Ο Σάσα Αφέντικοφ, ο Ελληνας κυβερνήτης του Ντεμπάλτσεβο, της πόλης που έπεσε προ εβδομάδων στα χέρια της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ, μιλάει εφ' όλης της ύλης στην RBTH.
Ο Αλεξάντρ Αφέντικοφ (Αφεντικό), από παλιά Ποντιακή οικογένεια, είναι 42 ετών. Από πέρυσι πολεμάει και παίρνει ενεργά μέρος στο κίνημα για τη δημιουργία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ. Μέχρι τότε ήταν ένας απλός πολίτης που ασχολούταν με τις οικοδομικές εργασίες, μέσα από τη δική του κατασκευαστική εταιρεία. Σήμερα, του έχει ανατεθεί η αποστολή να ανοικοδομήσει το Ντεμπάλτσεβο, την πόλη η οποία έχει υποστεί μεγάλη καταστροφή εξαιτίας των μαχών, και να την κάνει να ξαναλειτουργήσει για να επιστρέψουν πίσω οι κάτοικοί της.
Ποιοί και για ποιό λόγο πολεμούν στην Ανατολή Ουκρανία; Η φράση του τα λέει όλα: “Εδώ πολεμάμε δεξιοί, αριστεροί, κομμουνιστές, εθνικιστές, ακροδεξιοί … ό,τι θέλετε θα βρείτε. Τι μας ενώνει; Ότι ζητάμε να ακουστεί η φωνή μας”.
Τα σημαντικότερα σημεία της συζήτησης που είχε μαζί μας είναι τα εξής:
Για την πατρίδα Ελλάδα
Ημουν στην Ελλάδα στην αρχή της δεκαετίας του ’90. Αποφάσισα όμως, να μη μείνω. Εδώ είναι η γη που γεννήθηκα, άρα και η πατρίδα μου. Κρατάμε όμως, εδώ, τις παμπάλαιες παραδόσεις του Ελληνισμού της περιοχής. Στην Ελλάδα, από την άλλη, ποτέ δεν μας δέχτηκαν σαν Ελληνες. Υπάρχει μεγάλη έλλειψη κατανόησης. Εμείς εδώ, ωστόσο, πονάμε για όσα συμβαίνουν εκεί τώρα με την κρίση, και τις πιέσεις των Ευρωπαίων. Πολλές φορές, μάλιστα, στενοχωριέμαι περισσότερο για τα προβλήματα στην Ελλάδα απ’ ότι εδώ.
Για τους λόγους που πολεμάει
Δεν είμαι κατά της Ουκρανίας, ούτε κατά της γλώσσας τους, ούτε κατά των τραγουδιών τους. Καθένας έχει το δικαίωμα να μιλάει στη γλώσσα του. Είτε ουκρανικά, είτε ρωσικά, κ.ο.κ.. Και εγώ ξέρω καλά και μιλάω την ουκρανική. Την έμαθα στο σχολείο. Είμαι και νοιώθω Ελληνας, αλλά μιλάω στα ρωσικά. Ο πατέρας και η μάνα μου είναι Ελληνες. Η γυναίκα μου είναι ρωσίδα. Το όνομα της οικογένειάς μου, είναι «Αφεντικό», και το έκαναν «Αφέντικοφ». Γενικότερα, είμαι κατά των ρατσιστικών διακρίσεων. Η Ουκρανία ήταν τμήμα της ΕΣΣΔ και όλοι οι λαοί εδώ ζούσαμε ειρηνικά.
Αγωνίζομαι, λοιπόν, για να γίνει αποδεκτή η δημοκρατικά, ειρηνικά εκπεφρασμένη άποψη του λαού μας. Ο λαός έχει δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του και αυτή να γίνει σεβαστή. Αντίθετα, το Κίεβο, όχι μόνον την γράφει στα παλιά του τα παπούτσια, αλλά με την βία επιχείρησε να μας επιβάλλει τους κανόνες του. Οσο θα μας αντιμετωπίζει έτσι, και θα επιχειρεί να καταπνίξει την άποψή μας, θα αγωνίζομαι για το δίκιο μας.
