Μια κατηγορηματική απάντηση είχε δώσει ο αρχηγός ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου για την αναβάθμιση της αεροπορικής υπεροχής της Ελλάδας με τα F-16 Viper έναντι της Τουρκίας με τα “απλά” 16άρια. “Η διαφορά …θα είναι γεωμετρική” είχε πει. Συγκεκριμένα στις 27 Οκτωβρίου, λίγες ημέρες μετά την προαναγγελία της συμφωνίας από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τράμπ, που είχε πυροδοτήσει πλήθος συζητήσεων. Κυριαρχούσε δε η κριτική περι της αναγκαιότητας έναντι της τουρκικής αγοράς μαχητικών 5ης γενιάς των stealth αεροσκαφών F-35.
Ερωτηθείς τότε ο Αρχηγός ΓΕΑ είχε κάνει λόγο για γεωμετρική διαφορά των ελληνικών Viper έναντι των τουρκικών F-16. Παράλληλα ήταν και καθησυχαστικός και για την πρόσκτηση από πλευράς της γείτονος των F-35. “Πολύ φιλολογία έχει αναπτυχθεί γύρω από τη σύγκριση του F35 με το Viper. Δεν με προβληματίζουν τα είκοσι
F-35 που θα έχει η τουρκική Αεροπορία μετά από δέκα χρόνια. Αν θα τα έχει. Η διαφορά ανάμεσα στα Viper και τα τουρκικά F-16, σας το υπογράφω, θα είναι γεωμετρική», ήταν η χαρακτηριστική αποστροφή του κ. Χριστοδούλου.
Τα anti-stealth "όπλα"
Από την άλλη είναι σαφές ότι για την Πολεμική Αεροπορία, η προετοιμασία για την αντιμετώπιση των απειλών της "κατηγορίας" stealth έχει ξεκινήσει αρκετά νωρίτερα. Αρκετά από τα υψηλής κατάρτισης, στελέχη της ΠΑ έχουν εκπονήσει σε εκτεταμένες μελέτες και προβεί σε επιστημονικές δημοσιεύσεις υποβάλλοντας προτάσεις "πλέγμα αντίμετρων" για τις αόρατες απειλές.
Στο 5ο Συνέδριο Αεροπορικής Ισχύος μάλιστα, που διοργανώθηκε το 2017 στη Σχολή Ικάρων, ο αντισμήναρχος(Μ) Κωνσταντίνος Ζηκίδης είχε προχωρήσει σε μια αναλυτική παρουσίαση αυτών των "αντίμετρων" τα οποία στηρίζονται στην αξιοποίηση τεχνολογιών που βοηθούν στην αποκάλυψη stealth απειλών. Στην κατεύθυνση αυτή όπως είχε τονιστεί θα μπορούσαν να βοηθήσουν:
1. Ραντάρ ζώνης χαμηλής συχνότητας για την ανίχνευση από μεσαία έως μεγάλα υψόμετρα, με τα οποία θα εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι τα περισσότερα stealth οχήματα είναι βελτιστοποιημένα για μονοστατικά ραντάρ, παρόλο που δεν υπάρχουν τόσα πολλά στην αγορά.
2.Παθητικά ραντάρ για ανίχνευση από χαμηλά έως μεσαία υψόμετρα
3.Ραντάρ ESM τύπου που ανιχνεύει οποιαδήποτε μετάδοση RF της απειλής. Πάνω από τα ραντάρ του Horizon θα πρέπει να εξετάσουμε τα ραντάρ παρακολούθησης HF Costal που αναμένεται επίσης να ανιχνεύσουν χαμηλού επιπέδου στόχους
4.Ραντάρ AESA για μαχητικά αεροσκάφη. Προσφέρουν μεγαλύτερο εύρος ανίχνευσης. Ωστόσο, ακόμη και με ραντάρ Aesa το εύρος δεν επαρκεί για να παρεμποδίσει τον στόχο stealth
5. IRST συστήματα αναζήτησης και παρακολούθησης υπερύθρων. κάθε τύπος αεροσκάφους είναι πάντα ένα hotspot σε ένα κρύο φόντο. νέα συστήματα IRST διαφημίζονται ως αισθητήρες αντι-stealth
Υπο αυτό το πρίσμα, και με δεδομένη την επερχόμενη αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που επιχειρεί η αεροπορία (όχι μόνο η δική μας) με την εξάπλωση της τεχνολογίας stealth σε δρώντες του διεθνές συστήματος που υστερούσαν τεχνολογικά μέχρι πρόσφατα. όπως είχε αναφέρει στην παρουσίασή του, ο επισμηναγός(Μ) Αθανάσιος Γκιολές, η αναβάθμιση των f-16 είναι πρώτη προτεραιότητα.
