.jpg)
Ποιος Σκαμπαρδώνης; Τα γεγονότα στην Ουκρανία και η εδώ και δύο μήνες εξελισσόμενη ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στο έδαφός της και σε αυτό του Ντονμπάς αποτέλεσαν, με τον τρόπο τους, έναν ιδιόμορφο «καταλύτη»,
διαχωρίζοντας με τον πλέον σαφή τρόπο τους υποστηρικτές της μίας ή της άλλης πλευράς της διένεξης (αλλά και τους λεγόμενους «ισαποστάκηδες», οι οποίοι εν προκειμένω λειτουργούν, εκόντες-άκοντες, υπέρ της μίας από τις δύο πλευρές).
Σε ό,τι αφορά, τώρα, τα ΜΜΕ και τη σφαίρα των πληροφοριών γενικά, τα γεγονότα αυτά ανέδειξαν με τον πλέον εμφανή τρόπο τον επικοινωνιακό πόλεμο που διεξάγεται ανάμεσα στη «συλλογική Δύση» και τη Ρωσία πολύ πριν ξεκινήσει η στρατιωτική επιχείρηση της τελευταίας και έβγαλαν στην επιφάνεια ένα σωρό «ιδεολογήματα», αλλά και τεχνικές μαζικής εξαπάτησης και επιβολής της «μίας και μοναδικής αλήθειας» που «πρέπει» να φτάνει στα μάτια και τ’ αυτιά του μέσου πολίτη στις χώρες της Δύσης σχετικά με το τι συμβαίνει στην Ουκρανία και στο Ντονμπάς τα τελευταία οκτώ και πλέον χρόνια και ειδικότερα τους τελευταίους δύο μήνες.
Τα πιο γνωστά «trend» αυτής της μαζικής επικοινωνιακής εκστρατείας είναι: α) Η διαρκώς επαναλαμβανόμενη αναφορά περί «επιτιθέμενης» Ρωσίας και «αμυνόμενης» Ουκρανίας, β) Η «δαιμονοποίηση» της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Ρωσίας μέσα από στοχευμένα δημοσιεύματα περί «παρανοϊκών», «χασάπηδων», «μακελάρηδων» κοκ που διοικούν το Κρεμλίνο, γ) Η κατά το μέγιστο δυνατό τρόπο ανάδειξη της δήθεν «κτηνωδίας» των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων έναντι του άμαχου πληθυσμού στις περιοχές όπου διεξάγονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, δ) Η πλήρης αποσιώπηση της ιστορίας της σύγχρονης Ουκρανίας από το χουντικό πραξικόπημα της 22ης Φεβρουαρίου και μετά και ο «ακήρυχτος» εμφύλιος πόλεμος της εξουσίας του Κιέβου με τις δύο αυτοανακηρυγμένες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονμπάς, με τις χιλιάδες νεκρούς αμάχους πολίτες και ε) Το «ξέπλυμα» της δράσης των νεοναζιστικών «ταγμάτων θανάτου» στο Ντονμπάς αλλά και στη «μητροπολιτική» Ουκρανία, όπως και την αποσιώπηση της στενής σχέσης ανάμεσα τα νεοναζί αποβράσματα και την «επίσημη» ουκρανική εξουσία των τελευταίων οκτώ ετών.
Ειδικά αυτό το τελευταίο από τα πέντε σημεία που προαναφέρθηκαν, βρίσκεται τον τελευταίο καιρό σε μεγάλη έξαρση και «δημοφιλία» τόσο στα εγχώρια, όσο και στα εκτός Ελλάδας συστημικά ΜΜΕ. Την ιδέα ότι «ναι, μεν, είναι εθνικιστές / φασίστες / νεοναζί, αλλά πολεμούν για την πατρίδα τους» την εξέφρασε, βεβαίως, ευθαρσώς και όχι μία φορά ο ίδιος ο «πρόεδρος» της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Στον οποίο, μάλιστα, η ελληνική Βουλή παραχώρησε πρόσφατα και βήμα για να απευθυνθεί με μαγνητοσκοπημένο μήνυμα και μας έφερε «πεσκέσι» στο βίντεο 2 μαχητές του νεοναζιστικού «Αζόφ», υποτίθεται ελληνικής καταγωγής (για τον έναν από τους δύο, που παρουσιάστηκε με το όνομα «Μιχαήλ» και μάλλον δεν έχει καμία σχέση με τον Ελληνισμό της Ουκρανίας, αναφέρθηκε πως σκοτώθηκε λίγες μέρες μετά στη Μαριούπολη, σε μάχη εναντίον ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων έξω από το εργοστάσιο «Ιλίτς»). Η προσπάθεια ««ξεπλύματος», ωστόσο, της ύπαρξης και της δράσης όχι μόνο του «Αζόφ» (που ως πιο πολυπληθές και έντονο στη δημόσια παρουσία του μέσω των social media έγινε πιο γνωστό), αλλά και του συνόλου των νεοναζιστικών «ταγμάτων θανάτου» («Αϊντάρ», «Ντνιεπρ-1», «Ντονμπάς» κ.ά.) έχει μετατραπεί σε «εργολαβία», πλέον, από τα συστημικά ΜΜΕ και έχουμε φτάσει σε σημείο να διαβάζουμε, πλέον, πραγματικά «τερατουργήματα» γύρω από το θέμα.
