«Είναι τουρκική άσκηση όχι απόβαση…! »
Η«ΒτΚ» παρουσιάζει σήμερα το β΄μέρος του αφιερώματος στον Φάκελο της Κύπρου και εστιάζει την προσοχή της στην πρώτη εισβολή των Τούρκων στη Μεγαλόνησο, στις 20 Ιουλίου 1974.
http://www.vradini.gr/%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%8C%CF%87%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CF%8C%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7/
Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ημέρα του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου στις 15.7.1974, (α΄ μέρος του αφιερώματος), μέχρι της εισβολής των Τούρκων στη Μεγαλόνησο (20.7.1974), άρχισαν να κυκλοφορούν στην Αθήνα πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες υπήρξαν δήθεν μετακινήσεις στρατευμάτων με αεροσκάφη, που κατευθύνονταν προς τη Βουλγαρία μέσω πολλών χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ο γνωστός παρανοϊκός φόβος του κομμουνιστικού κινδύνου… Πληροφορίες παραπλανητικές, για να στρέψει η Αθήνα αλλά και η Κοινή Γνώμη τις ανησυχίες της μακριά από την επικείμενη τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Το πεδίο ήταν, πλέον, ανοικτό για την τουρκική επέμβαση. Η διαταγή για την εκκίνηση των πλοίων του τουρκικού στόλου από τις τουρκικές ακτές δόθηκε από τον αρχηγό του τουρκικού Στρατού, που βρισκόταν στα Άδανα της Μικράς Ασίας, στις 5 η ώρα το απόγευμα της 19/7/1974.
Η απόβαση των Τούρκων στη Μεγαλόνησο, ξεκινούσε. Κι όμως, ο αρχηγός των ελληνικών Δυνάμεων στη Κύπρο ταξίαρχος Γεωργίτσης (όπως φαίνεται από την κατάθεση), χαρακτήριζε την ενέργεια των Τούρκων όχι ως απόβαση, αλλά ως αποβίβαση, με άλλα λόγια ως «άσκηση ενός νόμιμου δικαιώματος» της Τουρκίας! Ο «Αττίλας 1» είχε πλέον ξεκινήσει… Ήξεραν, αλλά εφησύχαζαν…
Η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας κατά της Κύπρου -γνωστή και ως επιχείρηση «Αττίλας Ι»- ξεκίνησε στις 5.20΄το πρωί της 20ής Ιουλίου 1974, με ταυτόχρονη ρίψη αλεξιπτωτιστών και απόβαση («αποβίβαση», όπως την αποκαλούσαν οι χουντικοί για να της προσδώσουν μια επίφαση νομιμότητας) τουρκικών στρατευμάτων ανατολικά της Κυρήνειας, στο βόρειο τμήμα της Μεγαλονήσου. Δεν υπήρχε αιφνιδιασμός. Σύμφωνα με τον ταξίαρχο Μιχαήλ Γεωργίτση, «η πρώτη πληροφορία που είχαμε πάρει από την ΚΥΠ ήταν ότι στις 18 του μηνός, στη Μερσίνα, γίνεται προετοιμασία για απόβαση. (…)
Εγώ τη διαβίβασα στο Αρχηγείο των Ενόπλων Δυνάμεων και μας είπανε «μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται περί αποβάσεως, αλλά περί ασκήσεως ΝΑΤΟ».
Δεν υπήρξε, λοιπόν, αιφνιδιασμός, αλλά παραπλάνηση και ανόητος εφησυχασμός. Μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 το ενδεχόμενο εισβολής αυξανόταν μέρα με την ημέρα, κι ενώ η τουρκική επέμβαση γινόταν πραγματικότητα οι εντολές από το Ανώτατο Επιτελείο ήταν, τουλάχιστον μέχρι τα μεσάνυχτα της 19ης Ιουλίου, στερεότυπες:
«Μην προβαίνετε σε επιστράτευση. Μην κάνετε κινήσεις που μπορούν να αποτελέσουν αφορμή επέμβασης από μέρους των Τούρκων. Αυτοσυγκράτηση». Στο σημείο αυτό, το πόρισμα της Βουλής για τον «Φάκελο Κύπρου» είναι καταπέλτης: «Στα πλαίσια του ΑΤΤΙΛΑ Ι η «ηγεσία» του συνόλου των Ελληνικών Ενόπλων δυνάμεων (…) κατά το πενθήμερο 15.7.1974 έως 19.7.1974, που όλα έδειχναν ότι θα γίνονταν τουρκική εισβολή στην Κύπρο, εφησύχαζε στα θέρετρά της και δεν λάβαινε κανένα μέτρο για την αντιμετώπιση επικείμενου κινδύνου.
