Πάμε για καζάν-καζάν συνεκμετάλλευση;
Μετά τους πρόσφατους σεισμούς στην Τουρκία και την παροχή βοήθειας από τη χώρα μας διατυπώθηκαν απόψεις περί εύρεσης τρόπου εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και για συνεκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων που ενδεχομένως υπάρχουν στο Αιγαίο ή στην Αν. Μεσόγειο, σχολιάζει σε νέα παρέμβαση του ο κ. Λάμπρος Τζούμης, αντιστράτηγος ε.α. και διατελέσας σε καί
Ακολουθεί η παρέμβασή του:
Σύμφωνα με την Ντ. Μπακογιάννη το θέμα της συνεκμετάλλευσης με την Τουρκία δεν είναι ταμπού. Παρόμοιες απόψεις περί συνεκμετάλλευσης που θα προκύψει μέσα από μια συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες έχουν υιοθετηθεί και διατυπώνονται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο στην Ελλάδα από μέρος του πολιτικού κόσμου, της ακαδημαϊκής ελίτ, ινστιτούτων, θεσμικών οργάνων, κ.λπ. Τούρκοι αξιωματούχοι αλλά και ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι η λύση για τις ελληνοτουρκικές διαφορές είναι το «καζάν-καζάν» δηλ. θα μας δώσετε τα μισά από αυτά που σας ανήκουν ή δεν θα πάρετε τίποτα.
- Advertisement -
Μετά την κρίση των Ιμίων, στα πλαίσια της συνόδου του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 1997, ο τότε πρωθυπουργός Κ. Σημίτης συνυπέγραψε σχέδιο αρχών με τον Τούρκο πρόεδρο Σ. Ντεμιρέλ, στο οποίο για πρώτη φορά «η Ελλάδα αναγνώριζε στην Τουρκία ότι έχει ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο». Επί κυβερνήσεως Γ. Παπανδρέου το 2010, ο υπουργός επικρατείας της Τουρκίας Εγκ. Μπαγίς είχε αναφέρει ότι «στις διερευνητικές επαφές που διεξάγονταν είχε σημειωθεί σημαντική πρόοδος και πρότεινε στις διαφιλονικούμενες περιοχές να φτιάξουμε πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου και αυτές να γίνουν πλατφόρμες επίλυσης των διαφορών». Στο πρόσφατο παρελθόν ο πρώην ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς είχε δηλώσει «Εάν αρχίσεις και γίνεσαι στις διεθνείς σχέσεις μοναχοφάης λέγοντας όλα δικά μου, όλα στον έλεγχό μου, όλα μόνος μου, τότε είσαι και εσύ μέρος του προβλήματος». Ο σημερινός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Θ. Ντόκος είχε επισημάνει: «Ιδέες περί συνεκμετάλλευσης μπορούν να συζητηθούν υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης οριοθέτησης (υφαλοκρηπίδας), μέσω προσφυγής σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο».
Σε ότι αφορά το θέμα της συνεκμετάλλευσης και της διαφοράς για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών να επισημάνουμε επιγραμματικά τα εξής:
– Η Τουρκία την 1η Νοεμβρίου 1973, χορήγησε δικαιώματα έρευνας στην τουρκική εταιρία πετρελαίων σε περιοχές εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Η Ελλάδα προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας και η Άγκυρα σε απάντηση πρότεινε να πραγματοποιηθούν διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών.
– Στις 29 Μαΐου 1974, ημερομηνία συμβολική που παρέπεμπε στην άλωση της Κωνσταντινούπολης το τουρκικό σεισμογραφικό πλοίο «Chandarli» εξήλθε στο Αιγαίο για έρευνες συνοδευόμενο από το σύνολο του τουρκικού πολεμικού ναυτικού (32 πολεμικές ναυτικές μονάδες).
