Τα αστικά ΜΜΕ και οι παρεμβάσεις της αμερικανικής πρεσβείας
Μια ακόμα πλευρά της κατευθυνόμενης ενημέρωσης αποκαλύπτουν οι στενές σχέσεις των ΗΠΑ με εφημερίδες και ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς
Ο αστικός Τύπος και τα ΜΜΕ των καπιταλιστών
είναι προνομιακά πεδία προπαγάνδας για την προώθηση επιχειρηματικών συμφερόντων και ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών |
Πλευρές του σχεδιασμού των ΗΠΑ να παρέμβουν στις λαϊκές και, ιδιαίτερα, τις νεανικές συνειδήσεις στην Ελλάδα, για την αποτελεσματικότερη προώθηση της ιμπεριαλιστικής πολιτικής τους και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των αμερικανικών μονοπωλίων, καταγράφονται σε τρία τηλεγραφήματα της αμερικανικής πρεσβείας στην Ελλάδα, τα οποία αποκαλύπτει η ιστοσελίδα «Wikileaks». Μεταξύ άλλων, στα τηλεγραφήματα καταγράφονται δοσοληψίες της πρεσβείας με σχολές δημοσιογραφίας και διάθεση υλικών από στοχευμένες εκδηλώσεις για την επίδραση στις συνειδήσεις των φοιτητών - σπουδαστών, προκειμένου η «επόμενη γενιά» δημοσιογράφων - και όχι μόνο - να είναι «του χεριού τους», συνεννοήσεις για συνεντεύξεις Αμερικανών αξιωματούχων σε έντυπα «free press» (διανέμονται δωρεάν) που απευθύνονται ιδιαίτερα σε νεανικό κοινό, καθώς και η απόδοση ευσήμων σε εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης για τη συμβολή τους στην «καλοδιαλεγμένη παρουσίαση των θέσεων - κλειδί των ΗΠΑ». Ξεχωριστή θέση στα τηλεγραφήματα έχουν ο τηλεοπτικός ΣΚΑΪ και η «free press» εφημερίδα LIFO, Μέσα γνωστά για την αντικομμουνιστική τους εμπάθεια και την υπεράσπιση της κυρίαρχης αντιλαϊκής πολιτικής.
****
Σε τηλεγράφημα με ημερομηνία 13/7/2006, ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τσαρλς Ρις, ενημερώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τον Τύπο στην Ελλάδα και τις κινήσεις της αμερικανικής πρεσβείας για παρέμβαση στα ΜΜΕ, ώστε να αντιστραφεί το κλίμα αντιαμερικανισμού, που η ίδια η πρεσβεία διαπιστώνει ότι υπάρχει στην Ελλάδα.
Στο τηλεγράφημα σημειώνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής μέτρα: Τοποθέτηση συνεντεύξεων, ενυπόγραφων άρθρων κ.ά., στον αστικό Τύπο, αντιμετώπιση «έμπρακτων λαθών και παραλείψεων με τηλεφωνήματα, γράμματα στον εκδότη και τακτικές συναντήσεις με δημοσιογράφους, αρχισυντάκτες και εκδότες. Επίσης, βάζουμε περισσότερους πόρους στις συναλλαγές μας με τις σχολές δημοσιογραφίας και τους φοιτητές, ελπίζοντας ότι η επόμενη γενιά δημοσιογράφων μπορεί να είναι περισσότερο απαλλαγμένη από προκαταλήψεις που χαρακτηρίζουν τη σημερινή και τις προηγούμενες γενιές. Οι συνομιλητές μας στις σχολές δημοσιογραφίας μας λένε ότι αυτό είναι πράγματι το ζητούμενο, παρόλο που φοβούνται ότι οι αλλαγές στη βιομηχανία των ΜΜΕ σημαίνουν ότι οι φοιτητές τους δε θα μπορέσουν στην πραγματικότητα να βρουν δουλειά στη δημοσιογραφία όταν αποφοιτήσουν».
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η αμερικανική πρεσβεία σχεδιάζει με μεθοδικότητα την παρέμβασή της, τόσο στα αστικά ΜΜΕ όσο και στις σχολές δημοσιογραφίας, για να περάσει τις θέσεις της στην ελληνική κοινή γνώμη. Η συγκεκριμένη μεθόδευση αντανακλά την αγωνία των ιμπεριαλιστών να παρέμβουν στις λαϊκές και νεανικές συνειδήσεις, να τις χειραγωγήσουν, να τις υποτάξουν στα συμφέροντα των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού.