Στην αντίληψη του γράφοντος υπέπεσε, λοιπόν, άρθρο δημοσιευμένο στις 25/04 στη γνωστή ειδησεογραφική ιστοσελίδα ιn.gr με την υπογραφή του δημοσιογράφου και λογοτέχνη Γιώργου Σκαμπαρδώνη. Το άρθρο ονομάζεται «Ποιο τάγμα;» και μπορεί κανείς να το βρει εδώ.
Πριν προχωρήσουμε στην αναγκαία (κατά την άποψη του γράφοντος) αποδόμηση των βασικών επιχειρημάτων του εν λόγω εμέσματος, καλό θα ήταν να θυμηθούμε μαζί κάποια πράγματα που έχουν αναφερθεί στο πρόσφατο και απώτερο παρελθόν και έχω επισημάνει σε παλιότερα άρθρα μου γύρω από το Ουκρανικό και στο ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ.
Τα περισσότερα νεοναζιστικά «τάγματα θανάτου» τύπου «Αζόφ» δημιουργήθηκαν τυπικά μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος του «Μαϊντάν» στις 22/02/2014, με την αγαστή σύμπνοια και συνεργασία των κρατικών λειτουργών της «μετά-Μαϊντάν» ουκρανικής εξουσίας, όπως πχ ο επί 7 συναπτά έτη Υπουργός Εσωτερικών Αρσέν Αβάκοφ, αλλά και τη χρηματοδότηση από Ουκρανούς ολιγάρχες, όπως οι Ίγκορ Κολομόισκι, Ρινάτ Αχμέτοφ, Βίκτορ Πιντσούκ κ.ά.
Ωστόσο, η πολιτική και στελεχική τους βάση βρισκόταν σε ήδη υπαρκτούς σχηματισμούς, όπως η Svoboda (πρώην Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας), ο «Δεξιός Τομέας», ο «Εθνικός Κορμός» κοκ Κάποιοι από αυτούς τους σχηματισμούς λειτουργούσαν και ως πολιτικά κόμματα, συμμετείχαν σε βουλευτικές εκλογές και πριν από το «Μαϊντάν» και εξέλεγαν και βουλευτές. Τα περί «ελάχιστης επιρροής» στην ουκρανική κοινωνία είναι ένα τεράστιο ψέμα, αφού η ιδεολογική και, κυρίως, η πολιτική επιρροή του ουκρανικού εθνικισμού και νεοναζισμού δεν περιορίζεται στις «καθεαυτού» δυνάμεις που εκφράζουν αυτές τις ιδεοληψίες, αλλά στο σύνολο των συστημικών πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Πόσο «λιγότερο ναζιστής» ήταν ο Αλεξάντρ Τουρτσίνοφ, πρώην Πρόεδρος της ουκρανικής Βουλής (Ανώτατης Ράντας), όταν αποφάσιζε να στείλει τον ουκρανικό στρατό να βομβαρδίσει το Λουγκάνσκ και τις άλλες πόλεις και χωριά του Ντονμπάς; Πόσο «λιγότερο ναζιστής» ήταν ο Πετρό Ποροσένκο, όταν έλεγε ότι «τα μικρά Ουκρανόπουλα θα έχουν φαγητό, παιχνίδια και σχολεία για να πηγαίνουν, ενώ τα παιδιά του Ντονμπάς όχι» και προμήνυε για τα τελευταία ένα «μόνιμο μέλλον» μέσα στα πολεμικά καταφύγια; Πόσο «λιγότερο ναζιστής» είναι ο (κατά τα λοιπά «Εβραίος» και «ρωσόφωνος») Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όταν αποδέχεται ως «φυσιολογική» την ύπαρξη και τη δράση αυτών που οι πρόγονοί τους δολοφονούσαν μαζικά και χωρίς οίκτο τους δικούς του ομοεθνείς κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στην Ουκρανία τη δεκαετία του ‘40 του περασμένου αιώνα;