Παρέλειψε έτσι να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της χώρας μας και απέναντι στην Κύπρο, έστω αυτές τις λίγες που προέβλεπε το «Σχέδιο Κ». Τελικά, μόλις στις 8.40’ το πρωί -δηλαδή 3 ώρες και 20 λεπτά μετά την απόβαση!- της 20ής Ιουλίου διατάχθηκε η εφαρμογή των σχεδίων άμυνας (το περίφημο «Σχέδιο Κ») και μάλιστα όχι από το διοικητή του, αλλά τηλεφωνικώς, από τον υποστράτηγο Χανιώτη που υπηρετούσε ως αρχηγός του Α’ Κλάδου στο ΑΕΔ». Η στρατιωτική εμπλοκή είχε ξεκινήσει… Τα επίμαχα αποσπάσματα από τον τρίτο τόμο του Φακέλου της Κύπρου είναι χαρακτηριστικά: «ΠΡΟΕΔΡΟΣ:
Ποιος εμπόδισε τις στρατιωτικές δυνάμεις να δράσουνε; Μιλάω για το πρωί της 20ής του μηνός. ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Τις εμπόδισαν, διότι υπό του αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων δεν εδόθησαν εγκαίρως πληροφορίες τις οποίες είχαν, ενώ μας έλεγαν ότι επρόκειτο περί ασκήσεως του ΝΑΤΟ, ότι οι Τούρκοι μπλοφάρουν όπως τις προηγούμενες φορές, το 1967, ή το 1964, και έτσι δεν δώσανε τις διαταγές που έπρεπε να δώσουν. ΠΡΟΕΔΡΟΣ:
Τη νύχτα της 20ής τι σας έλεγαν από το Αρχηγείο; ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ:
Ότι αρχικώς πρόκειται περί ασκήσεως του ΝΑΤΟ, ότι συμμετέχουν σε ασκήσεις ΝΑΤΟ, και εκείθεν ότι οι Τούρκοι μπλοφάρουν. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε υπόψη σας, μάθατε, πότε το BBC ανήγγειλε ότι άρχισε η απόβασις, άρχισε η επίθεσις εναντίον της Κύπρου; ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Πρέπει να είναι γύρω στις 5.20 που ήρθαν και τα αεροπλάνα και έκαναν τη ρίψη των αλεξιπτωτιστών. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όταν ένα τμήμα ενόπλων δυνάμεων δέχεται μια τέτοια επίθεση είναι υποχρεωμένο να περιμένει διαταγή, λέτε, των ανωτέρων του κλιμακίων ή είναι υποχρεωμένο να αυτενεργήσει και να αμυνθεί; ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Εδώ είναι διαφορετική η περίπτωση, διότι άπαντες μας απαντάγανε αυτοσυγκράτησή, μη χτυπάτε, και εγώ δεν ήξερα… ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Συναντήσανε αντίδραση; ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Εδώ δεν έγινε απόβαση, έγινε αποβίβαση. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Απόβαση. Αυτό ακριβώς. Αυτό είναι το θέμα, ότι έγινε… αποβίβαση. Και αναρωτιέμαι, δεν ήταν υποχρεωμένο το τμήμα να αυτενεργήσει; ΓΕΩΡΓΙΤΣΗΣ: Εδώ ήταν μια ειδική περίπτωσις, ενώ αυτοί είχαν όλες τις πληροφορίες δεν έλεγαν απολύτως τίποτα και μας έλεγαν αυτοσυγκράτησις…».