Ταυτόχρονα, αναδεικνύεται το γεγονός ότι ο έλεγχος των ΜΜΕ από τους κεφαλαιοκράτες αποτελεί ένα ουσιώδες εργαλείο για τη χειραγώγηση του λαού και της νεολαίας, για την προπαγάνδιση συνολικά των θέσεων του κεφαλαίου και του πολιτικού του προσωπικού, σε βάρος των πραγματικών λαϊκών συμφερόντων. Αντικειμενική και δημοκρατική ενημέρωση από τα ΜΜΕ των κεφαλαιοκρατών δεν μπορεί να υπάρξει, ακόμα και με τα μέτρα και τα σταθμά της δικής τους, ξεπερασμένης ιστορικά, αστικής «δημοκρατίας».
Μη θίγετε τους επιχειρηματίες!
Στην ίδια κατεύθυνση, η αμερικανική πρεσβεία διοργανώνει εκδηλώσεις και στοχευμένες παρεμβάσεις σε συγκεκριμένα έντυπα. Σε τηλεγράφημα με ημερομηνία 4/8/2008, σημειώνεται ότι η αμερικανική πρεσβεία διοργάνωσε στις 25-26/7/2008 συνδιάσκεψη με θέμα «το φαινόμενο free press», στην οποία συμμετείχαν «30 εκδότες, αρχισυντάκτες και δημοσιογράφοι που αντιπροσώπευαν τα 15 πρώτα εβδομαδιαία εναλλακτικά και καθημερινά έντυπα που διανέμονται δωρεάν».
Τη διοργάνωση ανέλαβε η ιστοσελίδα της πρεσβείας «mosaiko.gr», η οποία απευθύνεται σε νεανικό κοινό και κεντρικοί ομιλητές ήταν δύο στελέχη αμερικανικών «free press», ο Ντον Φορστ, πρώην αρχισυντάκτης της free press «Village Voice», και ο εκδότης της «AM New York», Τέρι Χιμένεζ. Στο τηλεγράφημα αναφέρεται ότι στόχος της εκδήλωσης ήταν να προβληθούν τα μοντέλα εφημερίδων των ΗΠΑ στους Ελληνες δημοσιογράφους και εκδότες, δεδομένης, όπως σημειώνεται, και της σημασίας που αναγνωρίζει η αμερικανική πρεσβεία στα έντυπα που διανέμονται δωρεάν, όχι μόνο γιατί έχουν μεγάλη αναγνωσιμότητα, αλλά ιδιαίτερα γιατί απευθύνονται σε νεανικό κοινό.
Η συμβουλή που έδωσαν οι δύο Αμερικανοί στους Ελληνες συναδέλφους τους, για το πώς θα ισορροπήσουν τη «δημοσιογραφική ελευθερία» με την εξάρτηση από τα επιχειρηματικά συμφέροντα που διαφημίζονται στις εφημερίδες και για τα συγκεκριμένα έντυπα αποτελούν τους μοναδικούς τους πόρους, ήταν: «Πρέπει να γνωρίζεις τους αναγνώστες σου και να γράφεις εκείνο το είδος των ρεπορτάζ που θέλουν να διαβάσουν, αλλά επίσης πρέπει να γνωρίζεις τους διαφημιζόμενους και να δίνεις ιδιαίτερη προσοχή στη δική τους κατώτατη γραμμή, ιδιαίτερα αν θέλεις να επιβιώσεις στην εποχή του διαδικτύου».
Δηλαδή: Προσέξτε μη θίξετε τα συμφέροντα των επιχειρηματιών που σας δίνουν χρήματα μέσω των διαφημίσεων. Ετσι, επιβεβαιώνεται και ο ρόλος των αστικών ΜΜΕ και εντύπων - είτε διανέμονται δωρεάν είτε πωλούνται: Να θολώνουν τις αιτίες των λαϊκών προβλημάτων, να συγκαλύπτουν τα γεγονότα, να παραπλανούν το λαό, προκειμένου να μη θίγονται τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε άλλο παρόμοιο τηλεγράφημα σημειώνεται ότι μία - επί σειρά ετών - δημοσιογράφος «του Mega Channel λέει ότι θυμάται μόνο μια περίπτωση κατά την οποία στο σταθμό επικρίθηκε κάποιος από τους πέντε ιδιοκτήτες του Mega».
