 1923 με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι Έλληνες έφυγαν για να βρουν νέα σπίτια στην Ελλάδα. Περίπου 2.000 γυναικόπαιδα (οι άντρες είχαν οδηγηθεί αιχμάλωτοι σε καταναγκαστικά έργα) με μάτια φοβισμένα και σκοτεινή καρδιά ξεκίνησαν το βασανιστικό ταξίδι για τη Νέα Μάκρη του Μαραθώνα και το χωριό Φαράκλα στη βόρεια Εύβοια. Ωστόσο οι Τούρκοι που κατοικούσαν στην Ελλάδα δεν εμφανίστηκαν ποτέ στο χωριό για τη ανταλλαγή πληθυσμών! Από τότε παραμένει «αλαφροϊσκιωτο» το χωριό με σπίτια όρθια, αλλά έρημα, χωρίς ταβάνια. Και μια πλατεία που ακόμα περιμένει να υποδεχθεί όποιον νοσταλγό θέλει να το επισκεφθεί.
Το σημερινό του όνομα Καγιάκιοϊ. Είναι η αρχαία Καρμυλησσός. Η παρουσία Ελλήνων χρονολογείται από τη βυζαντινή εποχή. Από το 14 ο αιώνα, πολλοί από αυτούς, ήταν από τη Ρόδο και το Καστελόριζο. Κάποτε το χωριό είχε δικό του νοσοκομείο με πέντε γιατρούς, τρία φαρμακεία, δημοτικό σχολείο και βιβλιοθήκη. Πριν αρχίσουν οι διωγμοί οι Έλληνες ήταν 6.500 και μόνο 500 οι Τούρκοι.Σήμερα στην Κάτω Ενορία βρίσκεται η Παναγία η Πυργιώτισσα, αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Στο κέντρο του χωριού υπάρχουν ερείπια από το ιερό του ναού της Αγίας Άννας.
Στην Πάνω Ενορία είναι ο βυζαντινός ναός του Ταξιάρχη (Γιουκαρί Κιλίσε), ενώ άλλα εκκλησάκια υψώνονται στις κορυφές των λόφων.
Η επίσκεψή μας στους λατρευτικούς χώρους των χριστιανών μας έδωσαν την εικόνα της επόμενης ενός καταστρεπτικού σεισμού.
Το πιο κοντινό τουρκικό χωριό είναι το Χισάρονιού και νότια η παραλία Βάϊ, όπου τα καλά χρόνια οι Λιβισιανές πήγαιναν για να λευκάνουν το μετάξι και κατόπιν να υφάνουν τα προικιά στους αργαλιούς. Πέντε χιλιόμετρα δυτικά μία άλλη κουκλίστικη παραλία είναι η Κάμειρος. Τέλος, τρία χιλιόμετρα από το Λιβίσι βρίσκεται το Αφ Κουλέ. Είναι το ελληνικό χωριό Εύκολα η Αγιαύκουλα, με λαξευμένη σε βράχο τη μονή του Αγίου Ελευθερίου. - See more at: http://www.enlefkotv.com/article.php?id_art=149#sthash.15VQTABb.dpuf
Τουρκία: Στο «σφυρί» για τουριστική εκμετάλλευση ελληνικό χωριό-φάντασμα
Ένα εγκαταλελειμμένο χωριό-φάντασμα όπου κατοικούσαν ελληνικής καταγωγής πληθυσμοί στα νοτιοδυτικά της Τουρκίας βγαίνει σε δημοπρασία από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της χώρας.
Η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι επιθυμεί να το παραχωρήσει σε έναν επενδυτή που θα το αναστηλώσει και θα το εκμεταλλευτεί τουριστικά.
Το πάλαι ποτέ Λεβίσι (στα τουρκικά Καγιάκιοϊ), στα παράλια της Τουρκίας, απέναντι απ' τη Ρόδο, αποτελείται από εκατοντάδες ερειπωμένες κατοικίες και δύο εκκλησίες. Το έρημο χωριό απλώνεται σε μια βουνοπλαγιά και συχνά χρησιμεύει ως τόπος στάθμευσης για τους τουρίστες που επισκέπτονται το γειτονικό παραθαλάσσιο θέρετρο Φετιγέ - την Μάκρη.
Το χωριό-φάντασμα βγαίνει στο σφυρί στις 23 Οκτωβρίου κι ο νικητής της πλειοδοσίας θα αναλάβει την ενοικίαση της πόλης για 49 χρόνια με αντάλλαγμα την αποκατάστασή και τουριστική εκμετάλλευση της. Θα πρέπει να συντηρήσει μεγάλο μέρος του χωριού και να φτιάξει εγκαταστάσεις (ενοικιαζόμενα δωμάτια, καταστήματα, κοινόχρηστα κτίρια) στο ένα τρίτο επί του συνόλου του οικισμού. Επίσης καλείται να χρηματοδοτήσει τη μερική αποκατάσταση και λειτουργία παρακείμενου αρχαιολογικού χώρου, με ευρήματα που χρονολογούνται από το 3.000 π.Χ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις Τούρκων αξιωματούχων, το κόστος είναι περίπου 10.5 εκατομμύρια ευρώ και δύο εταιρείες έχουν ήδη δείξει ενδιαφέρον για συμμετοχή στον διαγκωνισμό. Το αρμόδιο υπουργείο θεωρεί ότι η αποκατάσταση του χωριού θα μετατρέψει το Καγιάκιοϊ σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό.
Τούρκοι επικριτές του σχεδίου εκφράζουν αντιρρήσεις. Οπως γράφει η εφημερίδα Χουριέτ, καταγγέλλουν ότι «ο ερειπωμένος οικισμός θα χάσει την αυθεντικότητα και την πρωτοτυπία του αν πέσει στα χέρια επενδυτών που επιθυμούν αποκλειστικά και μόνο να βγάλουν μεγάλα κέρδη». Παράλληλα επισημαίνουν ότι δεν έχει εκπονηθεί σχέδιο για την προστασία των πολιτιστικών μνημείων της πόλης και της ευρύτερης περιοχής.
Στη διάρκεια παλαιότερης δημοπρασίας, που απέβη άκαρπη, μία ομάδα πολιτών δημιούργησε μια σελίδα στο Facebook με τίτλο «Σώστε το Λεβίσι», προτρέποντας οι τυχόν αποκαταστάσεις στο χωριό να γίνουν μελλοντικά σε συντονισμό με αρμόδιους φορείς από την Ελλάδα.
Το Λεβίσι άδειασε στις 30 Ιουνίου 1923 με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Περίπου 2.000 άμαχοι ξεκίνησαν από την Τουρκία το μακρύ ταξίδι της προσφυγιάς, που για πολλούς από αυτούς κατέληξε στη Νέα Μάκρη της Αττικής και στο χωριό Φαράκλα της βόρειας Εύβοιας.