Για την απόφαση της ουκρανικής Βουλής ότι στο Ντονμπάς πρέπει να διεξαχθούν εκλογές σύμφωνα με τους νόμους της Ουκρανίας
Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει ποτέ. Αυτοί είναι που δεν θέλησαν να εισακούσουν την άποψή μας. Τώρα, εμείς δεν θέλουμε να ακούσουμε τη δική τους. Ο πόλεμος θα τελειώσει, όταν δώσουν το δικαίωμα στους πολίτες να επιλέξουν απολύτως ελεύθερα που θέλουν να πάνε. Θέλουν να μείνουν στην Ουκρανία, ή όχι; Και να ξέρουν ότι οι άνθρωποι που πήραν τα όπλα εδώ, δεν πρόκειται να τα παραδώσουν εάν δεν εισακουστεί η άποψή τους. Αυτό θα ήταν προδοσία. Όλα δείχνουν ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί.
Για το πως βρέθηκε στη θέση του Κυβερνήτη του Ντεμπάλτσεβο
Στο πόστο του Κυβερνήτη του Ντεμπάλτσεβο βρέθηκα εντελώς αναπάντεχα. Εδώ και ένα χρόνο, είχαμε συστήσει στη Μακέεβκα, στην πόλη όπου γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζώ, οργανώσεις, και κατόπιν ένοπλες ομάδες. Τη δική μου μονάδα, την ονόμασα «Ελληνας». Κι’ αυτό διότι το 30%-40% ήταν Ελληνες της περιοχής. Πήραμε μέρος σε πολλές μάχες (Σαχτιόρσκ, Ντμίτροφκα, κ.λ.π.). Να σημειωθεί πως οι Ελληνες στην περιοχή του Ντονιέτσκ είναι περίπου το 25%. Ένα τέτοιο ποσοστό αποτελούν και στις δυνάμεις της Πολιτοφυλακής.
Μετά από όλα αυτά, λοιπόν, μου πρότειναν τη θέση του Κυβερνήτη στο Ντεμπάλτσεβο. Κάτι που δεν περίμενα. Με φώναξαν στο Ντονιέτσκ, και εκεί απλά μου επέδωσαν τα υπογεγραμμένα χαρτιά από την πολιτική-στρατιωτική ηγεσία ότι είμαι επικεφαλής της Τοπικής Διοίκησης στο Ντεμπάλτσεβο. Όχι Δήμαρχος, διότι αυτός εκλέγεται από τους ψηφοφόρους, αλλά τοποθετημένος Κυβερνήτης. Η εντολή ήταν σαφής: Δεν είσαι πια στρατιώτης, αλλά η δουλειά σου είναι η ανοικοδόμηση.
Για την ανθρωπιστική κρίση στο Ντεμπάλτσεβο και την ανάγκη βοήθειας
Όταν μπήκαμε στην πόλη, υπήρχαν μόλις περί τους 4.500 ανθρώπους. Οι άνθρωποι κρύβονταν στα υπόγεια. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 50 άμαχοι σκοτώθηκαν. Επίσης, το 80% των υποδομών και των σπιτιών είχαν υποστεί σημαντικές ζημιές ή είχαν καταστραφεί. Μέσα στην πρώτη εβδομάδα κιόλας, καταφέραμε να επιδιορθώσουμε έναν παιδικό σταθμό, προκειμένου να δεχτεί τα εναπομείναντα στην πόλη παιδιά. Το ίδιο και με το νοσοκομείο, ενώ σχεδιάζουμε σύντομα να δουλέψουν και δυο σχολεία. Όλα αυτά στάθηκαν δυνατά χάρις στην πλειάδα των εθελοντών που ήλθαν εδώ από άλλες πόλεις για να βοηθήσουν. Σύντομα θα έχουμε καταφέρει να έχουν ρεύμα όλα τα σπίτια. Σήμερα, αρχίζουν σταδιακά και επιστρέφουν και εκτιμούμε ότι ο αριθμός των κατοίκων φτάνει στους 11-12 χιλιάδες.