Αμεση η παρέμβαση στα ΜΜΕ
Οπως σημειώνεται στο τηλεγράφημα, η αμερικανική πρεσβεία στόχευσε ιδιαίτερα «στην επόμενη γενιά Ελλήνων δημοσιογράφων», και γι' αυτό σχεδίασε την ηλεκτρονική διάθεση των πρακτικών της συνδιάσκεψης, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν «στις πανεπιστημιακές αίθουσες το φθινόπωρο», καθώς και την προσφορά των υλικών της συνδιάσκεψης σε DVD σε καθηγητές δημοσιογραφίας!
Στην ίδια κατεύθυνση σημειώνεται ότι πριν από τη διεξαγωγή της συνδιάσκεψης, «τοποθετήσαμε μια συνέντευξη με τον Ντον Φορστ (έναν εκ των δύο ομιλητών) σε ένα κορυφαίο εναλλακτικό εβδομαδιαίο ελληνικό έντυπο, τη "LiFO". Το άρθρο ήταν θετικό και περιλάμβανε εξαιρετικές φωτογραφίες». Αποκαλύπτει, δηλαδή, ότι τα - κατά τ' άλλα «ανεξάρτητα» - αστικά έντυπα, μεταξύ αυτών και τα free press, αξιοποιούνται για να «τοποθετηθούν» οι θέσεις των ΗΠΑ και να προπαγανδιστούν στο λαό. Η αναφορά εξάλλου στην εφημερίδα LIFO, το δωρεάν έντυπο με τη μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα στο νεανικό κοινό, δείχνει σε τελική ανάλυση τι κρύβεται πίσω από τη συκοφάντηση των εργατικών αγώνων, του ταξικού κινήματος και του ΚΚΕ, που εργολαβικά έχει αναλάβει η εφημερίδα.
Στο ίδιο πλαίσιο, τηλεγράφημα του τότε Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα, Ντάνιελ Σπέκχαρντ, στις 2/10/2008, αναφέρεται στην εκπομπή «Νέοι Φάκελοι» της τηλεόρασης του ΣΚΑΪ σημειώνοντας: «Το εκλεκτό και προοδευτικό ελληνικό τηλεοπτικό κανάλι "ΣΚΑΪ" αφιέρωσε την πρεμιέρα της δημοφιλούς εκπομπής του (...) "Νέοι φάκελοι" στις 29 Σεπτέμβρη στην κρίση Γεωργίας - Ρωσίας, περιλαμβάνοντας μια συνέντευξη που διεξάχθηκε σε περιοχή στην Τιφλίδα με τον Ματ Μπράιζα, αναπληρωτή υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Με την καλοδιαλεγμένη παρουσίαση των θέσεων - κλειδί των ΗΠΑ, ο σταθμός πέτυχε πολύ υψηλές δημοσιογραφικές προδιαγραφές σε αυτή τη μετάδοση». Σε άλλο σημείο, επισημαίνεται ότι «συνολικά, η εκπομπή ήταν ισορροπημένη και είχε μια σημαντική συμβολή στη μεταφορά του μηνύματος των ΗΠΑ στην Ελλάδα».
Ενθουσιασμένη δηλώνει η πρεσβεία και για την προβολή που επιφύλαξαν ο ΣΚΑΪ και η εφημερίδα «Το Βήμα» στην επίσκεψη του μόνιμου αντιπροσώπου των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη, Γκρεκ Σουλτ, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα στις 28/7/2008 για να συζητήσει με πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες τις εξελίξεις γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Σύμφωνα με το σχετικό τηλεγράφημα, «η τηλεόραση του ΣΚΑΪ πρόβαλε αποκλειστική συνέντευξη με τον Schulte σε ζώνη υψηλής τηλεθέασης τη μέρα της επίσκεψης. Επίσης, "Το Βήμα" έκανε αναφορά στην επίσκεψη την επόμενη μέρα».
