Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται την ερχόμενη Κυριακή από τον μεθοδευμένο ξεριζωμό των Ρωμιών από τις πατρογονικές εστίες, με τον αγώνα των επιζησάντων της τραγωδίας και των απογόνων τους για αποκατάσταση και επανόρθωση των μαζικής κλίμακας παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου να μην έχει σταματήσει ούτε στιγμή.
Ηταν 16 Μαρτίου του 1964. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ισμέτ Ινονού ανακοινώνει τη μονομερή καταγγελία της Ελληνοτουρκικής Σύμβασης Εμπορίου, Εγκατάστασης και Διακίνησης του 1930. Εντός της ημέρας η απόφαση δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η -κατά τα άλλα- τυπική, συνηθισμένη δημοσίευση στο επίσημο μέσο του τουρκικού κράτους σημαίνει την αρχή του τέλους για τον υπερχιλιόχρονο Ελληνισμό της Πόλης.
Οι απελάσεις ξεκινούν με ανακοινώσεις στον τουρκικό Τύπο καταλόγων ονομάτων. Η εντολή ρητή: Να εγκαταλείψουν τη χώρα αφήνοντας πίσω όλα τα υπάρχοντά τους, εκτός από προσωπικά αντικείμενα βάρους 20 κιλών και 20 δολάρια συνάλλαγμα!
Χαρακτηριστικό της υπέρ το δέον αυστηρότητας στην τήρηση της διαδικασίας είναι το περιστατικό που περιγράφει ο Κωνσταντινουπολίτης Λεωνίδας Κουμάκης στο βιβλίο του «Το θαύμα - Μια πραγματική ιστορία»: «Οταν επιτέλους, τρεις και πλέον ώρες μετά την άφιξή μας στα Ελληνοτουρκικά σύνορα, ήλθε η σειρά μας, μπήκαμε στο μακρόστενο οίκημα του Τελωνείου. Ολα τα πράγματα που είχαμε μαζί μας περάσανε από εξονυχιστικό έλεγχο. Και αρκετά από αυτά κρατηθήκανε στο Τουρκικό Τελωνείο γιατί, κατά την κρίση του τελώνη, “απαγορευόταν” να τα πάρουμε μαζί μας στην Ελλάδα. Η στεναχώρια μου ήταν απερίγραπτη, όταν μέσα στα πράγματά μας ανεκάλυψαν ένα μικρό χειροποίητο χαλάκι, με κεντημένη μια άσπρη γάτα Αγκύρας, με τέτοια τέχνη, ώστε νόμιζες πως θα μιλούσε. Ημουν, φαίνεται, τόσο εκφραστικός στην απογοήτευσή μου, ώστε η μητέρα μου τόλμησε να μιλήσει, με τα σπαστά τουρκικά της:
- Κύριε τελώνη, αυτό το χαλάκι δεν έχει καμιά ιδιαίτερη αξία για να μας το κρατήσετε, του είπε. Για τα παιδιά όμως έχει μια πολύ μεγάλη συναισθηματική αξία, γιατί μεγάλωσαν μ' αυτό το χαλάκι. Είναι δώρο της γιαγιάς τους που έχει πεθάνει!
Ο τελώνης σήκωσε το βλέμμα του ενοχλημένος:
- Μη μιλάτε πολλά-πολλά, γιατί θα μείνουν εδώ κι αυτά που σας επιτρέπουμε να πάρετε μαζί σας, έσκουξε».
Με τον ίδιο τρόπο εκπατρίζονται αρχικά 1.072 Ελληνες της Πόλης, ενώ η διαδικασία θα συνεχιστεί ως τον Σεπτέμβριο του 1964. Συνολικά 12.500 Ελληνες υπήκοοι θα έχουν την ίδια τύχη, επειδή ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις οι σύζυγοι και τα τέκνα είχαν τουρκική ιθαγένεια, επηρεάστηκαν περισσότεροι από 30.000 Ελληνες!
Αρχής γενομένης από το τέλος του 1963 και της επιβολής καταπιεστικών μέτρων (απαγόρευση από την Εφορία της εξόφλησης των οφειλομένων του 1963 σε δόσεις και απαίτηση προκαταβολής των φόρων του 1964, στοχοποίηση ιδρυμάτων με πρόσχημα το Κυπριακό, υποχρεωτική έκδοση ελληνικού διαβατηρίου αντί χορηγήσεως άδειας παραμονής), σε διάστημα μόλις 12 μηνών ο πληθυσμός της πάλαι ποτέ ακμάζουσας ελληνικής κοινότητας θα μειωθεί από 90.000 σε 30.000.
Το τελειωτικό χτύπημα για τους Ρωμιούς της Πόλης θα έρθει τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, με την έκδοση Μυστικού Διατάγματος, σύμφωνα με το οποίο οι κινητές και οι ακίνητες περιουσίες των απελαθέντων τίθενται σε καθεστώς «δέσμευσης».