Τέλος, όπως ο γράφων έχει επισημάνει πολλές φορές στο παρελθόν, τα νεοναζιστικά «τάγματα θανάτου» δεν αποτελούν, ουσιαστικά, ξεχωριστές δομές από τις τακτικές ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας, αλλά οργανικό τμήμα τους και, κυρίως, ιδεολογικό «ταγό» τους. Δεν είναι διόλου τυχαίο, πως το σύνθημα του UPA, δηλαδή του αιμοσταγούς στρατού του Στεπάν Μπαντέρα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που συνεργάστηκε με τους Γερμανούς ναζί και ευθύνεται για τη δολοφονία εκατοντάδων χιλιάδων Σοβιετικών πολιτών της Ουκρανίας την περίοδο εκείνη, το διαβόητο «Slava Ukraini! Geroyam Slava!» («Δόξα στην Ουκρανία! Στους ήρωες δόξα!»), αποτελεί εδώ και μερικά χρόνια τον επίσημο χαιρετισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και σωμάτων ασφαλείας.
Και μετά από αυτή τη μίνι ανασκόπηση-υπενθύμιση, ας δούμε την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί ο Γ. Σκαμπαρδώνης στο «πόνημά» του (ομολογώ, ένα από τα πιο «αρρωστημένα» που έχω διαβάσει εδώ και καιρό πάνω στο ίδιο θέμα).
Αρχικά προσπαθεί να «αποδομήσει» την έννοια του τάγματος, αναφερόμενος μόνο στα τυπικά αριθμητικά δεδομένα (ότι αποτελείται από έως 1.200 άτομα, χωρισμένα σε 4 έως 7 λόχους κοκ), «αγνοώντας» δύο σημαντικές παραμέτρους: α) Ότι κατά τη στιγμή της δημιουργίας του (Μάιος 2014) το «Αζόφ» ως σχηματισμός αριθμούσε όντως περί τα 1.200 άτομα και β) Ότι η ονομασία «τάγμα» έφερε, από ένα σημείο και μετά, εντελώς συμβολικό χαρακτήρα και δεν είχε να κάνει με την αριθμητική δύναμη. Ούτως ή άλλως το «Αζόφ», λόγω της μαζικής στρατολόγησης μελών που έκανε τα επόμενα χρόνια, προήχθη και τυπικά σε «σύνταγμα» (περί τις 10.000 μέλη δηλαδή), αλλά και αυτό είχε ουσιαστικά συμβολικό χαρακτήρα, από τη στιγμή που το «Αζόφ» ενσωματώθηκε πλήρως εν μέρει στις δυνάμεις της ουκρανικής Εθνοφρουράς και εν μέρει στις δυνάμεις του ουκρανικού Στρατού Ξηράς. Συνεπώς η αντιμετώπιση αυτών των δυνάμεων μπορεί και πρέπει να είναι μόνο συνολική και, φυσικά, δεν αρκούν «δυο πύραυλοι» για να τις εξουδετερώσουν. Ειδικά δε, όταν μεταξύ άλλων χρησιμοποιούν και τον κατά τόπους άμαχο πληθυσμό ως «ζωντανή ασπίδα»…
Στη συνέχεια ο Γ. Σκαμπαρδώνης αναρωτιέται «και τι θα πει “νεοναζιστικό τάγμα”» και «αν ξέρουν εκεί στη Ρωσία κανένα τάγμα στον κόσμο που να είναι “δημοκρατικό”».. Οποία διαστρέβλωση, το να μπερδεύει κανείς την κάθετη ιεραρχική δομή που χαρακτηρίζει οποιαδήποτε οργανωμένη στρατιωτική δύναμη με τον ιδεολογικό πυρήνα που τη διαπερνά!!! Δηλαδή όλοι οι στρατοί του κόσμου είναι, κατά την άποψη του κυρίου Σκαμπαρδώνη, λίγο ως πολύ «φασιστικοί», επειδή διέπονται από κάθετη ιεραρχία και ανεξαρτήτως των σκοπών και των στοχεύσεων της δράσης τους! Δηλαδή, για να επεκτείνουμε λίγο τη σκέψη του κυρίου Σκαμπαρδώνη, «φασιστικά» τα γερμανικά SS, «φασιστικός» και ο Κόκκινος Στρατός! (Να το επεκτείνουμε λίγο παραπάνω; «Φασιστικοί» και οι στρατοί του ΝΑΤΟ και των χωρών του ξεχωριστά; Δεν μας λέει όμως ο κύριος Σκαμπαρδώνης κάτι τέτοιο)… Επιπλέον, ο Γ. Σκαμπαρδώνης διατυπώνει τον εσφαλμένο ισχυρισμό ότι οι διαφόρων ειδών «συμμορίες» είναι εντελώς ανοργάνωτες και χωρίς ιεραρχία δομές, κάτι που ισχύει εντελώς