Αναγνωρίζουν τη διαπλοκή συμφερόντων
Χαρακτηριστικό είναι και το πώς βλέπει η αμερικανική πρεσβεία τον αστικό Τύπο στην Ελλάδα και τη διαπλοκή των επιχειρηματικών συμφερόντων. Στο τηλεγράφημα με ημερομηνία 13/7/2006, ο Τσ. Ρις περιγράφοντας την κατάσταση στον Τύπο στην Ελλάδα σημειώνει: «Η βιομηχανία των ελληνικών ΜΜΕ ελέγχεται από μεγιστάνες επιχειρηματίες, των οποίων οι άλλες επιτυχείς επιχειρήσεις τους επιτρέπουν να επιδοτούν το κόστος που προκύπτει από τις δραστηριότητες των ΜΜΕ. Αυτές οι δραστηριότητες στα ΜΜΕ τους επιτρέπουν σε αντάλλαγμα να ασκούν πολιτική και οικονομική επιρροή».
Δεν είναι νέες διαπιστώσεις, αλλά έχει μια αξία να καταγράφουν οι ΗΠΑ το γεγονός ότι τα αστικά ΜΜΕ δεν είναι «ευαγή ιδρύματα», αλλά κομμάτια επιχειρηματικών ομίλων και ενώ δεν είναι κερδοφόρα επιχείρηση (τα ΜΜΕ) συμβάλλουν στη διασφάλιση των συμφερόντων των ιδιοκτητών τους, οι οποίοι επιβάλλουν μέσα από τις «ειδήσεις» και τα «ρεπορτάζ» τις δικές τους επιδιώξεις, χειραγωγώντας τα λαϊκά στρώματα.
Μάλιστα, καταγράφεται ότι τα ιδιωτικά μεγάλα ΜΜΕ «κατέχονται από μια μικρή ομάδα ανθρώπων που έχουν δημιουργήσει ή κληρονομήσει περιουσίες στη ναυτιλία, τις τράπεζες, τις τηλεπικοινωνίες, τον αθλητισμό, το πετρέλαιο, τις ασφάλειες κ.λπ., και οι οποίοι σχετίζονται εξ αίματος, γάμου ή μοιχείας με πολιτικούς και κυβερνητικούς παράγοντες και/ή άλλα ΜΜΕ και επιχειρηματικούς μεγαλοπαράγοντες». Και τονίζει: «Ο ελληνικός όρος "διαπλεκόμενα συμφέροντα" αναφέρεται ειδικά και αποκλειστικά στο δίκτυο σχέσεων μεταξύ των ΜΜΕ, των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης».
Το ίδιο τηλεγράφημα αναφέρεται και στους δημοσιογράφους, τους οποίους χαρακτηρίζει «μια ανεπαρκώς αμειβόμενη ομάδα, που συνήθως έχει πολλές θέσεις για να πληρώνει τους λογαριασμούς της. Δεν είναι ασυνήθιστο για ένα δημοσιογράφο να δουλεύει στο γραφείο Τύπου ενός υπουργείου, ακόμα και όταν καλύπτει το ρεπορτάζ του υπουργείου (...) Είναι επίσης αποδεκτό για τους δημοσιογράφους να λαμβάνουν δώρα ή ακόμα και χρήματα από εκείνους τους οποίους καλύπτουν. Η Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 είναι διαβόητη για την πρακτική χρηματοδότησης δημοσιογράφων για ευνοϊκά ρεπορτάζ»!
Επιβεβαιώνει, δηλαδή, ότι η εκάστοτε κυβέρνηση και το κεφάλαιο στρατολογούν σε μόνιμη βάση δημοσιογράφους - παπαγαλάκια των ιδιαίτερων συμφερόντων τους, όπως άλλωστε έκανε πρόσφατα και η τρόικα για να προπαγανδίσει την πολιτική του μνημονίου. Επιβεβαιώνεται και μ' αυτόν τον τρόπο η ανάγκη οι εργαζόμενοι και ο λαός να γυρίσουν την πλάτη στα αστικά Μέσα και τη σάπια ενημέρωση που προσφέρουν, να επιλέγουν για την ενημέρωσή τους αποκλειστικά τα Μέσα της δικής τους τάξης, τον «Ριζοσπάστη» και τον «902».
Ελένη ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