Μέγας Αθανάσιος: Ο σταυρός καθημερινά φωτίζει και αλλάζει μυστικά τις καρδιές των εχθρών του!
Αθανασίου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας του Μεγάλου, «Λόγος κατά ειδώλων».
Μετάφραση Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Η γνώση της αλήθειας για τον Θεό και τον κόσμο δεν είναι τόσο ανάγκη να έχει ως δασκάλους ανθρώπους. Μπορεί από μόνη της να γίνει γνωστή.
Την καθιστούν γνωστή τα έργα της και κυρίως η διδασκαλία του Χριστού που την παρουσιάζει πιο λαμπρή κι από τον ήλιο.
Επειδή όμως ποθείς ν’ ακούσεις τα σχετικά μ’ αυτή τη γνώση, έλα, αγαπητέ μου, να σου πω λίγα, απ’ όσα γνωρίζω, για τη χριστιανική πίστη. Μπορείς βέβαια να τα μάθεις κι από την Αγία Γραφή, αλλά κι απ’ άλλους, αφού αγαπάς τη γνώση.
Η Αγία Γραφή, όντας θεόπνευστη, αρκεί από μόνη της να σου γνωρίσει την αλήθεια. Υπάρχουν ακόμη γι’ αυτό το σκοπό και πολλά συγγράμματα των αγίων Πατέρων. Όποιος τα μελετά, θα μάθει την ορθή ερμηνεία της Γραφής. Και θα πάρει τη γνώση που επιθυμεί.
Επειδή όμως δεν έχω στα χέρια μου τα συγγράμματα των Πατέρων, οφείλω να σου πω και να σου γράψω όσα έμαθα από εκείνους. Εννοώ βέβαια για την πίστη στο Σωτήρα Χριστό.
Έτσι, κανείς δεν θα θεωρεί ανάξια λόγου τη χριστιανική μας διδασκαλία, αλλά και ούτε θα την πιστεύει για ανόητη.
Διότι οι ειδωλολάτρες, με πρόσχημα το σταυρό του Χριστού, μας συκοφαντούν χλευάζοντας και κοροϊδεύοντας την πίστη μας. Κι είναι εύκολο να γκρεμίσει κανείς τις ανόητες απόψεις τους για το σταυρό του Κυρίου.
Δεν βλέπουν τη δύναμη του σταυρού που διαδόθηκε σ’ όλο τον κόσμο;
Δεν βλέπουν πως με τη δύναμή του φανερώνονται σ’ όλους τα έργα του Θεού;
Δεν θα κορόιδευαν το τόσο μεγάλο σημείο του σταυρού, αν και οι ίδιοι είχαν στ’ αλήθεια παραδεχθεί τη θεότητα του Κυρίου. Το αντίθετο μάλιστα· κι αυτοί μαζί μας θα πίστευαν το Σωτήρα του κόσμου και θα παραδέχονταν ότι ο σταυρός δεν αποτελεί ζημιά αλλά μεγάλη ωφέλεια του κόσμου.
Διότι με τη σταύρωση του Κυρίου έσβησε η δύναμη της ειδωλολατρείας.
Ακόμη, με το σημείο του σταυρού φυγαδεύεται κάθε ψεύτικη δύναμη του σατανά.
Με το σταυρό, μόνο το Χριστό προσκυνάμε και χάρη σ’ αυτόν γνωρίζουμε και το Θεό Πατέρα.
Ντροπιάζονται οι αντίθετοι.
Ο σταυρός καθημερινά φωτίζει και αλλάζει μυστικά τις καρδιές των εχθρών του.
Μετά απ’ όλ’ αυτά, πώς μπορεί να ισχυρίζεται κάποιος ότι πρόκειται γι’ ανθρώπινο τέχνασμα και να μην παραδέχεται ότι αυτός που ανέβηκε στο σταυρό δεν είναι άνθρωπος αλλά ο Θεός Λόγος και Σωτήρας Κύριος;
Μου φαίνεται ότι οι συκοφάντες του σταυρού είναι σαν εκείνον που, ενώ θαυμάζει το φως του ήλιου που φωτίζει όλη την κτίση, κατηγορεί όμως τον ίδιο τον ήλιο όταν τον βλέπει σκεπασμένο με σύννεφα.