αντίστροφα, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων. Γιατί, εν κατακλείδι, αυτό που ξεχωρίζει μία στρατιωτική δομή από μιαν άλλη είναι ακριβώς οι στόχοι και οι σκοποί της δράσης της· η δομή παραμένει, επί της ουσίας, η ίδια, αλλά δεν είναι ο καθοριστικός παράγοντας. Και οι νεοναζιστικές στρατιωτικές και παραστρατιωτικές οργανώσεις χαρακτηρίζονται ως τέτοιες επειδή είναι εμποτισμένες με την ιδεολογία του ναζισμού, τη νοσταλγία στον Χίτλερ και τον Μπαντέρα, τη «λευκή υπεροχή» των Αρίων έναντι των «υποδεέστερων» φυλών και την αίσθηση της ατιμωρησίας και της έλλειψης οποιασδήποτε λογοδοσίας για τα πεπραγμένα τους έναντι οποιουδήποτε άλλου.
Τα δύο επόμενα «επιχειρήματα», όμως, που χρησιμοποιεί ο Γ. Σκαμπαρδώνης είναι από αυτά που… «σπάνε κόκαλα» (εκτός από τα νεύρα όσων υγιώς σκεπτόμενων αναγνωστών διαβάζουν αυτές τις απιθανολογίες). Επιχείρημα 1ο: «Και αν είναι νεοναζιστικό, σταλινοφρενές, κομμουνιστολάγνο, ή δημοκρατικό, τι τους κόφτει τους Ρώσους; Σε άλλη χώρα ζει και είναι θέμα, ή πρόβλημα των Ουκρανών». Επιχείρημα που εκπίπτει από την πρώτη στιγμή, καθώς η ύπαρξη νεοναζί (όχι μόνο στρατιωτικών) στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ουκρανίας, δεν είναι εσωτερικό πρόβλημα της Ουκρανίας, αλλά και της Ρωσίας και μάλιστα με τον πιο εμφατικό τρόπο! Πρώτον, επειδή οι ίδιοι οι Ουκρανοί νεοναζί είναι, μεταξύ άλλων και φανατικοί αντι-Ρώσοι και πολεμούν λυσσαλέα οτιδήποτε έχει σχέση με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης και της ρωσικής γλώσσας (η οποία απαγορεύθηκε στην Ουκρανία εδώ και μερικά χρόνια, μαζί με όλες, σχεδόν, τις γλώσσες που ομιλούνται από τους λαούς του πολυεθνικού, πολυπολιτισμικού και πολυθρησκευτικού κράτους της). Και δεύτερον, επειδή η συνολική δράση των Ουκρανών νεοναζί (εκτός από το προαναφερθέν γλωσσικό ζήτημα) στρέφεται κατά του ρωσικού και ρωσόφωνου πληθυσμού της Ουκρανίας, που αποτελεί περίπου το 50% επί του συνόλου. Ακόμη όμως και να μην υπήρχαν τα δύο παραπάνω στοιχεία, η Ρωσία ως χώρα που έχει απαγορεύσει με άρθρο του Συντάγματός της (και όχι με απλό νόμο) τη φασιστική και νεοναζιστική προπαγάνδα, όπως και τη δράση ανάλογων οργανώσεων, έχει κάθε έννομο συμφέρον να προστατεύει τον εαυτό της από πιθανή «εξαγωγή» ιδεών και δράσης από μια χώρα που, όχι μόνο δεν καταδικάζει τη φασιστική και νεοναζιστική ιδεολογία, αλλά την έχει ενσωματώσει οργανικά στις δραστηριότητές του. Και αυτό, παρεμπιπτόντως, δεν είναι απλώς μια πιθανότητα, αλλά υπαρκτή πραγματικότητα τη στιγμή που μιλάμε…
Επιχείρημα 2ο: «Και τα τάγματα του Μεταξά ήτανε «φασιστικής» ιδεολογίας αλλά πολέμησαν υπέρ της πατρίδας τους και κατατρόπωσαν τους Ιταλούς φασίστες – ιδού το ιδανικό παράδειγμα όπου η ιδεολογία δεν παίζει κανέναν ρόλο». 29 κατασκευαστές ιδεολογικών «πλυντηρίων» συνιστούν Σκαμπαρδώνη! Σοβαρά ε; Δεν παίζει «κανέναν ρόλο» η ιδεολογία του καθενός στο ποιους πολεμά και για ποιες ιδέες μάχεται ο ίδιος! Εδώ κανονικά θα έπρεπε να αναφωνήσω «δεν περιγράφω άλλο», οπως ο φίλος και συνάδελφος Γιώργος Χελάκης στο Euro 2004, όμως έκ των πραγμάτων υποχρεούμαι να απαντήσω.