– Με την ευκαιρία της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλες στις 26 Ιουνίου 1974, συναντήθηκαν οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας, Αδ. Ανδρουτσόπουλος και Μπ. Ετσεβίτ, αλλά η συνάντηση κατέληξε σε αποτυχία λόγω διαφωνιών. Ακολούθησε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και οποιαδήποτε συζήτηση για το θέμα της υφαλοκρηπίδας πέρασε σε δεύτερη μοίρα.
– Τον Μάιο του 1975 συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες ο K. Καραμανλής με τον Τούρκο ομόλογό του Σ. Ντεμιρέλ και συμφώνησαν για την παραπομπή του θέματος της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης μέσω συνυποσχετικού. Η Τουρκία στη συνέχεια όμως υπαναχώρησε και πρότεινε την ιδέα της εκμετάλλευσης από κάθε χώρα των ενεργειακών πόρων που βρίσκονταν μέσα στα χωρικά της ύδατα δηλ. έως 6 μίλια. Εκτός των χωρικών υδάτων η διανομή θα γινόταν πενήντα – πενήντα. Δηλαδή από μια περιοχή στο μεγαλύτερο μέρος ελληνικής δικαιοδοσίας η Τουρκία θα έπαιρνε τα μισά.
Η τουρκική πρόταση συζητήθηκε στη Βουλή των Ελλήνων τον Σεπ. 1976 και ετέθησαν οι εξής προϋποθέσεις για οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση:
– Πρώτον θα έπρεπε να οριοθετηθεί η υφαλοκρηπίδα.
– Στη συνέχεια, να καθοριστεί μιας ζώνη κοινής εκμεταλλεύσεως που θα περιορίζεται σε περιοχές εκατέρωθεν του ορίου γειτνιάσεως της υφαλοκρηπίδας των δύο χωρών.
– Τα ενεργειακά κοιτάσματα που θα ανακαλύπτονταν στις περιοχές αυτές θα μοιράζονταν βάσει συγκεκριμένων ποσοστών.
Από τότε μέχρι σήμερα μεσολάβησαν :
– Οι κρίσεις του 1976 και 1987 με τις οποίες η Τουρκία αμφισβήτησε την ελληνική υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο και σταμάτησαν οι έρευνες μέχρι να επιλυθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδας που παραμένει μέχρι σήμερα έωλο.
– Η απειλή πολέμου το 1995 από την Τουρκία σε περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το νόμιμο κυριαρχικό της δικαίωμα και επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα.
– Η κρίση των Ιμίων που η Τουρκία έφερε στην επιφάνεια την θεωρία των γκρίζων ζωνών, σύμφωνα με την οποία θεωρεί ότι ένας μεγάλος αριθμός, νησιών, νησίδων και βραχονησίδων είναι απροσδιορίστου κυριότητας.
– Το ιδεολόγημα της γαλάζιας πατρίδας, σύμφωνα με το οποίο η τουρκική θαλάσσια δικαιοδοσία μετακινείται στον 25ο μεσημβρινό δηλ. στη μέση του Αιγαίου και ότι της ανήκει όλη η Υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου στη Μεσόγειο, με τη θεωρία ότι τα νησιά δεν έχουν επήρεια σε θαλάσσιες ζώνες, πέραν των χωρικών τους υδάτων, παρά το ότι αυτό προβλέπει το δίκαιο της θάλασσας.
– Το τουρκολιβυκό μνημόνιο με το οποίο οριοθετείται παράνομα η ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας – Λιβύης από τις ηπειρωτικές ακτές των δύο χωρών και αγνοούνται νησιά όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Κάρπαθος, κ.λπ.
Όσοι λοιπόν στην Ελλάδα προτείνουν τη συνεκμετάλλευση γνωρίζουν ότι η Τουρκία έχει αποσύρει ή σκοπεύει να αποσύρει τις παραπάνω παράνομες θέσεις – διεκδικήσεις της καθόσον από δηλώσεις που γίνονται από τουρκικής πλευράς δεν φαίνεται κάτι τέτοιο ή υιοθετούν και συμφωνούν με το καζάν – καζάν του Τούρκου προέδρου;
Λάμπρος Τζούμης
Αντιστράτηγος ε.α.
