Μορφή χιονοστιβάδας έχουν λάβει το τελευταίο διάστημα οι πολιτικές εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία. Οι πρώτες αντιδράσεις της Αθήνας σε περίπτωση εκλογικής νίκης του VMRO. Τι θα συμβεί με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Οι εξελίξεις στη γειτονική χώρα έχουν προσλάβει μορφή χιονοστιβάδας τις τελευταίες ημέρες, σημαίνοντας – όπως είναι φυσικό – συναγερμό και στην Αθήνα.
Το «όχι» της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην έναρξη της ενταξιακής διαπραγμάτευσης τόσο της Βόρειας Μακεδονίας όσο και της Αλβανίας, πυροδότησε πολιτικό σεισμό στα Σκόπια.
Ο Ζόραν Ζάεφ, ένας εκ των πρωτεργατών της Συμφωνίας των Πρεσπών, υπέβαλε την παραίτησή του, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές για τις 12 Απριλίου.
Και αυτό, διότι, ο απερχόμενος πρωθυπουργός είχε «επενδύσει» μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, κάτι το οποίο είχε διαφανεί και στην εκστρατεία πειθούς για την έγκριση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Όμως, τα πράγματα δεν φαίνεται να κυλούν υπέρ του, καθώς οι τελευταίες δημοσκοπήσεις προμηνύουν «νίκη» του αντιπολιτευόμενου VMRO – πολέμιου της συμφωνίας για το ονοματολογικό.
Μία ενδεχόμενη επικράτηση της αντιπολίτευσης στις κάλπες του Απριλίου, επομένως, εκτιμάται ότι θα συνεπάγεται επιπτώσεις και στις σχέσεις Αθήνας – Σκοπίων.
Στάση αναμονής από την Αθήνα
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα, πηγές από το εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας - μιλώντας στο Sputnik - τηρούν στάση αναμονής, διαμηνύοντας ότι η Αθήνα δεν πρόκειται να δράσει, αν δεν προηγηθεί κάποια «συγκεκριμένη ενέργεια» από την πλευρά των γειτόνων.
Υπενθυμίζουν δε, ότι η Ελλάδα σέβεται την κυριαρχία των Σκοπίων και δεν πρόκειται να λάβει μέρος στην προεκλογική εκστρατεία της Βόρειας Μακεδονίας, απέχοντας από δηλώσεις στήριξης ή αποδοκιμασίας ενός εκ των δύο βασικών κομμάτων - του SDSM και του VMRO.
Το VMRO, το οποίο φαίνεται να διαθέτει ασφαλές δημοσκοπικό προβάδισμα, έχει αναφανδόν ταχθεί εναντίον της Συμφωνίας των Πρεσπών, κατακεραυνώνοντας τον Ζόραν Ζάεφ, τον οποίο έχει επανειλημμένως χαρακτηρίσει «προδότη».
Τι θα συμβεί με τη Συμφωνία των Πρεσπών
Το τι θα πράξει, επομένως, με τη Συμφωνία των Πρεσπών - όταν και αν έρθει στην εξουσία - αποτελεί ζητούμενο. Και είναι κάτι, το οποίο ανησυχεί και την ελληνική κυβέρνηση.
«Δεν μπορούμε να πούμε κάτι προς το παρόν. Όσο η γειτονική χώρα εφαρμόζει τη Συμφωνία, εμείς θα τηρούμε την υπογραφή της Ελλάδας» σημειώνουν στο Sputnik «γαλάζιες» πηγές, οι οποίες παραπέμπουν στις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη.
«Εξακολουθώ να πιστεύω ότι η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν μια αρνητική Συμφωνία για τη χώρα μας, όμως δεν θα προσβάλω το εθνόσημο, ούτε και θα εκθέσω τη χώρα σε περιπέτειες» τόνισε - μεταξύ άλλων - την Τρίτη ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Στο ίδιο μήκος κύματος, πηγές του κυβερνώντος κόμματος θεωρούν ότι η Ελλάδα πρέπει να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να αντιδράσει, μόνο σε περίπτωση πρόκλησης ή παραβίασης των συμφωνηθέντων.
Άλλωστε, όπως σπεύδουν να υπενθυμίζουν, η κυβέρνηση έχει συγκροτήσει ειδικές επιτροπές, οι οποίες εποπτεύουν και ελέγχουν διαρκώς την εφαρμογή της Συμφωνίας σε όλα τα πεδία.
«Δεν χρειάζονται βιαστικές κινήσεις. Ας δούμε πρώτα, τι θα συμβεί στη γειτονική χώρα, ποια θα είναι η νέα κυβέρνηση και τι θα πράξει με τη Συμφωνία, και μετά βλέπουμε» σημειώνουν, με νόημα.
Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα είναι αμέτοχος των εξελίξεων, όπως διευκρινίζουν με έμφαση. «Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στενά και ετοιμαζόμαστε για κάθε ενδεχόμενο. Αλλά δεν χρειάζεται και δεν πρέπει, η πρώτη κίνηση να είναι δική μας»
Και καταλήγουν: «Υπάρχουν τα εργαλεία και τα μέσα, προκειμένου – αν αθετηθεί η Συμφωνία των Πρεσπών από την επόμενη κυβέρνηση – να δράσουμε και να αντιδράσουμε, όπως ακριβώς πρέπει».
Προεκλογική περίοδος... εξάμηνης διάρκειας
Οι βουλευτικές εκλογές της 12ης Απριλίου είναι οι πρώτες (σ.σ. μεσολάβησαν οι προεδρικές εκλογές) μετά την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών στη γειτονική χώρα και φυσικά, συνιστούν σημαίνουσα δοκιμασία για τον Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος έχει συνδέσει το όνομά του με την επίλυση του ονοματολογικού.
Οι δημοσκοπήσεις στη γειτονική χώρα, προμηνύουν «νίκη» του VMRO, χωρίς ωστόσο το αντιπολιτευόμενο κόμμα να εξασφαλίζει την απαιτούμενη αυτοδυναμία, κάτι το οποίο καθιστά δύσκολη τη συγκρότηση κυβέρνησης - δεδομένων και των εύθραυστων πολιτικών και εθνοτικών ισορροπιών (σ.σ. αλβανόφωνα κόμματα).
Την ίδια ώρα, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η προεκλογική περίοδος, η οποία θα διαρκέσει πάνω από έξι μήνες, θα χαρακτηριστεί από έντονο κλίμα, οξύτατες αντιπαραθέσεις, εκατέρωθεν κατηγορίες. Και όλα αυτά στη βάση της Συμφωνίας των Πρεσπών και του αβέβαιου ευρωπαϊκού μέλλοντος της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει ότι το ζήτημα της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων θα εξεταστεί εκ νέου στις 20 Μαΐου του 2020, δηλαδή έναν μήνα μετά τις βουλευτικές εκλογές.
Εφόσον, επομένως, η Αθήνα παρατηρήσει παραβιάσεις ή αθετήσεις στη Συμφωνία των Πρεσπών, έχει το περιθώριο αντίδρασης, θέτοντας βέτο σε μία ενδεχόμενη θετική απόφαση των Βρυξελλών.
Στο μεσοδιάστημα, βέβαια, η Βόρεια Μακεδονία αναμένεται να έχει καταστεί το 30ο μέλος του ΝΑΤΟ, καθώς έως τις αρχές του 2020 εκτιμάται ότι θα έχουν ανάψει το πράσινο «φως» όλα τα κράτη – μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