Όπως είχε αναφερθεί είναι σημαντικότερη ακόμα και από προμήθεια μίας Μοίρας F-35 (οι αριθμοί που απαιτούνται για να βγεί το καθημερινό επιχειρησιακό έργο και για να στοιχειοθετήται πειστικά η αποτροπή δεν υποκαθίστονται από την όποια βελτίωση προσφέρει το f-35 στη ποιότητα εις βάρος της ποσότητας).
Στην ίδια παρουσίαση γινόταν επίσης σαφές ότι η αποκάλυψη αεροσκαφών stealth δεν είναι ολοκληρωμένη λύση από μόνη της αλλά απαιτείται και προμήθεια συστημάτων ικανών να κατευθύνουν όπλα. Διότι όπως επισημαίνεται: είναι άλλο να τους βλέπεις και διαφορετικό να φοβούνται ότι μπορείς να τους καταρρίψεις.
Εν ολίγοις ξεκαθαριζόταν η απαίτηση σε αριθμούς, όπλα ικανά να πλήξουν απειλές stealth (κυρίως long range IR με αντίστοιχους αισθητήρες IRST), δικτύωση των συστημάτων για να διαμοιράζονται οι πληροφορίες των αποκαλυπτόμενων στόχων και ηλεκτρονικό πόλεμο για να ελεγχθεί το Η/Μ φάσμα ή να το μπουκώσεις (άρνηση χρήσης), σε τέτοιο περιβάλλον.
Οι ιπτάμενοι της Πολεμικής μας Αεροπορίας που εκπαιδεύονται στις δυσκολότερες και αντιπροσωπευτικότερες συνθήκες του χαοτικού πολέμου (εν αντιθέσει με πολλές άλλες αεροπορίες του ΝΑΤΟ που εκπαιδεύονται για επιχειρήσεις σε περιβάλλον αεροπορικής υπεροχής και πλήρη ελέγχου του Η/Μ φάσματος), θα επικρατήσουν.
Άλλωστε η ουσιαστική έννοια της ποιοτικής υπεροχής του προσωπικού μας, επιτυγχάνεται με την εκπαίδευση και θα εκδηλωθεί στις συνθήκες χάους ή fog of war (στο "ίσωμα" όλοι καλοί οδηγοί είναι με ένα σύγχρονο αυτοκίνητο κατά το λαϊκότερο.)
Τα anti-stealth "όπλα"
Από την άλλη είναι σαφές ότι για την Πολεμική Αεροπορία, η προετοιμασία για την αντιμετώπιση των απειλών της "κατηγορίας" stealth έχει ξεκινήσει αρκετά νωρίτερα. Αρκετά από τα υψηλής κατάρτισης, στελέχη της ΠΑ έχουν εκπονήσει σε εκτεταμένες μελέτες και προβεί σε επιστημονικές δημοσιεύσεις υποβάλλοντας προτάσεις "πλέγμα αντίμετρων" για τις αόρατες απειλές.
Στο 5ο Συνέδριο Αεροπορικής Ισχύος μάλιστα, που διοργανώθηκε το 2017 στη Σχολή Ικάρων, ο αντισμήναρχος(Μ) Κωνσταντίνος Ζηκίδης είχε προχωρήσει σε μια αναλυτική παρουσίαση αυτών των "αντίμετρων" τα οποία στηρίζονται στην αξιοποίηση τεχνολογιών που βοηθούν στην αποκάλυψη stealth απειλών. Στην κατεύθυνση αυτή όπως είχε τονιστεί θα μπορούσαν να βοηθήσουν:
1. Ραντάρ ζώνης χαμηλής συχνότητας για την ανίχνευση από μεσαία έως μεγάλα υψόμετρα, με τα οποία θα εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι τα περισσότερα stealth οχήματα είναι βελτιστοποιημένα για μονοστατικά ραντάρ, παρόλο που δεν υπάρχουν τόσα πολλά στην αγορά.