Και όπως το φως μας οδηγεί στο ανώτερό του, τον ήλιο, που είναι η πηγή του φωτός, έτσι και η θεία γνώση που κατέκλυσε όλο τον κόσμο μας παραπέμπει υποχρεωτικά στον αίτιο και δημιουργό αυτού του κατορθώματος, που δεν είναι άλλος από το Θεό και τον Υιό Λόγο του.
Θα μιλήσουμε, όσο μας είναι δυνατό, ελέγχοντας πρώτα την αμάθεια όσων δεν πιστεύουν. Έτσι, αφού αποδειχθούν τα ψέματά τους, θα λάμψει η αλήθεια από μόνη της.
Και συ, άνθρωπέ μου, που ασπάζεσαι την αλήθεια θα πάρεις θάρρος· δεν διαψεύστηκες για την εμπιστοσύνη σου στο Χριστό.
Επειδή αγαπάς το Χριστό, θέλεις και να συζητείς για Εκείνον.
Γι’ αυτό, πιστεύω ακράδαντα ότι η γνώση για τον Χριστό και η πίστη σ’ Αυτόν αποτελεί το πολυτιμότερο αγαθό απ’ όλα.
Από την αρχή δεν υπήρχε κακία. Ούτε και τώρα δεν υπάρχει μεταξύ των αγίων, καθόλου μάλιστα.
Στη συνέχεια, οι άνθρωποι δημιούργησαν την κακία και τη χρησιμοποιούν ο ένας εναντίον του άλλου. Έτσι έφτασαν στο σημείο να πλάθουν στο νου τους τη φαντασία των ειδώλων. Φαντάζονται να υπάρχουν αυτά που δεν υπάρχουν.
Διότι, ο δημιουργός και βασιλέας του κόσμου Θεός, που είναι πάνω από κάθε ανθρώπινη ύπαρξη και νόηση, επειδή είναι αγαθός και υπέρκαλλος, δημιούργησε τον άνθρωπο όμοιο με τη δική του εικόνα.
Τον δημιούργησε ο ίδιος ο Υιός του Θεού και Λόγος, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός.
Κατασκεύασε τον άνθρωπο όμοιο με τον εαυτό Του, να μπορεί να μελετά και να γνωρίζει όλα τα δημιουργήματα.
Τον προίκισε με τη δυνατότητα να γνωρίζει την αϊδιότητα του Θεού.
Έτσι, διατηρεί την ομοιότητα με το Θεό και ποτέ δεν ξεφεύγει από την ορθή αντίληψη για Εκείνον.
Έχοντας ο άνθρωπος τη Χάρη του Θεού, δεν διακόπτει την κοινωνία με τους Αγίους.
Με τη δύναμη του Θεού ο άνθρωπος χαίρεται να συνομιλεί με το Θεό.
Ζει την ανώδυνη και ευτυχισμένη ζωή που δεν γνωρίζει θάνατο.
Τίποτε δεν τον εμποδίζει στη γνώση του Θεού.
Ανάλογα με τη καθαρότητά του βλέπει την εικόνα του Θεού Πατέρα, δηλαδή τον Υιό Λόγο, τον οποίο και εικονίζει.
Μένει κατάπληκτος από τη πρόνοια του Θεού για τον κόσμο.
Ο κατ’ εικόνα Θεού άνθρωπος ξεπερνά κάθε τι το αισθητό, ακόμη και το ίδιο του το σώμα, και ενώνεται νοητά με τα ουράνια θεία ενεργήματα.
Όταν ο ανθρώπινος νους ξεφύγει από τα αισθητά και δεν επιθυμεί τίποτε απ’ αυτά τα γήινα, τότε υπερβαίνει τον εαυτό του και βρίσκεται στην αρχική κατάσταση της δημιουργίας πριν την πτώση.
Υπερβαίνει κάθε τι το ανθρώπινο και αισθητό, μεταρσιώνεται και βλέπει τον Υιό Λόγο και μαζί και τον Πατέρα Του.
Χαίρεται σ’ αυτή τη θεοπτία και ανανεώνεται μέσα του ο θείος πόθος.
Συμβαίνει ό,τι έγινε με τον πρώτο άνθρωπο, που στα εβραϊκά ονομαζόταν Αδάμ.
Συνεχίζεται
