Enfield 8000: Το πρώτο σύγχρονο ηλεκτρικό Ι.Χ. στον κόσμο, ήταν ελληνικό
Ηλεκτρικό αυτοκίνητο που κατασκευαζόταν στη Σύρο; Ελληνικής έμπνευσης και χρηματοδότησης; Και όμως υπάρχει. Και έχει όνομα και ιστορία.
Το Enfield 8000 αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα ελληνικής τρέλας και αντανακλά τον χαρακτήρα του σύγχρονου Έλληνα. Καινοτόμος αλλά και... γραφειοκράτης. Γιατί, αν αναρωτιέστε τι είναι αυτό που σκότωσε μια τόσο προχωρημένη ιδέα για την εποχή της, η απάντηση είναι μία. Η γραφειοκρατία και το κόστος παραγωγής.
Το ντοκιμαντέρ "Ανάμεσα σε δυο νησιά", αφηγείται με τον καλύτερο τρόπο την πορεία και τη σύντομη ζωή του θρυλικού αυτοκινήτου που έχει γίνει συλλεκτικό μιας και ελάχιστα "κομμάτια" υπάρχουν ανα τον κόσμο.
Εμείς, μιλήσαμε για το Enfield με τον διευθυντή σύνταξης του περιοδικού "4 Τροχοί" και σκηνοθέτη της ταινίας Μιχάλη Σταυρόπουλο, με αφορμή την προβολή της ταινίας στα πλαίσια του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Στο συγκεκριμένο φιλμ μιλάνε οι περισσότεροι συντελεστές του ηλεκτρικού αυτοκινήτου, η ιστορία του οποίου ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του '60 στην Αγγλία. Εκεί είχε την έδρα της η εταιρία Enfield Automotive, του Ανδριώτη εφοπλιστή Γιάννη Γουλανδρή.
Μια εταιρεία που μετέφερε την παραγωγή του μικρού Ι.Χ. στη Σύρο, ή αλλιώς, στην ιδιαίτερη "πατρίδα" του.
"Δεν είναι τρελό και μόνο να φανταστεί κανείς ότι στη Σύρο, στη μέση του Αιγαίο και των Κυκλάδων, μέσα στη δεκαετία του '70 κατασκευαζόταν ένα ελληνικό αυτοκίνητο;", μας λέει ο κ. Σταυρόπουλος.
Το τρέιλερ της ταινίας:
"Η ταινία ξεκίνησε να γυρίζεται τον Ιανουάριο του 2012 και τελείωσε τον Δεκέμβριο του '13. Έχει γυρίσματα στη Σύρο, στην Τήνο, στην Αγγλία, στο Μόναχο, στη Γενεύη και στο Λος Άντζελες".
Τα "δύο νησιά" που αναφέρονται και στον τίτλο της ταινίας, είναι η Σύρος όπου έγινε η εν Ελλάδι παραγωγή του Enfield και το νησί της Αγγλίας που ονομάζεται Νήσος Γουάιτ (Isle of Wight) όπου πρακτικά διαδραματίζεται και η ιστορία του αυτοκινήτου.
"Στα άλλα μέρη αναζήτησα κάποιους από τους βασικούς πρωταγωνιστές, ενώ γυρίσματα έγιναν και σε εκθέσεις αυτοκινήτου όπου γίνεται αναφορά στα σύγχρονα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ήταν μια ιδέα που χρονολογείται στις αρχές του 20ου αιώνα. Ωστόσο η "αρχιτεκτονική" των πρώτων αυτοκινήτων δεν ευνοούσε την ενσωμάτωση μπαταρίας που θα παρείχε αυτονομία στο Ι.Χ.", παρατηρεί ο κ. Σταυρόπουλος.
"Μέχρι το Enfield, όλες οι προσπάθειες ήταν μεμονωμένες και δεν είχαν γνωρίσει μεγάλη παραγωγή. Είχαν γίνει προσπάθειες για μείωση του κόστους παραγωγής, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία όμως.
Τη δεκαετία του '70, το Συμβούλιο Ηλεκτρικής Ενέργειας της Βρετανίας προκήρυξε διαγωνισμό για την παραγωγή ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Στον διαγωνισμό συμμετείχε η Ford, η Leyland και μια άγνωστη τότε εταιρεία, η Enfield Automotive που τον κέρδισε κιόλας. Μιλάμε για το 1973.