Καταρχάς ο ισχυρισμός βασίζεται εξαρχής σε ένα τερατώδες ψέμα: δεν υπήρξαν κανενός είδους «τάγματα του Μεταξά» στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940· υπήρξε ο τακτικός ελληνικός στρατός, που αποτελείτο από το σύνολο των στρατεύσιμων Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι πολέμησαν για να μη σκλαβωθεί η πατρίδα τους στους Ιταλούς φασίστες, έστω και αν στην ηγεσία του δικού τους κράτους βρισκόταν επίσης ένας φασίστας (Ι. Μεταξάς). Και αποτελείτο από πολίτες απ’ όλο το πολιτικό φάσμα και σε καμία περίπτωση αποκλειστικά από φασίστες. Ακριβώς επειδή ο χαρακτήρας του πολέμου αυτού ήταν εθνικοαπελευθερωτικός, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης, εξόριστος τότε στην Ακροναυπλία, απέστειλε στον δικτάτορα Μεταξά επιστολή, όπου του ζητούσε να αποσταλούν οι κομμουνιστές εξόριστοι στο μέτωπο να πολεμήσουν κατά των Ιταλών φασιστών. Την έκβαση της ιστορίας τη γνωρίζουμε πολύ καλά, αλλά ας την επαναλάβουμε για άλλη μια φορά, μήπως την «εμπεδώσουν» κι αυτοί που δεν το έχουν κάνει μέχρι σήμερα: ο Μεταξάς αρνήθηκε να ικανοποιήσει το αίτημα του Ζαχαριάδη και των υπολοίπων κομμουνιστών εξόριστων και όταν η Ελλάδα συνθηκολόγησε, ο διορισμένος από τους Γερμανούς ναζί «πρωθυπουργός» Γ. Τσολάκογλου τους παρέδωσε στους κατακτητές. Οι περισσότεροι από αυτούς εκτελέστηκαν ή πέθαναν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία και στην Πολωνία. Από τους ελάχιστους επιβιώσαντες ήταν ο ίδιος ο Νίκος Ζαχαριάδης…
Το αφήγημα «καλός φασίστας / νεοναζί είναι αυτός που πολεμάει για την πατρίδα του» είναι, ως εκ τούτου, διάτρητο μεν, πολιτικά επικίνδυνο δε και χρειάζεται να αποδομείται σε κάθε ευκαιρία, αφού προσφέρει στους νεοναζί ακριβώς αυτή τη «νομιμοποίηση» και την «έξωθεν καλή μαρτυρία» του αστικού και καπιταλιστικού κράτους, προκειμένου να το εξωθήσει στην πιο ακραία και βάρβαρη μορφή του, εάν κι εφόσον οι συνθήκες του το επιτρέψουν. Είδαμε τι πήγε να γίνει στην Ελλάδα πριν από μερικά χρόνια με το «φούντωμα» της ΧΑ και το «ξέπλυμα» που της πρόσφεραν απλόχερα τα ελληνικά συστημικά ΜΜΕ, μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Και μπορούμε να συλλάβουμε τι μπορεί να συμβεί σε περίπτωση που κάτι ανάλογο επιτραπεί να λάβει εκ νέου μεγάλες διαστάσεις…
Για τέλος, θα αναφερθώ σε άλλη μία «μνημειώδη» διαστρέβλωση που επιχειρεί ο Γ. Σκαμπαρδώνης, βάζοντας στο στόμα του ακόμη και τον κομμουνιστή και διεθνιστή Μπέρτολντ Μπρεχτ. Συνεχίζοντας τον προηγούμενο άτοπο και επικίνδυνο συλλογισμό του, ο συγγραφέας του «πονήματος» αναφέρει: «Και αν οι Ουκρανοί που πολεμούν είναι (αμυντικά) εθνικιστές πολύ καλά κάνουν – τουλάχιστον σύμφωνα με εκείνο που έλεγε ο Μπρεχτ: «Δεν είμαι εθνικιστής, αλλά αν μου επιτεθεί ο εθνικιστής γείτονάς μου, τότε γίνομαι δυο φορές εθνικιστής».