Αγγελος Σκορδάς
dimokratianews.gr
Καθεστώς τρόμου
Τις πρώτες βραδινές ώρες οι Ρωμιοί θα νιώσουν στο πετσί τους τη σημασία του διπλωματικού τεχνάσματος του Ινονού. Αστυνομικοί με πολιτικά χτυπούν τις πόρτες τους και τους σέρνουν στην 4η Αστυνομική Διεύθυνση, όπου μαθαίνουν ότι, ως εχθροί του κράτους, τίθενται προς απέλαση. Υπό καθεστώς τρόμου και ύβρεων αναγκάζονται να υπογράψουν (χωρίς να έχουν διαβάσει) ένα έγγραφο, με το οποίο «ομολογούν» τα εγκλήματά τους και κυρίως αυτό της κατασκοπίας κατά της Τουρκίας.
Οι απελάσεις ξεκινούν με ανακοινώσεις στον τουρκικό Τύπο καταλόγων ονομάτων. Η εντολή ρητή: Να εγκαταλείψουν τη χώρα αφήνοντας πίσω όλα τα υπάρχοντά τους, εκτός από προσωπικά αντικείμενα βάρους 20 κιλών και 20 δολάρια συνάλλαγμα!
Χαρακτηριστικό της υπέρ το δέον αυστηρότητας στην τήρηση της διαδικασίας είναι το περιστατικό που περιγράφει ο Κωνσταντινουπολίτης Λεωνίδας Κουμάκης στο βιβλίο του «Το θαύμα - Μια πραγματική ιστορία»: «Οταν επιτέλους, τρεις και πλέον ώρες μετά την άφιξή μας στα Ελληνοτουρκικά σύνορα, ήλθε η σειρά μας, μπήκαμε στο μακρόστενο οίκημα του Τελωνείου. Ολα τα πράγματα που είχαμε μαζί μας περάσανε από εξονυχιστικό έλεγχο. Και αρκετά από αυτά κρατηθήκανε στο Τουρκικό Τελωνείο γιατί, κατά την κρίση του τελώνη, “απαγορευόταν” να τα πάρουμε μαζί μας στην Ελλάδα. Η στεναχώρια μου ήταν απερίγραπτη, όταν μέσα στα πράγματά μας ανεκάλυψαν ένα μικρό χειροποίητο χαλάκι, με κεντημένη μια άσπρη γάτα Αγκύρας, με τέτοια τέχνη, ώστε νόμιζες πως θα μιλούσε. Ημουν, φαίνεται, τόσο εκφραστικός στην απογοήτευσή μου, ώστε η μητέρα μου τόλμησε να μιλήσει, με τα σπαστά τουρκικά της:
- Κύριε τελώνη, αυτό το χαλάκι δεν έχει καμιά ιδιαίτερη αξία για να μας το κρατήσετε, του είπε. Για τα παιδιά όμως έχει μια πολύ μεγάλη συναισθηματική αξία, γιατί μεγάλωσαν μ' αυτό το χαλάκι. Είναι δώρο της γιαγιάς τους που έχει πεθάνει!
Ο τελώνης σήκωσε το βλέμμα του ενοχλημένος:
- Μη μιλάτε πολλά-πολλά, γιατί θα μείνουν εδώ κι αυτά που σας επιτρέπουμε να πάρετε μαζί σας, έσκουξε».
Με τον ίδιο τρόπο εκπατρίζονται αρχικά 1.072 Ελληνες της Πόλης, ενώ η διαδικασία θα συνεχιστεί ως τον Σεπτέμβριο του 1964. Συνολικά 12.500 Ελληνες υπήκοοι θα έχουν την ίδια τύχη, επειδή ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις οι σύζυγοι και τα τέκνα είχαν τουρκική ιθαγένεια, επηρεάστηκαν περισσότεροι από 30.000 Ελληνες!
Αρχής γενομένης από το τέλος του 1963 και της επιβολής καταπιεστικών μέτρων (απαγόρευση από την Εφορία της εξόφλησης των οφειλομένων του 1963 σε δόσεις και απαίτηση προκαταβολής των φόρων του 1964, στοχοποίηση ιδρυμάτων με πρόσχημα το Κυπριακό, υποχρεωτική έκδοση ελληνικού διαβατηρίου αντί χορηγήσεως άδειας παραμονής), σε διάστημα μόλις 12 μηνών ο πληθυσμός της πάλαι ποτέ ακμάζουσας ελληνικής κοινότητας θα μειωθεί από 90.000 σε 30.000.
Το τελειωτικό χτύπημα για τους Ρωμιούς της Πόλης θα έρθει τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, με την έκδοση Μυστικού Διατάγματος, σύμφωνα με το οποίο οι κινητές και οι ακίνητες περιουσίες των απελαθέντων τίθενται σε καθεστώς «δέσμευσης».
dimokratianews.gr