Πίσω από αυτή την εταιρεία ήταν ο εφοπλιστής Γιάννης Γουλανδρής που έφτιαξε την Enfield για να προωθήσει προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και ήθελε να μπει στον χώρο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων γιατί διέβλεπε μια προοπτική, μιας και τότε υπήρχε πρόβλημα με το πετρέλαιο.
Για διάφορους λόγους μετέφερε την παραγωγή στη Σύρο. Και έτσι 40 χρόνια πριν, είχαμε το πρώτο τέτοιο όχημα, με Έλληνες να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και συγκεκριμένα τον Κωνσταντίνο Αδρακτά. Εκείνος βέβαια δεν ακολούθησε στη φάση της Σύρου μιας και πίστευε ότι η μεταφορά της εταιρείας θα ήταν καταστροφική για το μέλλον του αυτοκινήτου, όπως και αποδείχτηκε στη συνέχεια".
Οι προδιαγραφές του Enfield:
Όπως μας λέει ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ, το αυτοκίνητο διέθετε ηλεκτρικό κινητήρα 8,2 ίππων, τελική ταχύτητα 80 χιλιομέτρων την ώρα και αυτονομία 80 χιλιομέτρων. Αυτό που το έκανε ξεχωριστό ήταν το πολύ μικρό του μέγεθος, μιας και το μήκος του ήταν μόλις 2,7 μέτρα. Συνολικά κατασκευάστηκαν 123 αυτοκίνητα που σήμερα θεωρούνται, κάτι παραπάνω από συλλεκτικά.
Το "φάγαν" τα κυκλώματα
"Η περίπτωση του Enfield είναι ιδιάζουσα μιας και ιστορικά θεωρείται το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο στον κόσμο που μπήκε σε παραγωγή. Η όλη ιδέα είχε να κάνει με το πώς θα μπορέσει να γίνει φιλικό προς το κοινό, ωστόσο δυστυχώς "κόλλησε" στη γραφειοκρατία την περίοδο της Χούντας και με την μεταπολίτευση, η ιδέα είχε εγκαταλειφθεί", δηλώνει ο Μιχάλης Σταυρόπουλος.
"Στην Ελλάδα δεν πήρε ποτέ άδεια γιατί υπήρξαν διάφορες πολιτικές πιέσεις και δεν ήξεραν πώς να φορολογήσουν τον ηλεκτρικό κινητήρα. Η χρονική συγκυρία δεν ευνόησε το Enfield".
Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο σήμερα και η πιθανότητα ανάπτυξης αυτοκινητοβιομηχανίας στη χώρα μας
"Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο ακόμα και τώρα είναι ένα ακριβό προϊόν και το κοινό που ενδιαφέρεται είναι περιορισμένο. Από την άλλη, η μείωση του κόστους παραγωγής είναι πολύ δύσκολη, μιλάμε κοινώς για έναν φαύλο κύκλο. Το κόστος δεν έχει να κάνει με τα μηχανικά μέρη, αλλά με τις μπαταρίες και το σύστημα διαχείρισης της ηλεκτρικής ενέργειας" λέει ο Μ. Σταυρόπουλος.
Απαντώντας στην ερώτηση μας για το αν και κατά πόσο είναι δυνατό να αναπτυχθεί αυτοκινητοβιομηχανία στην Ελλάδα, μας λέει:
"Θα μπορούσε να υπάρξει και στο παρελθόν αλλά οι βιομηχανίες αναπτύσσονται εκεί που υπάρχει μεγάλη αγορά αλλά και προμηθευτές. Κάτι που δεν ισχύει για τη χώρα μας, άρα το θεωρώ ανέφικτο κάτι τέτοιο".
Παρακάτω παρατίθενται περισσότερες φωτογραφίες του αυτοκινήτου:
Μέσα από το ντοκιμαντέρ, παρουσιάζεται ένα από τα λίγα εναπομείναντα Enfield E8000 στον κόσμο.
Το συλλεκτικό Enfield 8000, που σαράντα χρόνια μετά αγόρασε η οικογένεια Γουλανδρή, εντόπισε στην Αγγλία ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Κέντρου Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης και μέλος του Συλλόγου Ιστορικών Οχημάτων "Syros-Enfield", Αλέξης Μαραντζίδης.
Ο ίδιος μεσολάβησε για τη μεταφορά του αυτοκινήτου, στην Ελλάδα, προκειμένου να ανακατασκευαστεί και να εκτεθεί στο Βιομηχανικό Μουσείο της Σύρου.