Ο Σύλλογος των Ελλήνων της Αγίας Πετρούπολης πρότεινε να βοηθήσει στην ανασυγκρότηση της οδοντιατρικής κλινικής. Το βασικό είναι να μας βοηθήσουν στις υποδομές. Ένα σχολείο για παράδειγμα, να ανοικοδομήσουμε, μια κλινική, έναν παιδικό σταθμό. Αυτό θα είναι μεγάλη συμβολή της Ελλάδας και θα της έχουμε μεγάλη υποχρέωση.
Για τις ουκρανικές απώλειες στις μάχες για το Ντεμπάλτσεβο
Το λιγότερο μια χιλιάδα Ουκρανών στρατιωτών σκοτώθηκαν στις μάχες στο Ντεμπάλτσεβο. Πάρα πολλοί επίσης, πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Πολλοί παραδίδονταν με τη θέλησή τους, διότι ένοιωθαν ότι οι αξιωματικοί τους τους παράτησαν, και έφυγαν για να σώσουν το τομάρι τους. Πιάσαμε και ξένους μισθοφόρους. Εγώ είδα τουλάχιστον έναν Πολωνό. Αλλά και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον, βρήκαμε ΝΑΤΟϊκό εξοπλισμό.
Οσον αφορά την περίοδο που οι Ουκρανοί κατείχαν την πόλη, μας έχουν καταγγελθεί όργια. Κάποιοι από τους Ουκρανούς, έφτασαν στο σημείο να πυροβολούν στα τυφλά σε σπίτια. Βγείτε και ρωτείστε τον κόσμο πότε ήταν καλύτερα: Με αυτούς ή με μας;
Για τις στιγμές που θα θυμάται για πάντα
Από τις στιγμές που θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη μου, είναι, όταν έβλεπα τα παιδάκια που επί μήνες κρύβονταν στα υπόγεια, φοβούμενα τους βομβαρδισμούς, να βγαίνουν έξω, στο φώς της μέρας.
Για τις πολιτικές απόψεις το
Ελληνισμός Ουκρανίας: Η Αθήνα να αναλάβει τις ευθύνες της
Είμαι φιλομοναρχικός, αλλά και διεθνιστής. Θεωρώ ότι η εξουσία πρέπει να είναι συγκεντρωμένη γύρω από ένα ισχυρό πρόσωπο.
ΕΡ. Ωστόσο, εδώ εσείς ονομάζεστε «Λαϊκή Δημοκρατία» του Ντονιέτσκ.
ΑΠ. Καθένας έχει την άποψή του. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, αν και δεν παρακολουθώ τις πολιτικές εξελίξεις και τα κόμματά της, ευχαρίστως θα έσφιγγα το χέρι σε όποιον πολιτικό αρχηγό πρότεινε την έξοδο της χώρας από την ΕΕ. Αν και δεν τα πάω και τόσο καλά με τους κομμουνιστές. Παρ’ ότι τον Στάλιν τον εκτιμώ. Ο Στάλιν αντιπροσωπεύει την ισχυρή εξουσία και τον αυστηρό έλεγχο.
Αλλά και απέναντι στον Μαχνό (σ.σ. γνωστός αναρχικός με μεγάλη στρατιωτική δράση ακριβώς στην ανατολική Ουκρανία μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, το 1917) είμαι πολύ θετικός. Εγώ δεν θεωρώ, όπως έλεγαν οι σοβιετικοί, ότι ήταν οι μονάδες του ήταν λήσταρχοι. Υπερασπίστηκε τα συμφέροντα των φτωχών ανθρώπων. Αγωνίστηκε για τα δικαιώματά τους.