2.Παθητικά ραντάρ για ανίχνευση από χαμηλά έως μεσαία υψόμετρα
3.Ραντάρ ESM τύπου που ανιχνεύει οποιαδήποτε μετάδοση RF της απειλής. Πάνω από τα ραντάρ του Horizon θα πρέπει να εξετάσουμε τα ραντάρ παρακολούθησης HF Costal που αναμένεται επίσης να ανιχνεύσουν χαμηλού επιπέδου στόχους
4.Ραντάρ AESA για μαχητικά αεροσκάφη. Προσφέρουν μεγαλύτερο εύρος ανίχνευσης. Ωστόσο, ακόμη και με ραντάρ Aesa το εύρος δεν επαρκεί για να παρεμποδίσει τον στόχο stealth
5. IRST συστήματα αναζήτησης και παρακολούθησης υπερύθρων. κάθε τύπος αεροσκάφους είναι πάντα ένα hotspot σε ένα κρύο φόντο. νέα συστήματα IRST διαφημίζονται ως αισθητήρες αντι-stealth
Υπο αυτό το πρίσμα, και με δεδομένη την επερχόμενη αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που επιχειρεί η αεροπορία (όχι μόνο η δική μας) με την εξάπλωση της τεχνολογίας stealth σε δρώντες του διεθνές συστήματος που υστερούσαν τεχνολογικά μέχρι πρόσφατα. όπως είχε αναφέρει στην παρουσίασή του, ο επισμηναγός(Μ) Αθανάσιος Γκιολές, η αναβάθμιση των f-16 είναι πρώτη προτεραιότητα.
Όπως είχε αναφερθεί είναι σημαντικότερη ακόμα και από προμήθεια μίας Μοίρας F-35 (οι αριθμοί που απαιτούνται για να βγεί το καθημερινό επιχειρησιακό έργο και για να στοιχειοθετήται πειστικά η αποτροπή δεν υποκαθίστονται από την όποια βελτίωση προσφέρει το f-35 στη ποιότητα εις βάρος της ποσότητας).
Στην ίδια παρουσίαση γινόταν επίσης σαφές ότι η αποκάλυψη αεροσκαφών stealth δεν είναι ολοκληρωμένη λύση από μόνη της αλλά απαιτείται και προμήθεια συστημάτων ικανών να κατευθύνουν όπλα. Διότι όπως επισημαίνεται: είναι άλλο να τους βλέπεις και διαφορετικό να φοβούνται ότι μπορείς να τους καταρρίψεις.
Εν ολίγοις ξεκαθαριζόταν η απαίτηση σε αριθμούς, όπλα ικανά να πλήξουν απειλές stealth (κυρίως long range IR με αντίστοιχους αισθητήρες IRST), δικτύωση των συστημάτων για να διαμοιράζονται οι πληροφορίες των αποκαλυπτόμενων στόχων και ηλεκτρονικό πόλεμο για να ελεγχθεί το Η/Μ φάσμα ή να το μπουκώσεις (άρνηση χρήσης), σε τέτοιο περιβάλλον.
Οι ιπτάμενοι της Πολεμικής μας Αεροπορίας που εκπαιδεύονται στις δυσκολότερες και αντιπροσωπευτικότερες συνθήκες του χαοτικού πολέμου (εν αντιθέσει με πολλές άλλες αεροπορίες του ΝΑΤΟ που εκπαιδεύονται για επιχειρήσεις σε περιβάλλον αεροπορικής υπεροχής και πλήρη ελέγχου του Η/Μ φάσματος), θα επικρατήσουν.
Άλλωστε η ουσιαστική έννοια της ποιοτικής υπεροχής του προσωπικού μας, επιτυγχάνεται με την εκπαίδευση και θα εκδηλωθεί στις συνθήκες χάους ή fog of war (στο "ίσωμα" όλοι καλοί οδηγοί είναι με ένα σύγχρονο αυτοκίνητο κατά το λαϊκότερο.)