Σχέδιο Κ: Τα αεροπλάνα δεν πέταξαν, τα υποβρύχια δεν απέπλευσαν…Ανάμεσα στα άλλα, το «Σχέδιο Κ» προέβλεπε επιθετική συνδρομή στην άμυνα της Κύπρου και μίας Μοίρας 20 πολεμικών αεροσκαφών F-84 Φάντομ, η οποία από της 18 Ιουλίου βρισκόταν σε ετοιμότητα στο αεροδρόμιο Καστελίου Κρήτης για να βρίσκεται πιο κοντά (απόσταση 600 χλμ.). Αυτή η Μοίρα προβλεπόταν να προσβάλει «εφ’ άπαξ» την αποβατική δύναμη των Τούρκων με βόμβες, ρουκέτες και πολυβόλα, σε συνδυασμό με την προώθηση τουλάχιστον ενός ελληνικού υποβρυχίου στην Κύπρο, προς ενίσχυση και συμβολή στην καταστροφή της αμφίβιας εχθρικής δύναμης. Επειδή τα καύσιμα δεν θα επαρκούσαν για την επιστροφή των αεροσκαφών στη βάση τους, θα έπρεπε αναγκαστικά να προσγειωθούν σε αεροδρόμια της Νότιας Κύπρου ή της Ρόδου και, σε απόλυτη ανάγκη, στο αεροδρόμιο της Βηρυτού ή του Τελ Αβίβ! Επίσης, για την άμυνα της Κύπρου προβλεπόταν από το «Σχέδιο Κ» η στρατιωτική δράση τουλάχιστον ενός υποβρυχίου τύπου 209. Κατά την τότε εκτίμηση του ΓΕΝ, υποβρύχια αυτού του τύπου μπορούσαν να φθάσουν στην περιοχή της Κύπρου σε 40 μέχρι 56 ώρες από την περιοχή της Κρήτης. Σύμφωνα με τον Ι. Βαρβιτσιώτη: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι τουρκικές αποβατικές δυνάμεις θα είχαν μεγάλες απώλειες εάν τα ελληνικά υποβρύχια κατόρθωναν να φθάσουν στην περιοχή της απόβασης…». Σύμφωνα με το πόρισμα του «Φακέλου Κύπρου» η μη έγκαιρη αποστολή των υποβρυχίων και λόγω αυτής της αιτίας μη επίθεση κατά της τουρκικής αποβατικής δύναμης, «στέρησε, μαζί με τη μη επέμβαση των αεροσκαφών, από τις ελληνικές δυνάμεις τη μοναδική ευκαιρία να καταγάγουν μία μοναδική νίκη επί της τουρκικής αποβατικής δύναμης, που κατά πάσα πιθανότητα θα ανάγκαζε το τουρκικό Γενικό Επιτελείο να ματαιώσει όλες τις Επιχειρήσεις, πράγμα που θα είχε θετικές επιπτώσεις τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο. Η ποιότητα και το αξιόμαχο των υποβρυχίων που μόλις είχαν αποκτηθεί, καθώς και οι νέες τεχνολογικές εφαρμογές τις οποίες έφεραν, τα καθιστούσαν αποφασιστικό παράγοντα για την έκβαση της αποβατικής εχθρικής ενέργειας». Τελικά, ούτε τα υποβρύχια απέπλευσαν ούτε και η Μοίρα των 20 F-84 Φάντομ, τα μισά μόνον εκ των οποίων ήταν αξιόμαχα, πέταξε προς την Κύπρο. Η σχετική διαταγή δόθηκε αργά (13.15_) κι ενώ είχε πέσει η Κυρήνεια στα χέρια των Τούρκων και είχε γίνει δεκτή η κατάπαυση του πυρός. Έτσι, η αποστολή των F-4 ματαιώθηκε οριστικά! Επίσης, η αποστολή στην Κύπρο ενισχύσεων μέσω ενός πλοίου από την Κρήτη, στο οποίο επέβαιναν το 573 Τάγμα Πεζικού και 550 Κύπριοι εθελοντές, κυρίως Κύπριοι φοιτητές στην Ελλάδα, υπό τον συνταγματάρχη Παπαποστόλου, διατάχθηκε να αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί αντί για την Κύπρο στη Ρόδο, με τη δικαιολογία ότι απειλούνταν η Ρόδος με τουρκική απόβαση!
http://www.vradini.gr/%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%8C%CF%87%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CF%8C%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7/