Δεν πέρασαν τρεις μήνες από την έκκληση του πάπα Φραγκίσκου για «εντιμότητα και διαφάνεια» και εσωτερική έρευνα ανακάλυψε, σύμφωνα με πληροφορίες του περιοδικού «Spiegel», την ύπαρξη πολυάριθμων παράνομων λογαριασμών στο ίδρυμα που έχει βυθιστεί στα σκάνδαλα και μέχρι πρόσφατα δεν διέφερε πολύ από έναν... φορολογικό παράδεισο που χρησιμοποιούνταν και για ξέπλυμα «βρώμικου χρήματος».
Οπως ανέφερε το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού, περισσότεροι από 1.000 ιδιώτες διατηρούσαν λογαριασμούς στο IOR (Instituto per le Opere di Religione, Ινστιτούτο Θρησκευτικών Εργων), όπως ονομάζεται επίσημα η Τράπεζα του Βατικανού, παρόλο που κάτι τέτοιο είναι απαγορευμένο.
Η Τράπεζα του Βατικανού είναι, σύμφωνα με νόμο, ανοιχτή σε έναν στενό κύκλο καταθετών, όπως καθολικοί κληρικοί, υπάλληλοι και συνταξιούχοι του Βατικανού και των οργάνων του, καθολικές οργανώσεις και φιλανθρωπικά ιδρύματα, αλλά όλοι οι λογαριασμοί που ανακαλύφθηκαν στην έρευνα ανήκουν σε ιδιώτες.
Τα χρήματα που βρίσκονταν στους λογαριασμούς αυτούς μέχρι το περασμένο καλοκαίρι ανέρχονταν σε... 300 εκατομμύρια ευρώ, η «συντριπτική πλειονότητα» των οποίων είναι «μαύρα».
Διπλό όφελος
Το όφελος που είχαν όσοι είχαν κατατεθειμένα τα χρήματά τους σε λογαριασμούς του IOR ήταν διπλό: αφενός τα χρήματα αυτά εκπίπτουν της φορολογίας και αφετέρου μέχρι πρόσφατα η Τράπεζα, με ενεργητικό έξι δισεκατομμυρίων ευρώ, χρησιμοποιούνταν και για «ξέπλυμα βρώμικου χρήματος».
Ηταν δηλαδή ένας φορολογικός παράδεισος... με τα όλα του που δεν διέφερε από τα Νησιά Κέιμαν.
Το Βατικανό είχε αποτύχει επανειλημμένα να εφαρμόσει τις οδηγίες του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, παρά τη σχετική συμφωνία του 2010, για το «ξέπλυμα μαύρου χρήματος» και βρίσκεται πλέον στη «μαύρη λίστα» των κρατών που δεν συνεργάζονται με τις διεθνείς εποπτικές αρχές και διακινούν κεφάλαια προερχόμενα από εγκληματικές δραστηριότητες.
Βέβαια η Τράπεζα του Βατικανού φαίνεται να προσπαθεί να κάνει μια νέα αρχή μετά την αποπομπή του επικεφαλής της Ετόρε Γκότι Τεντέσκι τον Μάιο του 2012 και τον διορισμό του διαδόχου του στις αρχές του χρόνου Ερνστ φον Φράιμπεργκ, ο οποίος υποσχέθηκε «μηδενική ανοχή σε παραβάσεις νόμων και κανονισμών».
Ο λόγος για τον οποίον ξεκίνησε η μεγάλη «εκκαθάριση» στους κόλπους του Βατικανού ήταν τα μεγάλα σκάνδαλα στα οποία ενεπλάκη και τα οποία απέβησαν καταστροφικά για την εικόνα της Καθολικής Εκκλησίας.
Οι «σκοτεινές» δραστηριότητες της Τράπεζας του Βατικανού ταλανίζουν εδώ και δεκαετίες την Αγία Εδρα, όσον αφορά τη διαφάνειά της κυρίως σε επίπεδο οικονομικό.
Στην ιστορία της αποτέλεσε επίκεντρο αρκετών σκανδάλων, με σοβαρότερο αυτό του 1982, στο οποίο είχε εμπλακεί η παράνομη μασονική στοά, η CIA και η μαφία, ενώ το σκάνδαλο «Vatileaks», η διαρροή εμπιστευτικών εγγράφων του Ποντίφικα από τον μπάτλερ του Πάολο Γκαμπριέλε τον περασμένο χρόνο, έφερε στο φως, μεταξύ άλλων, την οικονομική κακοδιαχείριση στο κρατίδιο.