Καταρχάς, όσο και να ψάξει κανείς για να βρει πού ακριβώς έχει γράψει αυτή τη φράση ο Μπρεχτ, δεν θα τη βρει πουθενά. Αντιθέτως, έχει γράψει το παρακάτω μικρό κομψοτέχνημα, στις «Ιστορίες του κυρίου Κόυνερ», με τον τίτλο «Εθνικισμός», το οποίο και αφιερώνω στον κύριο Σκαμπαρδώνη (η μετάφραση εδώ ανήκει στον Ι. Παπάζογλου και η έκδοση στον οίκο ΓΡΑΜΜΑΤΑ): «Ο κύριος Κ. δεν είχε ανάγκη να ζει σε μια συγκεκριμένη χώρα. «Μπορώ να πεινάσω οπουδήποτε», έλεγε. Μια μέρα όμως, πέρασε από μια μεγάλη πόλη κατακτημένη από τον εχθρό του τόπου όπου ζούσε. Εκεί, τον σταμάτησε ένας αξιωματικός του εχθρού και τον ανάγκασε να κατέβει από το πεζοδρόμιο. Ο κύριος Κ. κατέβηκε, και τότε συνειδητοποίησε πως είχε οργιστεί με τον άνθρωπο εκείνο, και μάλιστα όχι μόνο με τον άνθρωπο, αλλά κυρίως με τη χώρα του ανθρώπου, τόσο πολύ, που ευχήθηκε την εξαφάνισή της από προσώπου γης. «Μα πώς έγινα διαμιάς εθνικιστής;» αναρωτήθηκε ο κύριος Κ. «Φταίει ο εθνικιστής που βρέθηκε μπροστά μου. Να γιατί πρέπει να εκλείψει η ανοησία: γιατί κάνει ανόητο όποιον βρεθεί μπροστά της».
ΥΓ.: Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης έχει γίνει γνωστός στο ευρύτερο ελληνικό (και όχι μόνο) κοινό κυρίως μέσα από το λογοτεχνικό του έργο, το οποίο δεν θεωρώ ευκαταφρόνητο. Για τους λίγο περισσότερο μυημένους, είναι γνωστός και ως βασικός κειμενογράφος του δημοφιλέστατου, στην εποχή του, μουσικοσατιρικού σχήματος «Άγαμοι Θύται», όπου υπέγραφε τα κείμενα με το ψευδώνυμο «Γιώργος Θεσσαλονικεύς» (ελέω καταγωγής). Δυστυχώς, όπως πολλάκις και πλειστάκις έχει αποδειχθεί σε αυτή τη ζωή ότι «τα στερνά τιμούν τα πρώτα». Και μπορεί κάποιος να γκρεμίσει σε χρόνο dt ό,τι επί δεκαετίες έχτιζε, με ένα μόνο κείμενο, με μία μόνο δημόσια παρέμβαση. Κι αν δεχθούμε, εν κατακλείδι, ότι «το έργο αυτονομείται από τον δημιουργό του» από ένα σημείο και μετά, τότε τι θα μείνει από τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη για να θυμούνται οι επόμενες γενεές;;; («Τα… τσόφλια, τρία πίπουλα και ρέστα ένα τάλιρο», που είχε πει ο συμπατριώτης του, μακαρίτης πλέον, Χάρρυ Κλυνν)…
Βασίλης Μακρίδης