Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς, που έγινε δεκτός με τιμές και ευγνωμοσύνη από το Ισραήλ, αναφέρθηκε στην πιθανότητα μιας «νέας εποχής» στις προσπάθειες για ειρήνη με τους Παλαιστίνιους, παρά την οργή και το μποϊκοτάζ της επίσκεψής του από τους τελευταίους.
«Βρίσκομαι εδώ με την ελπίδα ότι είμαστε στην αυγή μιας νέας εποχής όπου θα επαναληφθούν οι συνομιλίες για την
εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης στη σύγκρουση που επηρεάζει την περιοχή αυτή εδώ και δεκαετίες», δήλωσε ο Πέινς, ο οποίος συναντήθηκε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Ο Πένς έφθασε το βράδυ της Κυριακής στο Ισραήλ για μια επίσκεψη μικρότερη των 48 ωρών σε ένα υπόβαθρο ισραηλινής ευγνωμοσύνης και παλαιστινιακής οργής, μετά την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Οι Παλαιστίνιοι ηγέτες αποφάσισαν να σνομπάρουν τον Πενς ο οποίος δεν πρόκειται να συναντήσει κανέναν από αυτούς στη διάρκεια αυτού του τελευταίου σταθμού της πρώτης περιοδείας του στην περιοχή. Προηγουμένως είχε επισκεφθεί την Αίγυπτο και την Ιορδανία.
Ερχόμενος μονομερώς σε ρήξη με την αμερικανική διπλωματία δεκαετιών και με τη συναίνεση που επικρατεί στη διεθνή κοινότητα, στις 6 Δεκεμβρίου ο Τραμπ έφθασε στον ύψιστο βαθμό μεροληψίας υπέρ του Ισραήλ στη διάρκεια του πρώτου χρόνου του στην εξουσία και αφαίρεσε την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών ως μεσολαβητή στις προσπάθειες ειρήνης, εκτιμούν οι Παλαιστίνιοι.
Το καθεστώς της Ιερουσαλήμ είναι ένα από τα πιο ακανθώδη θέματα της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης. Το Ισραήλ, που κατέλαβε την Ανατολική Ιερουσαλήμ το 1967, την προσάρτησε και διακηρύσσει πως όλη η πόλη είναι η αδιαίρετη πρωτεύουσά του. Η προσάρτηση είναι παράνομη για τον ΟΗΕ. Οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του μελλοντικού κράτους τους.
Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι δεν έχουν συνομιλήσει από το 2014 και ο ορίζοντας σήμερα είναι περισσότερο από ποτέ σκοτεινός για την ειρήνη.
Ωστόσο ο Τραμπ μίλησε στις 6 Δεκεμβρίου «πεπεισμένος (…) πως θα δημιουργήσουμε μία νέα ευκαιρία προώθησης στον δρόμο των διαπραγματεύσεων που θα διεξαχθούν με καλή πίστη», ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους, είπε ο Πενς.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός εξέφρασε ευγνωμοσύνη για αυτή την «ιστορική» διακήρυξη και αναφέρθηκε στον ρόλο του Πενς σε αυτήν.
Αν και έχει υποδεχθεί εκατοντάδες ξένους αξιωματούχους στην Ιερή Πόλη «είναι η πρώτη φορά (…) που δύο ηγέτες λέμε αυτές τις τρεις λέξεις: Ιερουσαλήμ, πρωτεύουσα του Ισραήλ», δήλωσε ο Νετανιάχου.
Ο Πενς είναι ένθερμος Ευαγγελικός και θεωρείται πως άσκησε την επιρροή του στον Τραμπ προκειμένου να λάβει αυτή την απόφαση, που ερμηνεύθηκε ευρέως ως παραχώρηση σε αυτό το εκλογικό ακροατήριο που είναι σημαντικό για τον πρόεδρο.
Εξάλλου, σε ομιλία του στο ισραηλινό κοινοβούλιο ο Αμερικανός αντιπρόεδρος ανέφερε πως η αμερικανική πρεσβεία στο Ισραήλ θα ανοίξει στην Ιερουσαλήμ πριν από το τέλος του 2019.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες «ασκούν ισχυρή πίεση» στους Παλαιστίνιους ηγέτες προκειμένου να επανέλθουν στο τραπέζι των συνομιλιών, είπε ακόμη, αναφερόμενος στην απόφαση της παλαιστινιακής ηγεσίας να παγώσει τις επαφές με τους Αμερικανούς αξιωματούχους μετά την ανακοίνωση του Tραμπ για την Ιερουσαλήμ.
«Τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος Τραμπ έγραψε Ιστορία. Διόρθωσε μια αδικία 70 χρόνων, κράτησε την υπόσχεσή του προς τον αμερικανικό λαό ανακοινώνοντας πως οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τελικά πως η Ιερουσαλήμ είναι η πρωτεύουσα του Ισραήλ», είπε.
«Η Ιερουσαλήμ είναι η πρωτεύουσα του Ισραήλ και ο πρόεδρος Τραμπ έδωσε εντολή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ξεκινήσει αμέσως τις ετοιμασίες για τη μεταφορά της πρεσβείας των Ηνωμένων Πολιτειών από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ (…) Η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών θα ανοίξει πριν από το τέλος του επόμενου έτους στην Ιερουσαλήμ», είπε, υπό καταιγισμό χειροκροτημάτων.
Η ομιλία του διακόπηκε για λίγο όταν Άραβες Ισραηλινοί βουλευτές ύψωσαν πανό διαμαρτυρίας στα αραβικά και αγγλικά που έγραφαν «Η Ιερουσαλήμ είναι η πρωτεύουσα της Παλαιστίνης» προτού απομακρυνθούν από την αίθουσα.
Ο Πενς αντέδρασε λέγοντας με χαμόγελο: «Με ταπεινοφροσύνη στέκομαι ενώπιον αυτής της παλλόμενης δημοκρατίας», δήλωσε.
Σχολιάζοντας την ομιλία του Πενς, ο Νάμπιλ Αμπού Ρουντέινα, εκπρόσωπος του Παλαιστίνιου προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, είπε: «Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να παίξουν ρόλο μεσολαβητή στην ειρηνευτική διαδικασία πρέπει να είναι δίκαιος μεσολαβητής και πρέπει να συμμορφώνονται με τα (διεθνή) ψηφίσματα».
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ είπε ακόμη πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα επιτρέψουν «ποτέ στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα».
Ο Πενς είπε πως η συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε το 2015, επί προεδρίας Ομπάμα, ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις (Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία) και το Ιράν για τις πυρηνικές δραστηριότητες της Ισλαμικής Δημοκρατίας ήταν «καταστροφή» και πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποδεσμευθούν «αμέσως» από τη συμφωνία αυτή, αν δεν βελτιωθεί